MOOIE WOORDEN

Tolerantie, schijntolerantie en het wegmoffelen van de klassentegenstellingen

Rinze Visser

Sommige mensen steken vreemd in elkaar. Vaak weet je niet wat je aan ze hebt. Zo zag ik eens een krantenartikel van een gewezen PvdA-kamerlid met een voor een communist veelbelovende titel - die ik overigens vergeten ben - maar waarvan de inhoud voor mij nogal teleurstellend was.

Het kwam er zo ongeveer op neer dat er in ons land mensen met weinig inkomen zijn die niet de weg weten hoe ze sociaal-financiële ondersteuning moeten krijgen en daardoor in armoede moeten leven. Erg natuurlijk, maar de grote onrechtvaardigheid school volgens de schrijver daarin dat deze mensen de dupe zijn van al diegenen die wel de weg weten: gehaaiden en gewieksten. Wel een zeer vertekende karikatuur van wat in een heel ver verleden in schrijvers politieke gezindte nog wel eens klassenstrijd werd genoemd. Een standpunt derhalve waarover men nauwelijks hoeft na te denken om daar niets van heel te laten. Dan vraag je je af: hoe ver moet een mens neerdalen om in de actualiteit een onderwerp te vinden waarmee het geweten nog enigszins in overeenstemming kan worden gebracht met het huidige officiële politieke wereldbeeld van de club waartoe hij behoort?

Is niet de échte, ware sociaal-democraat vaak de grootste bestrijder van kwaad en onrecht dat tientallen jaren daarvoor heeft plaatsgevonden? Zo heeft bedoelde schrijver pas geleden een stuk gemaakt over tolerantie en verdraagzaamheid. Wij zijn helemaal niet zo tolerant en verdraagzaam, nooit geweest. 'Wij' is dus 'Nederland' en 'Nederland' dus 'wij'. De gastvrijheid van 'wij', daar valt dan ook wel heel veel op af te dingen. Joden uit Antwerpen, hugenoten uit Frankrijk, jawel. Maar dat warme welkom had dat niet alles te maken met de grote bijdragen die deze vluchtelingen konden leveren aan handel, kunst en nijverheid?

Was ons land niet 's werelds grootste slavenhandelaar? Werden hier te lande katholieken niet lange tijd onderdrukt door protestanten? Bedreef Nederland niet grote misdaden in verre landen? Voerde Nederland nog niet zo lang geleden niet een koloniale oorlog in Nieuw-Guinea? Was Nederland niet het land van de verzuiling en was het niet zo dat mensen van de ene zuil niet omgingen met mensen van andere zuilen? Hoezo tolerant, hoezo verdraagzaam? En al dat negatieve, dat leeft nog steeds voort in dit land, daar zijn we nog steeds niet vanaf...

Ja, beste mensen, er was veel mis en nog. Het was altijd 'wij-met-z'n allen' en dat hoor je nog dagelijks. Altijd waren 'wij allen' schuldig. De enige tegenstelling binnen de bevolking was toen kennelijk die tussen protestanten en katholieken. De sociaal-democratische zuil was in die optiek dan ook niet beter dan de rest. Al dat negatieve uit de geschiedenis is de basis van de huidige schijntolerantie waar dit land zo aan lijdt, zo oreert de sociaal-democraat! "Alles lijkt tolerantie, maar is in werkelijkheid grote onverschilligheid", zo domineet hij verder. De rechtsen in dit land zullen deze man links noemen, omdat hij de 'weg-met-ons-gedachte' aanhangt. Zij zullen hem beschimpen omdat hij nieuwe impulsen geeft aan het zogenaamde politiek-correcte denken.

Wij deugen niet, wij Nederlanders. Kijk wat wij Nederlanders allemaal hebben uitgespookt. En daarom hebben wij helemaal niet het recht op kritiek op losbandige Marokkaanse jongetjes en, zo zullen de rechtse post-fortuynisten zeggen: geen enkel recht de moordenaar van Van Gogh, de doodsbedreigers van kamerleden te veroordelen. Want in hun ogen is immers het demoniseren weer begonnen... Dat is de munitie, aangereikt door de vertegenwoordigers van de 'linkse kerk' aan de rechtse conservatieven/reactionairen en neo-nazi's, die de sociale zekerheden willen afschaffen en de politie en het leger de wettige middelen willen geven iedereen naar zijn of haar persoonsbewijs te vragen.

Want Nederland is één. Eén volk, één vaderland. Door beide richtingen uitgekraamd, zij het vanuit verschillende gedachten. Er is maar één soort Nederlanders: hij of zij die behoort tot de Nederlandse geschiedenis; er is maar één soort migrant: hij of zij die niet tot die geschiedenis behoort, maar tot een andere... De rechtse zegt: kijk wat Nederland (wij) aan groots heeft (hebben) verricht in de wereld! De zogenaamde linkse zegt: kijk wat Nederland (wij) aan slechts heeft (hebben) verricht in de wereld! Buitenlandse zaken, geen binnenlandse zaken. Autochtonen (rotwoord), allemaal hetzelfde; allochtonen (ander rotwoord), allemaal hetzelfde. Dat is de boodschap. Kapitalisten, arbeiders, middenklassen, economische macht en onmacht, geen sprake van. Wij met z'n allen, zij met z'n allen...

Mag ik nu toch een beetje aan meneers standpunt toegeven? Tolerantie is natuurlijk ook voor een deel onverschilligheid. Maar is onverschilligheid niet verre te prefereren boven haat? Maar, buiten dat: onze sociaal-democraat was weer eens goed bezig met veel onrecht te bestrijden uit verleden tijden. Terug naar de tegenwoordige tijd. En, hoe vreemd dat in deze context ook mag klinken, aan die tegenwoordige tijd is een verleden tijd verbonden. Dé geschiedenis van de sociale strijd en klassenstrijd! De arbeidersacties tegen de koloniale oorlogen! De Februaristaking van 1941! De veenstakingen en die van de land- en fabrieksarbeiders! Niet 'wij-met-z'n allen' waren kolonialen, uitbuiters, andere-kant-op-kijkers, slavendrijvers en racisten!