Februaristaking en ABVAKABO


Bijeenkomst ABVAKABO in Amsterdam ter voorbereiding op herdenking Februaristaking. Links Edith Snoey, voorzitter ABVAKABO en rechts Henk vd Kolk, voorzitter Bondgenoten. Na een korte discussieronde over enige aspecten van het vakbondswerk, hield burgemeester Job Cohen een speech. Opvallend was dat hij dezelfde speech later ook tijdens de herdenking uitsprak, maar dan zonder verwijzing naar de rol van de CPN.  

Toespraak Burgemeester Job Cohen van Amsterdam tijdens de bijeenkomst van de ABVAKABO-afdeling Amsterdam ter gelegenheid van de herdenking van de Februaristaking op 25 februari 2005.

Dames en heren,
Vandaag 64 jaar geleden kwam een week van onrust tot een uitbarsting. Wij spreken over februari 1941, de anti-joodse maatregelen van de Duitsers begonnen steeds meer verzet op te roepen. Vechtpartijen met WA'ers op het Rembrandtplein en stakingen bij de scheepswerven mondden uit in gewelddadige razzia's van de Duitsers, waarbij de jodenbuurt werd afgesloten en 427 jongemannen werden opgepakt en gedeporteerd. Deze mensenjacht - waar vanwege de zaterdagmarkt ook vele niet-joden getuige van waren - wekte hevige verontwaardiging. In de avonduren van 24 februari vond op de Noordermarkt een korte openluchtbijeenkomst plaats, waar de plannen voor een grootscheepse staking bekendgemaakt werden. Nog dezelfde nacht werd op vele adressen in de stad het door de illegale CPN vervaardigde manifest 'Staakt, staakt, staakt !!!' gestencild.

De volgende ochtend begon het - in alle vroegte - bij de tramremises. Maar al snel volgden de grote werven, gemeentelijke diensten, bedrijven en scholen. Duizenden gaven gehoor aan de oproep aan het "werkende volk van Amsterdam". De algemene staking tegen de Duitse onderdrukking was in de loop van de ochtend van die 25e februari 1941 een feit.

"Beseft de enorme kracht van uw eensgezinde daad", was de leus.

Vandaag 64 jaar geleden toonden stakers jong en oud, arm en rijk zich solidair met hun onderdrukte en opgejaagde joodse stadgenoten. De Februaristaking was een daad van moed, van solidariteit en van verzet.

Dames en heren,
De totstandkoming van de Februaristaking stemt - ook voor de vakbonden - tot nadenken. Welke acties zijn nu nodig om solidariteit te waarborgen?

Waar en hoe tonen zich nu de waarden van Amsterdam: heldhaftig, vastberaden, barmhartig? Welk beleid moeten overheid en sociale partners voeren om samenhang en gelijke kansen te creëren in een snel veranderende samenleving? En welke rol spelen de vakbonden in de huidige maatschappelijke ontwikkelingen?

Een voorbeeld, één antwoord ligt voor de hand. Voor de vakbonden ligt er een enorme uitdaging in het helpen creëren van kansen op de arbeidsmarkt, vooral voor hen die daartoe moeilijk toegang krijgen. Denk aan stageplaatsen voor VMBO-leerlingen, zowel in de vakbondsorganisaties zelf, als in de vertegenwoordigde organisaties. De vakbonden kunnen zo een nieuwe invulling geven aan de solidariteit waar zij al zo lang voor strijden en een leidende rol nemen in het maatschappelijk debat.

Alleen schouder aan schouder, ook nu, kunnen wij tegenstellingen het hoofd bieden, intolerantie tegengaan en discriminatie bestrijden. Schouder aan schouder, nooit meer racisme.

Ik dank u voor uw aandacht.