Rustig blijven terwijl je uiteenvalt

E.M.

Elk jaar na de eerste mei zakt de Turkse politiek in tot het najaar. Het parlement maakt zich op voor een lange vakantie, studenten in het voortgezet en hoger onderwijs bereiden zich voor op hun eindexamens en de reis naar huis daarna, de arbeidersbeweging verstomt tot de volgende collectieve overeenkomst.

De zomer in Turkije lijkt op een pauze tussen twee ronden van een stevige bokswedstrijd. De laatste paar zomers, waarin heftige crises de heersende klasse uitputten en aan het wankelen brachten, waren de uitzondering op de regel. Als je niet bekend bent met de Turkse politiek dan zul je wellicht denken dat het Turkse kapitalisme eindelijk stabiliteit heeft gevonden.

In een unipolaire wereld echter zal de wet van de ongelijke ontwikkeling het Turkse kapitalisme nooit toestaan stabiliteit te bereiken, dus moet de waarheid ergens anders worden gezocht. De periode waarin we nu leven markeert daadwerkelijk een uniek moment in de geschiedenis van Turkije. Het IMF en de Wereldbank hebben volledige controle over de Turkse economie, terwijl het land voor wat betreft internationale betrekkingen volledig afhankelijk is van de Europese Unie en de Verenigde Staten. Afgezien van de opkomst van linkse politiek is er geen enkele reden voor het imperialisme om geen druk uit te oefenen, te reorganiseren en alle mogelijke concessies van Turkije af te troggelen, tot het moment dat Turkije uiteindelijk in een enorme crisis terechtkomt en uiteenvalt.

De beslissing van de EU in december 2004 om, onder bepaalde voorwaarden, haar deuren voor Turkije te openen was een keerpunt voor de AKP. Het feit dat het imperialisme zijn steun zo snel weer terug kan trekken was bijzonder frustrerend voor de partij die aan de macht is in Turkije. En nog frustrerender was dat twee kwesties, die lange tijd in de koelkast waren gezet, opnieuw op de agenda terechtkwamen: de heropening van het proces tegen Öcalan (een eis van de EU), en de Armeense slachting, door verschillende imperialistische landen weer op de agenda gezet. Of deze kwesties ooit worden afgerond is niet zo belangrijk, deze agendapunten maken de positie van het imperialisme sterker dan ooit in de onderhandelingen met de Turkse heersende klasse.

De reden die ten grondslag ligt aan de huidige stabiliteit is dat iedereen ervoor kiest zich gedeisd te houden. De AKP laat weinig van zich horen, eenvoudigweg omdat ze niet weet wat ze moet doen. De belangrijkste aangelegenheid waarover de AKP op een relatief onafhankelijke manier politieke beslissingen kan nemen is de hoofddoek.

De recente aanval door de imperialistische media op de AKP, die haar beschrijven als reactionair en tegen vrouwenrechten, hebben de AKP behoorlijk geïntimideerd. Het imperialisme intimideerde en zorgde ervoor dat de sociaal-democratische oppositie zich ook nauwelijks profileert, mede door haar te beschuldigen van nationalisme. De Koerdische beweging houdt zich ook gedeisd, want zij denkt dat het handhaven van de status quo haar een onafhankelijk land in Noord-Irak zal opleveren.

Het zijn alleen de socialisten die de samenhang van alle gebeurtenissen binnen het imperialisme openbaar durven te maken. Als er een politieke groep in Turkije is die geen rustige zomervakantie wil, dan zijn het de socialisten. En het is nu zeker de moeite waard om in het nieuws overTurkije uit te zien naar rode vlaggen.

Vertaling: J. Bernaven.