Wereldfocus

Irak: iedereen blij?

De wereld was deze week op bezoek in Brussel: Kofi Annan, Condoleezza Rice, de helft van de Iraakse overgangsregering en vertegenwoordigers van meer dan 80 landen en instellingen. Aanleiding: een internationale Irak-conferentie, georganiseerd door de VS en de EU. De minister van Buitenlandse Zaken-in spe van de EU, Javier Solana, vatte de doelstelling van de conferentie goed samen in de loop van woensdag 15-6: "In alles wat we doen moet 'inclusiviteit' het kernwoord zijn." Solana verduidelijkte: "In Irak moet er 'inclusiviteit' zijn door alle groepen en gemeenschappen te laten deelnemen aan het proces van nationale opbouw. In de regio van het Midden-Oosten moeten de buurlanden van Irak een grotere rol kunnen spelen in de opbouw van een toekomst van vrede. En in de internationale gemeenschap betekent inclusiviteit dat de EU, de VN en de VS volledig moeten samenwerken."

Niet iedereen was zo positief gestemd op de conferentie, al werd er alles aan gedaan om een toon van eensgezindheid te treffen. De Braziliaanse minister van Buitenlandse Zaken, Celso Amorim, hamerde zo zwaar op het belang van een multilaterale aanpak, dat het moeilijk anders begrepen kon worden dan als een voortdurende kritiek op de Amerikaanse aanpak. Op meer diplomatieke toon, uiteraard, deed ook Kofi Annan hetzelfde door de klemtoon te leggen op collectief succes en VN-geleide acties.

Op straat liet een groep demonstranten horen dat ze de internationale samenwerking niet lust zo lang Irak een bezet land is en er niet echt sprake is van een Irakees reconstructieproces. De organisatoren van het 'BRussells Tribunal' blijven ijveren voor een soeverein Irak. (IPS, 19/24-6-2005)

Chiapas (Mexico): rood alarm in zapatistenregio

Begin deze week stuurde de leiding van de zapatisten een opvallend communiqué de wereld in waarin ze rood alarm in de hele regio van de zapatistengemeenschappen afkondigt. In een zeven punten tellende verklaring meldt het Comité Clandestino Revolucionario Indigena (CCRI) de sluiting van de zogenaamde 'caracoles', de klusters van autonome gemeenschappen die precies een jaar geleden werden opgericht als nieuwe structuur om de geweldloze revolutie gestalte te geven. Leden van de vredesbrigades worden gevraagd het territorium te verlaten, terwijl de zapatisten zelf onder de wapens geroepen zijn. De nationale en internationale 'civil society' die in het verleden sympathie hebben betuigd voor de zapatisten, worden van harte bedankt voor die steun, maar tegelijk meldt het CCRI dat diezelfde groepen en bewegingen geen enkele verantwoordelijkheid meer hebben in de acties die het EZLN in de toekomst zal ondernemen.

Na bijna 12 jaar bestaan maakt het EZLN de balans op, die bijzonder negatief uitvalt. "We hebben alles geprobeerd om op een vreedzame manier gehoord te worden, maar het enige antwoord is minachting geweest", zo stelt een artikel dat woensdag in de Mexicaanse krant La Jornada verscheen. "De Mexicaanse staat heeft er alles aan gedaan om de indianen van Chiapas onzichtbaar te maken." Het EZLN is derhalve bereid alles op het spel te zetten omdat alle middelen uitgeput lijken.

De Zapatisten vrezen opnieuw een aanval van het Mexicaanse leger, zoals in februari 1995. Ze maken dit op uit een verhoogde troepenbeweging de afgelopen week en een toegenomen dreiging van paramilitaire acties.

De Amerikaanse socioloog Wallerstein was een paar dagen in Mexico voor enkele gastcolleges en vertrok onmiddellijk naar Chiapas om zelf poolshoogte te nemen en uit te zoeken of de beslissing van het EZLN verband houdt met de presidentsverkiezingen van volgend jaar, waar al heel wat polemiek over leeft. (IPS, 19/24-6-2005)

Nepal op zoek naar nieuwe wapencontracten

De Nepalese overheid plaatste vorige week in een nationale krant een oproep voor nieuwe wapenleveringen door internationale wapendistributeurs. Het koninklijk Nepalees Leger is schijnbaar op zoek naar verschillende wapentypes, munitie, explosieven, tanks, helikopterartillerie, beveiligingsmateriaal, enzovoort. De oproep volgt op de stopzetting van wapenleveringen door grote wapenexporterende landen sinds de machtsovername van koning Gyanendra in februari. Maar hoe zwaar dit wapenembargo weegt is nog niet duidelijk. Ondanks de voortgang van de mensenrechtenschendingen door beide strijdende partijen, liet India weten dat het opnieuw wapens wil leveren.

Ondertussen woedt de strijd tussen Gyanendra en de maoïstische rebellen in alle hevigheid. Meer dan 11.500 mensen verloren het leven sinds de communistische guerrillabeweging in 1996 haar 'volksoorlog' voor gelijkheid en het einde van de monarchie lanceerde. In een recent rapport toont Amnesty International (AI) aan hoe "onverantwoorde militaire hulp en wapenleveringen aan Nepal" bijgedragen hebben aan de moorden, martelingen, ontvoeringen en verdwijningen van duizenden Nepalese burgers. Amnesty International roept Nepal dringend op om de aanbevelingen van een recente resolutie van de VN-Mensenrechtencommissie te implementeren. De VN heeft gevraagd een halt toe te roepen aan willekeurige arrestaties en verdwijningen, het starten van onafhankelijk onderzoek naar deze verdwijningen en andere schendingen van mensenrechten, het amenderen van een nieuwe veiligheidswetgeving en gerechtelijke vervolging van de verantwoordelijken voor mensenrechtenschendingen. Amnesty International roept landen op om niet langer wapens te leveren, totdat Nepal het respect voor de mensenrechten ook daadwerkelijk onderschrijft. (IPS, 19/24-6-2005)