Mooie Woorden

Nederland sociaal; van a tot en met d

1. die volledig is afgekeurd, kreeg opeens het vermoeden dat zijn WAO-uitkering wel eens lager zou kunnen zijn dan de voor hem geldende bijstandsnorm; deze norm is het burgerlijk-democratisch vastgestelde absolute bestaansminimum. Dus naar het gemeentehuis, naar de afdeling Sociale Zaken, of wat daar - na de intergemeentelijke fusie - nog van over is.

   Allereerst werd hem te verstaan gegeven dat voor aanvullende bijstand alleen bestaande cliënten van de sociale dienst in aanmerking komen, wat een even onzinnige als leugenachtige mededeling is. Verder werd A. verwezen naar de organisatie die zijn uitkering uitbetaalt, het UWV, omdat deze de Toeslagenwet op zijn uitkering zou moeten uitvoeren. Zou dat op niets uitlopen, dan moest hij maar terugkomen. Dus, middels een aangevraagd formulier een toeslag tot het geldende bestaansminimum aangevraagd. Afgewezen.

   Weer naar het gemeentehuis, met de afwijzing. Weer een ongeïnteresseerde medewerker die zegt niets voor hem te kunnen doen. Ga maar bezwaar maken, zegt ze. Vele maanden, misschien wel jaren onder het algemeen, o zo democratisch besloten bestaansminimum moeten leven. Who cares? Om het me maar eens in modern Nederlands af te vragen...

2. die al een aantal jaren wegens hoge ziektekosten bijzondere bijstand had, kwam in een bejaardenverzorgingshuis terecht. Allereerst kreeg zij bericht van de gemeente dat zij, omdat zij nu in een verzorgingshuis woonde, voortaan wel met de helft van het al zo miezerig lage bedrag van de gehandicapten vervoersbijdrage WVG toekon. Enkele overblijvende, niet in de AWBZ verdisconteerde bijzondere ziektekosten zouden nog wel voor rekening van de sociale dienst moeten komen. Er gebeurde echter niets; klank noch wanklank werd van de gemeente vernomen. Een brief geschreven: waar blijft mijn vergoeding? Antwoord (na vele weken): excuus, bij de verhuizing zijn uw papieren zoekgeraakt, er komt iemand bij u langs om de zaak op te nemen; via een verkorte vereenvoudigde procedure zullen wij de zaak weer in orde maken. In orde maken? Beslissing van de gemeente (na maanden): aanvraag afgewezen; reden: uw inkomen is hoog genoeg om die extra kosten zelf te kunnen betalen. Bezwaarschrift verstuurd. Nu (maanden later) nog geen bericht.
3. heeft bijzondere bijstand aangevraagd voor bijzonder buitensporige ziektekosten. Na een week of vier (C. was dus wel heel erg optimistisch!) naar het gemeentehuis om te informeren over hoelang de behandeling van de aanvraag nog zou kunnen duren, want er moest wel geld, wat C. niet had, uitgegeven worden. Zoeken, zoeken, zoeken. Mevrouw, wij kunnen uw papieren niet vinden, er is dus geen aanvraag. Maar, mijn zoon heeft hier alle gevraagde informatie ingeleverd! Mevrouw, wij kunnen niets vinden...

   Het verhaal van D. zit wat vreemder en ingewikkelder in elkaar. Daarom de niet direct relevante zaken weggelaten. Een uitkering voor bijzondere hoge ziektekosten werd destijds betaald door het GAK, in de vorm van een AAW-uitkering (Algemene Arbeidsongeschiktheidswet). Deze uitkering zou vanaf een bepaalde datum door de sociale dienst van de gemeente overgenomen worden. D. had naast haar weduwenuitkering (ANW) nog een klein weduwenbedrijfspensioentje - wat overigens met hulp van de sociale dienst was aangevraagd (toen was men nog wel eens behulpzaam). Desondanks werd haar verzekerd dat haar toelage voor bijzondere ziektekosten dezelfde zou blijven als bij het GAK; zij zou er niet op achteruitgaan. Iets dat formeel niet klopte, maar misschien klopte er toen nog wel eens een sociaal hart... Vele jaren, vele asociale beleids- en personeelsveranderingen later, vele koude hartmassages later komt er een brief van de SVB, de uitkeringsinstantie van de ANW, dat er door de intergemeentelijke sociale dienst beslag is gelegd op haar inkomen. Maandelijks wordt een bepaald bedrag ingehouden, vakantiegeld zal niet meer worden uitbetaald.

4. gaat naar het gemeentehuis, naar de afdeling Sociale Zaken of wat daar nog van over is, en vraagt om opheldering. Daar werd het een en ander uitgelegd. Elke zo'n tien jaar geleden betoonde soepelheid werd tenietgedaan. Op de vraag van D. of zij afschriften van de papieren mee kon krijgen werd ontkennend geantwoord. Inmiddels heeft schrijver dezes een brief naar de sociale dienst gestuurd, waarin gezegd dat ik niet zal vragen deze gegevens aan mij te verstrekken, omdat de privacy van mensen als D. natuurlijk tegen figuren als ik - communist - beschermd moet worden, maar dat het toch zeker normaal hoort te zijn dat D. deze gegevens wel op papier krijgt.

Als je elke keer een stuk schrijft voor deze krant, dan weet je zo ongeveer welke lengte de redactie zal verwachten. Ik ben nu gekomen tot en met D., maar had ook tot en met Z. door kunnen gaan. Maar dan was dit stuk wel heel erg lang geworden én... eentonig. Maar, eentonigheid - hoe zuiver ook die ene toon, hoe juist ook de feiten - is de doodsteek voor de verontwaardiging. Daarom niet van A tot en met Z.

Het gaat goed met Nederland en met de Nederlanders. Er wordt alleen nog wat geworsteld met 'normen en waarden'. En daarmee worden zeker niet bedoeld de bijstandsnorm en de koopwaarde van de euro. Of gaat het soms over fatsoen dat 'je moet doen'? De paar voorbeelden - zo uit het echte leven - (A tot en met D) geven aan hoeveel fatsoen het oplevert als de politiek van de leidende fatsoensrakkers consequent wordt uitgevoerd. Steeds minder mooie woorden dus...