Zimbabwe hekelt sancties


Mugabe wordt ernstig gehinderd in zijn Aids-programma.

Michel Wijnhold

Dr. Muguti, minister van Volksgezondheid van Zimbabwe, heeft in een interview gezegd dat medicijnen niet onder de sancties tegen zijn land zouden moeten vallen. Politieke sancties om zijn regering te straffen zijn één ding, maar medicijnen zijn een eerste levensbehoefte.

Net als in veel andere Afrikaanse landen is de AIDS-epidemie erg groot. In sommige gebieden is een kwart tot de helft van de volwassen bevolking besmet met het virus. Niet alleen een bron van persoonlijk menselijk leed, ook de economische gevolgen voor Afrika zullen desastreus zijn.

Zimbabwe heeft het nog extra moeilijk vanwege de sancties die door de EU en de VS zijn opgelegd. Al het werk dat is gedaan om AIDS te bestrijden wordt daarmee onderuitgehaald, aldus dr. Muguti. Eén van die successen is dat de besmettingsgraad onder volwassenen nu dichter bij 20 procent ligt dan de 34 procent van een paar jaar geleden.

In Zimbabwe levert de overheid mannen en vrouwen condooms, gratis of erg goedkoop. Ook is er een getrapt systeem opgezet van klinieken die de meest afgelegen plaatsen op het platteland in verbinding moeten stellen met de steden, zodat optimaal kan worden gebruik gemaakt van de weinige labs in het land. Tegen het eind van dit jaar heeft de regering 100.000 mensen voorzien van antiretrovirale middelen. Als de private sector wordt meegerekend zullen nog meer mensen toegang hebben tot deze middelen. De sancties dreigen nu roet in het eten te gooien. "We worden belegerd", zegt Muguti.

De sancties werden opgelegd vanwege het landhervormingsprogramma dat Zimbabwe heeft uitgevoerd. Hier werden de landgoederen van rijke blanke kolonisten verdeeld onder de arme zwarte boeren. De regering van Zimbabwe hoopt hiermee de grondverdeling eerlijker te maken, de armoede terug te dringen en de landbouw sector te stimuleren. Door kleinschalige bedrijven konden mensen in hun eigen behoeften voorzien en in die van de lokale markten. Er werd gehoopt dat dit de mensen gezonder zou maken en dus meer weerstand tegen AIDS zou geven. Dit kan dus op lange termijn een belangrijk middel zijn in de strijd tegen AIDS.

Nog iets dat Zimbabwe, en andere Afrikaanse landen, parten speelt zijn de farmaceutische bedrijven die met patenten de medicijnkosten hooghouden. Zimbabwe produceert inmiddels zelf de nodige medicijnen, maar overtreedt de patentwet niet. Dit kost de overheid veel geld dat ook humaner kan worden gebruikt.

Bron: Sidley, P., British Medical Journal, 331, 720, 1 oktober.