Bolivia staat voor een grote uitdaging

Presidentsverkiezingen op 18 december

Evo Morales (r) tijdens 1 mei-viering (2005) in Havana.

De grote en gemarginaliseerde inheemse bevolking van Bolivia leeft al decennialang in armoede. Dat veranderde ook niet toen het een aantal jaren economisch redelijk goed ging. Toen Bolivia in 2001 bovendien in een recessie terechtkwam, werd de positie van de meerderheid van de bevolking steeds onhoudbaarder. De ontdekking van grote hoeveelheden gas is nu inzet van de klassenstrijd. De bevolking wil delen in de revenuen, de nationalisatie van de gasvoorraden staat hoog op de agenda.

Protestmarsen, blokkades en stakingen brachten binnen een jaar twee rechtse presidenten ten val. Evo Morales, onbetwiste leider van de beweging, is nu de belangrijkste kandidaat voor de presidentsverkiezingen van 18 december, namens de Movimiento al Socialismo (MAS). In 2002 nam zijn populariteit een enorme vlucht toen de ambassadeur van de VS waarschuwde dat economische hulp zou stoppen als hij verkozen zou worden.

Als symbool van anti-Amerikanisme, antiglobalisering en antikapitalisme heeft hij ook internationale bekendheid en vindt hij aansluiting en steun bij mensen als de Venezolaanse president Hugo Chávez en die van Cuba, Fidel Castro.

De tweede kanshebber in de verkiezingen, vlak achter Morales, is voormalig president Jorge Quiroga. Beide kandidaten hebben zo'n 20 procent van de stemmen achter zich, ver van een absolute meerderheid, met de rest van de stemmen versnipperd over kleine partijen. De grondwet kent geen tweede verkiezingsronde en het zal aan het nieuw te installeren Congres zijn om een president uit de twee kandidaten te kiezen. Gegeven de polarisatie van de bevolking en de grote verschillen tussen de kandidaten zal van geordende verkiezingen geen sprake zijn. Integendeel, de MAS van Morales heeft al aangekondigd een nederlaag niet te zullen accepteren. Het is tijd voor een regime change. De neoliberale marionetten van de VS en de grote multinationals hebben lang genoeg de dienst uitgemaakt. Steeds meer Latijns-Amerikaanse regeringen zoeken menselijke oplossingen. Een regering Morales past daar goed bij.

(gebaseerd op arikel in FD, 9-12-2005)