Jongeren in Griekenland knokken ook voor hun eigen (jongeren) cultuur (Foto KNE)
Jongeren in Griekenland knokken ook voor hun eigen (jongeren) cultuur (Foto KNE)
|
Temidden van sociale afbraak lijkt het misschien op het eerste gezicht elitair om over cultuur te praten. Nader beschouwd is echter ook cultuur een gebied waarop maatschappelijke tegenstellingen en belangenbotsingen hun weerslag vinden, zij het dan niet in eerste instantie, maar daarom nog niet zonder betekenis.
Veel meer dan het 'strijdperk' van verschillende esthetische opvattingen of gewoon van smaakverschillen - hetgeen men ons probeert wijs te maken - is cultuur een terrein waarop zich een krachtmeting afspeelt, die vergelijkbaar is met die in de economische wereld. Natuurlijk (nog) niet op dezelfde manier, maar daar gaat het wel naartoe, als cultuur inderdaad in de sector economie wordt opgenomen (culturele industrie) en in de handen van groothandelaren in cultuur en dus in de hele logica van concurrentie en winstbejag terechtkomt.
Deze zaken kwamen naar voren in een debat in het Griekse parlement, begin november, naar aanleiding van een vraag, ingediend door de KKE (Communistische Partij). Met deze vraag wenste de KKE de aandacht te vestigen op de rampzalige uitwerking van culturele verloedering op de mentale en psyschische gezondheid van de bevolking in het algemeen en de jeugd in het bijzonder.
Een steeds verdergaande homogenisering (term, die o.a. ook voor melkproducten gebruikt wordt!) van het 'culturele product' voor de 'massa' is aan de orde van de dag, maar voor een kleine elite blijft het neusje van de zalm gehandhaafd en krijgt cultuur de reputatie van 'moeilijk'.
Niets nieuws onder de zon, zult u misschien zeggen. Toch wel, want een tot nu toe sluipende tendens begint een steeds algemener, agressiever karakter te krijgen, naarmate monopolisering en privatisering voortschrijden en alle sectoren van ons leven in een steeds klemmender greep krijgen. Van persoonlijke vrijheid, laat staan creatieve vrijheid is langzamerhand geen spatje meer over.
Deze ontwikkelingen, die in het 'Westen' verder zijn uitgekristalliseerd, beginnen in Griekenland nu ook steeds voelbaarder te worden: een heel kleine groep van de bevolking geniet nog van al wat de mensheid (N.B. beginnend bij het 'gewone volk'!) aan cultuur in de ware zin van het woord heeft geschapen, een steeds grotere meerderheid komt daar niet meer bij (vaak ook financieel gewoon onbereikbaar) en moet genoegen nemen met verloederd cultureel blikgoed - zij het dan ook Grieks gekleurd - hetgeen de meesten zich ternauwernood nog realiseren, want ook daarvoor is culturele (in de zin van mentaal pschychische) ontwikkeling nodig. Bovendien moet je dan eerst geen zorgen hebben over hoe aan je minimum bestaansvoorwaarden te voldoen en hoe aan goed onderwijs en gezondheidszorg te komen.
En professor in de archeologie aan de Universiteit van Thessaloniki, G.Choermoeziadis (KKE Parlementslid), eiste dat cultuur ver van winstmaniakken gehouden wordt. Een echte volkscultuur is nodig als basiskern van weerstand tegen het culturele imperialisme, dat een rechtstreekse dreiging vormt voor vooral de kleine landen.
De staatssecretaris van Cultuur gaf uiteraard geen duidelijke antwoorden, maar zei nog wat over maatschappelijke cohesie (een stoplap voor van alles en nog wat). De vertegenwoordiger van de Pasok (vorige regering) schaamde zich niet te beweren, dat zijn regering in tegenstelling tot de huidige o, zo veel voor cultuur had gedaan...
Zeker is in elk geval, dat hoe minder socialisme je hebt, des te meer barbarij. Niet alleen Europees, maar ook geglobaliseerd.