In één land, één partij

Jan Ilsink

In Manifest 1 gaat Arie van Kooten in op de bijdrage van de NCPN aan een conferentie van verschillende Europese communistische partijen, georganiseerd door de geschiedeniscommissie van de DKP. Thema van de conferentie was het partijprogramma van de communistische partijen.

In zijn artikel verduidelijkt Arie het standpunt van de CPN destijds over autonomie van de partij. Een standpunt dat Arie kernachtig weergeeft als zelfstandigheid of volgzaamheid ten opzichte van de Sovjet-Unie en China, de grote socialistische staten op dat moment. Dit probleem van autonomie was echter niet het discussiepunt dat de NCPN op de conferentie in Duitsland aan de orde wilde stellen.

Onnodige verdeeldheid

Waar wij wél de aandacht op wilden vestigen was het fenomeen - dat toen en nu nog steeds speelt - waarin binnen één land niet alleen de communistische partij van dat land actief is, maar ook 'secties' of 'afdelingen' van communistische partijen uit andere landen, die in dat land woonachtige leden organiseren.

Arie doelt daar ook op, met het voorbeeld van de Partido Comunista Italiano (PCI), die in Rotterdam een bijeenkomst organiseerde voor alle PCI-leden in Nederland. Op deze bijeenkomst was Arie aanwezig als vertegenwoordiger van de CPN. In onze discussiebijdrage wilden wij deze, overigens nog steeds gangbare praktijk in Nederland, Duitsland en waarschijnlijk meer landen juist ter discussie stellen.

In die praktijk wordt immers de prioriteit niet gelegd bij het organiseren in één partij van alle klassenbewuste werkers in dat land, maar bij het organiseren in dat land van klassenbewuste arbeiders naar 'land van afkomst', in verschillende partijorganisaties. Dit betekent niet alleen een onnodige verdeeldheid, maar ook verzwakking van de communistische partij in dat land. Pogingen om dat op te vangen door (regelmatig) onderling overleg tussen die verschillende organisaties verliepen steeds zeer moeizaam en boden geen uitzicht op effectieve samenwerking.

Kentering

Het betekent ook het buigen van de communistische partijen voor internationale tegenstellingen, die uiteindelijk worden bepaald en gevoed door tegengestelde kapitaalsbelangen. Marx, Engels en Lenin hebben niet nagelaten erop te wijzen dat juist de arbeidersklasse deze tegenstellingen moet en kan overwinnen om het kapitaal te verslaan. Het is daarom bijzonder verheugend dat de partij de laatste jaren een kentering waarneemt. In Nederland werkende en woonachtige communisten, afkomstig uit andere landen, sluiten zich steeds vaker bewust aan bij de NCPN. Dat vraagt ook om een andere benadering. De NCPN heeft in Leverkusen een voorzet gegeven voor deze noodzakelijke discussie, die door de andere deelnemers ook als noodzakelijk wordt beschouwd.