NU looneisen stellen


Amsterdam, 8-4-2006. Zo'n 5000 demonstranten kwamen naar de Dam om te protesteren tegen de plannen van minister Dekker om de huren te liberaliseren. Wonen moet betaalbaar blijven.  

Wil van der Klift

Werknemers zullen na jaren van loonmatiging en reorganisaties weer looneisen stellen. De koopkracht staat bovenaan het lijstje van hun eisen. Ook het behoud van werkgelegenheid staat centraal. Lonen omhoog, stop afbraak structurele werkgelegenheid.

De gewone mensen, werknemers en uitkeringsgerechtigden, kijken met zorg naar de primaire arbeidsvoorwaarden, zoals de hoogte van het inkomen, een vast arbeidscontract en pensioenvoorzieningen. Maar er vindt ook steeds meer kritiek plaats op de tomeloze stijging van de uitgaven, premieverhogingen, huurverhoging, verhoging kosten openbare diensten, enz. Mensen willen knokken voor het behoud en de groei van de koopkracht. Het water staat duizenden aan de lippen. Leningen, hypotheken en de kosten van levensonderhoud liggen als evenzovele stroppen om de nek van een steeds groter deel van de bevolking. De verdubbeling van de kosten door de invoering van de euro wordt alleen nog maar bestreden door regeringsvertegenwoordigers. Wie zijn of haar portemonnee als vertrekpunt neemt, weet dat alles onbetaalbaar is geworden.

De snel groeiende schaarste op de arbeidsmarkt, vooral bij hoog opgeleid en gespecialiseerd personeel, maakt het stellen van gezonde looneisen om de gigantische achterstand in te lopen, mogelijk. Het deel van het nationale inkomen dat toekomt aan de werknemers (arbeidsinkomenquote) zal volgens het Centraal Planbureau dalen tot 77,75 procent. Zo laag is het sinds eind jaren zestig, aan de vooravond van de toenmalige sociaal-economische revolutie, nog niet geweest. De doelstellingen van kabinet en werkgevers aan de vooravond van de massale demonstratie op het Museumplein op 2 oktober 2004 was het behalen van een arbeidsinkomemquote van 80 procent!

Winsten en dividenden

Er is genoeg te halen bij de ondernemers. Hun winsten rijzen de pan uit. Het inkomen van topbestuurders van AEX-bedrijven steeg in 2005 met 24 procent naar 2,4 miljoen euro. Bonussen van meer dan een miljoen euro per bestuurder zijn heel normaal. De opvallendste inkomenssprong in 2005 komt op het conto van twee slecht presterende topmannen.

De inmiddels opgestapte Heineken-baas Thony Ruys kreeg 4 miljoen mee om zijn pensioengat te dichten. In totaal ontving hij vorig jaar 6,4 miljoen euro en was daardoor de best verdienende topman van het jaar. Bovendien krijgt Ruys na zijn officiële aftreden per 1 oktober 2005 nog 21 maanden salaris doorbetaald. Zo ontvangt de ex-topman een vertrekbonus die hoger is dan één jaarsalaris. Als deze gouden handdruk van naar schatting 1,7 miljoen euro door Heineken direct was uitbetaald, was het inkomen van Ruys vorig jaar zelfs op 8,1 miljoen euro uitgekomen. Topman Jeroen van der Veer van het oliebedrijf Shell kreeg in 2005 alleen al aan bonussen 1,9 miljoen euro uitgekeerd. De Amerikaanse topman Don Shepard van Aegon ontving vorig jaar een bonus van 3 miljoen euro en neemt de tweede plaats in op de ranglijst van grootverdieners bij bedrijven met een AEX-notering. Met zijn inkomen van 4,3 miljoen euro hoeft hij dit jaar alleen de uitgerangeerde Heineken-baas Ruys voor zich te dulden. Ook Ad Scheepbouwer wist vorig jaar meer bonussen te verzamelen. Van de achttien onderzochte bedrijven keerden er zeven meer dan een miljoen euro aan bonussen uit.

De bedrijven potten het geld op of gebruiken het voor overnames. Het is nu het moment om het zakkenvullen aan de top en de ongelimiteerde winsthongerte stoppen. CNV-voorzitter René Paas stelde begin dit jaar nog plezier in het werk centraal. Op dit punt wordt de confessionele vakbond ingehaald door de realiteit op de werkvloer, waar geld in toenemende mate telt. Ook de FNV aarzelt nog. Maar de druk zal toenemen. Een nieuwe sociaal-economische 'revolutie' staat voor de deur.


 

Bron: NRC, 22-3-2006, Vk, 1-4-2006 en FD, 15-4-2006.