Bos flirt met ondernemers

Vakbeweging gooit laatste beetje strijdbaarheid over boord


Strijd tegen neoliberale Lissabon-agenda vindt in heel Europa plaats: Hier Griekse actie tegen Bolkestein-richtlijn.  


Wouter Bos  

Wil van der Klift

Kapitalisten zijn meer dan welkom bij de PvdA. Op zaterdag 27 mei jl., tijdens een PvdA-bijeenkomst in Nijmegen, stonden de zorgen van de ondernemers centraal. Begrip voor de Nederlandse ondernemers en hun kopzorgen voeren de boventoon. De miljoenenbonussen van managers worden als voldongen feit verdedigd, evenals de zegeningen van het vrije ondernemerschap. En Bos ziet wel wat in regelvrije zones. De sociaaldemocraten willen regeren en tonen waar ze voor staan.: kapitalisme met een 'menselijk gezicht'.

Ex-premier Wim Kok deed het eind jaren negentig tenminste nog voorkomen alsof hij vond dat de 'exhibitionistische zelfverrijking' onder topmanagers niet door de beugel kon. Om daarna overigens het ene na het andere dikbetaalde commissariaat binnen te slepen. Maar zelfs die schijn van fatsoen wordt nu frank en vrij over boord gegooid. Oud-ABN-Amro-bestuurder Dolf van den Brink: "Als je niet marktconform betaalt, heb je altijd onbekwame managers." Wouter Bos weerspreekt zijn woorden niet. "Een zekere spanning tussen sociaaldemocraten en werkgevers zal er altijd blijven". "We hebben allemaal wat te verliezen. Maar samen hebben we zoveel meer te winnen", vindt Bos.

Klassenstrijd definitief van de baan

De PvdA heeft wat hem betreft de tijden van klassenstrijd, in de woorden van Bos 'polarisatie', achter zich gelaten. Hij wil een 'Akkoord van Nijmegen' met de werkgevers, zijn grote leermeester Kok volgend die in 1982 met het 'Akkoord van Wassenaar' de vakbeweging uitleverde aan de werkgevers. Kok legde de basis voor de toenadering tussen ondernemers en sociaaldemocraten in de jaren negentig. Nu is de sociaaldemocratie onder Bos aan de beurt om het laatste beetje verzet op te geven.

'Samen aan de slag voor een ondernemend Nederland', heette de conferentie. Alexander Rinnooy Kan, de nieuwe voorzitter van de Sociaal-Economische Raad (SER), vindt de vraag of zoiets als 'links kapitalisme' kan bestaan boeiend. Hij acht die verzoening tussen sociaaldemocraten en kapitalisme niet onmogelijk. Bernard Wientjes, voorzitter van werkgeversorganisatie VNO-NCW, heeft wat meer twijfels en test de PvdA door de versoepeling van het ontslagstelsel te bepleiten. "Het moet sneller en niet zo extreem duur", zegt hij. In de SER is dit al maandenlang de eis van de werkgeversvoorman. De vakbeweging lijkt er echter nog niet aan toe te zijn. Dus hulp van de PvdA kan hij wel gebruiken. En dat lijkt ook te gaan lukken.

Ondernemers en PvdA samen tegen vakbeweging

Schaart Wouter Bos zich achter de verdedigingslinie van de vakbeweging? Nee, want ook hij wil meer flexibiliteit op de arbeidsmarkt. "Dat is beter voor de economie en het biedt de outsiders op de arbeidsmarkt een grotere kans", jokt Bos. Hij vindt dat de PvdA in de regering en de werkgevers moeten investeren in een ander type sociale zekerheid. Bos pleit voor "een creatieve koppeling" tussen de mate van ontslagbescherming en scholing die in de arbeidsorganisatie is opgedaan. Het bedrijf dat zijn werknemers schoolt, komt in zijn visie dus makkelijker in aanmerking voor een ontslagvergunning. Dat gaat VVD-lid Wientjes overigens nog lang niet ver genoeg.
Maar de verschillen zijn volgens Alexander Rinnooy Kan wel te overbruggen.

PvdA en vakbeweging samen tegen werkenden en uitkeringsgerechtigden

De AOW moet in de toekomst ook door 65-plussers zelf worden betaald, vindtnu ook, na de PvdA, FNV Bondgenoten. De grootste vakbond van Nederland kiest voor dezelfde oplossing als PvdA-leider Wouter Bos. De enige voorwaarde voor FNV Bondgenoten is dat de leeftijd waarop mensen AOW krijgen niet omhoog gaat en moet de hoogte van het staatspensioen gelijke tred houden met de lonen in Nederland. Alleen een kleine groep mensen met alleen AOW en geen of een klein aanvullend pensioen hoeven niet mee te betalen. Om dit te kunnen betalen, wil FNV Bondgenoten evenals de PvdA belasting gaan heffen op de AOW-premie. Ook 65-plussers worden gedwongen om bij te dragen. Zij betalen namelijk ook belasting. FNV Bondgenoten roept, net als het kabinet en de ondernemers, dat het probleem van de oplopende kosten van de AOW het best kan worden gedekt door meer mensen aan de slag te krijgen. "Teveel ouderen, jongeren en vrouwen staan geheel of gedeeltelijk aan de kant, terwijl ze een belangrijke bijdrage kunnen leveren", aldus de bond in een verklaring. De aanvallen op de werkenden en uitkeringsgerechtigden komen nu van alle kanten. De les van 2 oktober 2004 is kennelijk weer vergeten bij de beleidsmakers.

Bron: FD, 29-5-2006 en NU.nl, 1-6-2006.