Patstelling in Tsjechië

Communisten blijven derde partij

Wil van der Klift

De resultaten van de parlementaire verkiezingen die op 2 en 3 juni 2006 in de Tsjechische Republiek werden gehouden zijn in hoge mate gemanipuleerd, onder meer door langdurige anticommunistische campagnes, bedoeld om de kiezers, in het bijzonder de jeugd, bang te maken en de Communistische Partij van Bohemen en Moravië (CPBM) voor te stellen als een gevaarlijke en misdadige kracht.

Een andere zeer belangrijke factor, die de resultaten van de verkiezingen ontegenzeggelijk beïnvloedde, was de indoctrinatie van de bevolking met het opgedrongen beeld van een tweepartijentegenstelling: de Tsjechische Sociaal Democratische Partij (CSSD) en de Burger Democratische Partij (ODS) die als twee beslissende alternatieven werden afgebeeld. Dit kunstmatig gefabriceerde model, gelanceerd door de twee vermelde politieke partijen en door de media, heeft de Tsjechische kiezers gepolariseerd. Linkse mensen stemden uit vrees voor het winnen van de conservatieve ODS voor de sociaaldemocraten. Rechts, andersom, op de burgerdemocraten. De CSSD en de ODS hebben voor de verkiezingen beide een grote coalitie van CSSD-ODS uitgesloten en hebben vooral campagne tegen elkaar gevoerd. Premier Paroubek (CSSD) overweegt een klacht in te dienen om de verkiezingen ongeldig te laten verklaren, wegens ongeoorloofde praktijken. Ook de oprichting van de groenen, die zich tot het rechtse kamp rekenen, kan worden gezien als een poging om stemmen van de communisten te veroveren.

De opkomst bij de verkiezingen bedroeg 64 procent, 6 procent meer dan vier jaar geleden. De conservatieve oppositiepartij ODS behaalde met 35,38 pro-cent (81 zetels, 23 meer) de meeste stemmen, maar niet genoeg om met haar potentile coalitiepartners - de christendemocraten (7,22%, 13 zetels) en de groenen (6,29%9, 6 zetels) een meerderheid te vormen. De drie partijen hebben samen honderd zetels in het tweehonderd zetels tellende parlement. De grote verliezers zijn de christendemocraten, die acht van hun 21 zetels verloren. Hun leider relativeerde de nederlaag: "Waar het in deze verkiezingen om ging is of de communisten en de sociaaldemocraten samen 101 zetels krijgen of niet."

De regerende sociaaldemocraten (CSSD) en de communisten hebben samen eveneens honderd zetels. Paroubeks partij, de CSSD, deed het beter dan vier jaar geleden, maar is niet langer de grootste. De partij behaalde 32,32 procent, waardoor de CSSD van 70 naar 74 zetels gaat in het parlement.

De sleutelrol van de communisten stond centraal in de verkiezingen. In Tsjechië hebben de communisten het marxisme-leninisme niet afgezworen. Sinds de val van de muur worden ze door alle rechtse krachten en de media voortdurend aangevallen. De communisten behaalden ondanks deze campagnes 12,81 procent van de stemmen, maar verloren 15 van hun 41 zetels. Niettemin bevestigde CPBM haar positie van de op twee na grootste politieke partij in de Tsjechische Republiek.

Het belangrijkste resultaat van de verkiezingen is het feit dat het rechtse kamp, ondanks de extreme propagandacampagnes en anticommunistische hersenspoeling en ondanks hevige aanvallen op de communisten en andere 'linksen', geen meerderheid in het parlement wist te bemachtigen en dus geen rechtse regering kan vormen. Het bewijst, zeker als in overweging wordt genomen de onregelmatigheden en ondemocratische maatregelen tijdens de verkiezingsperiode, de stevige positie van de politieke linkerzijde in de Tsjechische Republiek.

Bronnen: FD, 6-6-2006 en verklaring CPBM 5-6-2006.