Cuba viert feest: het gaat beter met Fidel


Overal op Cuba werd door alle lagen van de bevolking feest gevierd op 13 augustus.  


Overal op Cuba werd door alle lagen van de bevolking feest gevierd op 13 augustus.  


Overal op Cuba werd door alle lagen van de bevolking feest gevierd op 13 augustus.  

Katrien Demuynck

We verblijven in de oostelijke provincie Holguín. Het is zaterdag 12 augustus. Sinds het bekendmaken op 31 juli van de zware ingreep die president Fidel Castro moest ondergaan zijn twee weken verlopen. Op 1 augustus liet Fidel een tweede boodschap bekendmaken waarin hij stelde dat zijn toestand stabiel was, maar dat een eventuele goede afloop op dat moment nog niet verzekerd kon worden. Hij wees er ook op dat zijn gezondheidstoestand in feite staatsgeheim is en vroeg het vertrouwen van de bevolking.

Inderdaad, in Miami staan de aasgieren klaar met hun al 47 jaar gepakte koffers, in de hoop dat het deze keer wél het moment is om op Cuba de zaken weer te gaan overnemen. Ze kunnen daarbij op niet onbelangrijke hulp rekenen: VS-president Bush en minister van Buitenlandse Zaken, Condoleezza Rice, legden beiden niet mis te verstane verklaringen af ter gelegenheid van de ziekte van Fidel. De Cubanen kunnen op hun hulp rekenen om een vrij en democratisch Cuba op te bouwen. Het is een nauwelijks verhulde oproep tot oproer.

Op Cuba blijft alles intussen volledig rustig. Van enige vorm van oproer, protestbetogingen of wat dan ook is er geen sprake. Een ijverige CNN-journalist gaat op zoek naar negatieve reacties over Fidel en de Cubaanse leiding, maar vangt bot. Voorbijgangers beginnen spontaan te applaudiseren en roepen leuzen ter ondersteuning van Fidel. CNN-Español zendt de beelden één keer uit. De mensen hebben alle vertrouwen in de leiding van het land. Ze vinden het goed dat zijn bevoegdheden tijdelijk worden overgedragen. En ja, "hij werkt te veel, hij moet beseffen dat hij tachtig is en dat hij op die manier niet kan blijven doorgaan".

Ze rekenen ook op een spoedig herstel voor Fidel. "Hij is ijzersterk, hij komt er wel door", of "maak je geen zorgen binnen een paar weken is hij weer helemaal de oude", zijn veel gehoorde commentaren. Hier en daar wordt ook een traantje weggepinkt. Fidel is erg geliefd en veel mensen kunnen zich niet voorstellen hem te verliezen. De zogenaamde 'dissidenten' houden zich opvallend kalm. Ze beseffen ongetwijfeld dat elke poging tot destabilisatie op een massale reactie van de bevolking kan rekenen, tegen hén welteverstaan.

Cubanen beseffen heel goed dat de situatie niet zonder risico is. Nog maar een maand geleden lanceerde het Witte Huis het zogenaamde 'plan Bush'. Volgens dat plan wil men een overgangsregering op Cuba tot stand brengen, m.a.w. de macht op het eiland overnemen en een marionettenregering installeren. Het hoofd van de nieuwe overgangsregering is al benoemd: de VS-burger Caleb Mc Carry. In de gegeven omstandigheden is een militaire agressie absoluut niet uitgesloten.

De Cubanen laten het hoofd niet hangen en zetten zich schrap. Ik ben uitgenodigd op een oecumenische gebedsdienst. De kerk zit bomvol, vooraan hangt een schilderij van El Comandante. Predikanten en gelovigen brengen getuigenissen. Met gesloten ogen en handen in de lucht wordt gebeden en gezongen voor een snel herstel van de president. Als een van de sprekers het heeft over het recht op soevereiniteit van het land en verklaart dat geen enkele Cubaan ooit zal toelaten dat het land militair zal worden bezet, veranderen de opgestoken handen in vuisten en volgt een lang applaus. Deze militante sfeer merk ik ook bij verschillende andere gelegenheden. De ziekte van Fidel sluit de rijen meer dan ooit.

Over de gezondheidstoestand van Fidel zijn intussen wat commentaren doorgesijpeld. Hij zou aan de beterende hand zijn, volgens sommigen wandelt hij al rond, kortom de sfeer is eerder positief. Op 12 augustus komt eindelijk het bevrijdende bericht. De Cubaanse president is aan de beterende hand, al zal het nog wel even duren voor hij zijn functies weer kan opnemen.

We zijn die avond toevallig uitgenodigd bij Julio Méndez en zijn vrouw Cristina. Julio is een gerenommeerd kunstenaar. Hij staat aan het hoofd van

een aantal projecten, zowel van de restauratie van historische gebouwen, als van het opzetten van nieuwe kunstwerken op gevels en pleinen van de stad. Of we die avond meekomen naar het concert dat ze voor de verjaardag van Fidel binnen enkele uren voorbereid hebben? Omdat Fidel ernstig ziek was waren alle feestelijkheden voor zijn 80e verjaardag afgelast. Je kan immers niet feestvieren terwijl de jarige in kwestie voor zijn leven vecht.

Maar sinds het bericht deze ochtend is het hek van de dam. Alle artiesten van Holguín en omgeving zijn hals over kop uitgenodigd om iets te brengen op het grote plein in de stad. Om tien uur 's avonds wordt gestart met een aantal solidariteitsbetuigingen en met het signeren van een internationale petitie tegen het Plan Bush dat van Cuba weer een kolonie van de VS wil maken. De petitie is een week tevoren op gang gebracht door een aantal intellectuelen en kunstenaars. Er staan intussen al meer dan 10.000 handtekeningen onder. Een hele rij mensen staat te wachten om het boek te signeren. Ook wij worden uitgenodigd.

Tegen een uur of elf begint dan het spektakel. De artiesten brengen het beste van zichzelf. Het publiek is enthousiast. Het plein ziet zwart van de mensen. Precies om 12 uur wordt een liedje voor Fidel aangeheven. Een foto van de Cubaanse president wordt geprojecteerd ter hoogte van het balkon vanwaar hij in januari 1959 een toespraak hield tot de bevolking van Holguín. Het was net na de overwinning van de Revolutie en de karavaan van de guerrillabeweging was op weg van Santiago de Cuba in het oosten naar de hoofdstad Havana. Een plaatselijke groep 'Mexicaanse' Mariachi's brengen het lokale verjaardagslied. De lucht zit vol viva's voor Fidel. In alle steden van het land zijn gelijkaardige culturele activiteiten in enkele uren opgezet. Het enthousiasme en de opluchting kunnen niet op.

Kers op de taart is het bericht de volgende dag dat Hugo Chávez Fidel persoonlijk een gelukkige verjaardag kwam wensen. De foto's in de krant laten een lachend duo zien: Fidel te bed, Chávez ernaast in een rieten stoel, de handen stevig in elkaar geklonken. Bush en Condoleezza en hun achterban in Miami zullen hun plannen alweer in de kast moeten stoppen. Het Witte Huis kan niet anders dan vaststellen dat de reactie van de Cubanen in de afgelopen weken opvallend rustig en vastbesloten was. De kans om hier ooit een VS-gezinde regering te installeren lijkt kleiner dan ooit. De afgelopen twee weken waren een goede 'oefening' om te zien wat er zal gebeuren als Fidel ooit helemaal wegvalt. De afloop van deze niet geplande 'oefening' is meer dan geruststellend.

Holguín, 13 augustus 2006.