|
Wilco Mulhuijzen
Op maandag 25 september ging het personeel van het Rotterdamse stadsvervoersbedrijf RET in staking voor een betere CAO, maar ook voor zekerheid. Zekerheid voor wat betreft loon en werk als de RET verzelfstandigd en op termijn geprivatiseerd wordt. Zekerheid van bestaan dus.
Volgend jaar moet de verzelfstandiging van de RET zijn beslag krijgen. Het bedrijf wordt dan, net als verschillende andere gemeentelijke diensten eerder, losgekoppeld van de gemeente. Dan gaat het bedrijf samen met busbedrijf Connexxion verder onder de naam Randstadbus.
De werknemers van de RET verliezen dan hun ambtenarenstatus en vallen daarna onder een slechtere CAO. Dat deze verzelfstandiging uiteindelijk zal leiden tot volledige privatisering, daarover bestaat geen twijfel.
Het personeel eist dus garanties. Garanties dat zijn arbeidsvoorwaarden hetzelfde blijven. De mensen van de RET komen op voor de toekomst van goed openbaar vervoer in Rotterdam. Zonder goede garanties zal dit leiden tot lagere salarissen, duurder openbaar vervoer en een slechtere dienstverlening. We kennen inmiddels voldoende voorbeelden van privatisering waar zowel burgers als werknemers de dupe van zijn. En daar kan niemand blij mee zijn.
De heren en dames in Den Haag die er voor hebben gezorgd dat de verzelfstandiging c.q. privatisering van het openbaar vervoer bij wet is geregeld verschuilen zich achter 'Europa'. Dat is echter een valse voorstelling van zaken. Nog deze week heeft het Europees Parlement een oproep aan de Europese Commissie gedaan om een kaderrichtlijn voor publieke diensten op te stellen. Doel van zo'n kaderrichtlijn is: publieke diensten te beschermen tegen verdere marktwerking. Burgers moeten op lokaal, regionaal en nationaal niveau kunnen beschikken over democratisch controleerbare publieke diensten van hoge kwaliteit. Gemeenten moeten bijvoorbeeld zich het recht voorbehouden zelf 'in-house'-diensten aan te bieden aan de burgers, zonder dat zij te maken krijgen met Europese aanbestedingsregels.
Dat was het goede nieuws. Want er zit een dikke adder onder het gras. D66 Europarlementariër Sophie in 't Veld heeft een meerderheid gekregen voor een amendement op de resolutietekst. Dit amendement zet de deur open voor internationale dienstverleners om publieke diensten op alle niveaus uit te voeren. Wanneer dit amendement daadwerkelijk in de kaderrichtlijn wordt opgenomen kan de definitieve uitverkoop van de publieke diensten toch nog gaan plaatsvinden.
Principes als solidariteit, continuïteit, toegankelijkheid en betaalbaarheid vormen dan niet meer het uitgangspunt van een publieke dienst, maar marktprincipes, zoals winst, kunnen gaan bepalen hoe een publieke dienst zal gaan worden uitgevoerd.
De staking van 25 september was een 'officiële'. De week voorafgaande was er al een spontane actie geweest, waarbij het personeel enige uren het werk neerlegde. De maat is wat hem betreft dus vol en de actiebereidheid, zekeronder het rijdend personeel, groot. Dat deze strijd niet op zichzelf staat bleek een dag later toen de buschauffeurs van vervoersbedrijf Arriva in staking gingen, omdat na twee jaar nog steeds niets was geregeld voor wat betreft fatsoenlijke dienstroosters. Ook in Duitsland werd door personeel bij het openbaar vervoer gestaakt tegen verzelfstandiging.
Er is nu een actiepauze ingelast van tien dagen opdat er weer gesproken kan worden met de directie. Mochten nieuwe onderhandelingen wederom leiden tot niets, dan zullen er weer acties volgen.
De NCPN steunt het RET-personeel in zijn strijd. Het is voorgegaan in een strijd die ook op andere plaatsen in Nederland zal losbarsten. Zoals in Amsterdam waar de verzelfstandiging van het GVB, ondanks dat de bevolking dit via een referendum in 2002 met grote meerderheid afwees, ook aanstaande is.
Het personeel vecht niet alleen voor zijn eigen zaak maar ook voor de mensen die gebruikmaken van het openbaar vervoer. Daarom is de rol van reizigersvereniging Rover zo kwalijk. Deze club veroordeelde de staking met het argument dat de RET toch al slecht presteerde en dat verzelfstandiging en concurrentie een beter product zal opleveren. Hiermee maakt Rover zich tot spreekbuis van de marktfundamentalisten die alleen naar kortetermijn-effecten kijken. Zij willen of kunnen niet beseffen dat marktwerking uiteindelijk leidt tot verschraling van de dienstverlening. Dat zouden zij van bijv. de NS toch moeten weten.
De NCPN is voor het behoud en herstel van collectieve voorzieningen. Hiervoor zullen nieuwe vormen van controle door de gebruikers en personeel moeten worden ontwikkeld. Alleen openbare diensten die, zoals hun naam al zegt, zonder winstbejag volledig ten dienste en onder toezicht van de bevolking staan kunnen hun sociale functie vervullen.