Verzet in Duitsland moet worden voortgezet

Duitse sociaaldemocraten ontdekken de armoede

Marcel de Jong

De "Friedrich-Ebert-Stiftung" (FES), het wetenschappelijk bureau van de SPD, heeft op 16 oktober een studie gepubliceerd over de hervormingsbereidheid van de Duitsers. Daarin wordt over het nieuw ontstane 'prekariaat' gerept, een groep mensen die volgens de FES vooral is ontstaan door de sociale 'hervormingen' tijdens het kabinet Schröder. De SPD schrok zich wezenloos, want ze denkt toch nog steeds de ware stem des volks te zijn, de vertegenwoordiger van de belangen van de Duitse arbeider. SPD-voorzitter Kurt Beck vertolkte de analyse van de FES en het moeilijke woord 'prekariaat' met de uitdrukking "Unterklasse" (onderklasse). Natuurlijk heeft de SPD geen enkele schuld aan het ontstaan van deze nieuwe armoede, maar is het de schuld van de mensen zelf. Die zijn tevreden met hun financiële en sociale situatie en hebben niet (meer) de wil om naar een hogere sociale klasse te streven. Sociale klassen, en zeker die met duidelijk minder inkomen en kansen, zouden in Duitsland niet meer bestaan. Beck heeft datgene voor elkaar gekregen waar generaties socialisten en communisten naar streefden, hoonde een commentator in "junge Welt": de klassenloze maatschappij is volgens de SPD-man in Duitsland een feit. De 'analyse' van de sociaaldemocraten is dat de leden van het 'prekariaat' een betere opleiding moeten krijgen. Dan zou het animo stijgen om hun sociale situatie te verbeteren. Over meer inkomen en betere omstandigheden zwijgen zij.

Wolfgang Teuber, UZ (*)

Op 21 oktober riep de Duitse vakcentrale DGB op tot landelijke protestdemonstraties tegen het asociale beleid van het kabinet Merkel. Volgens tellingen van de DGB demonstreerden in Frankfurt 20.000, in München 35.000, in Dortmund 40.000, in Stuttgart 45.000 en in Berlijn 80.000 mensen. Het parool van de demonstraties 'Dat gaat anders' was van te voren erg omstreden, want het toonde de wens van de vakbonden om de sociale afbraak liever een andere vorm te geven dan haar te bestrijden.

In 'Unsere Zeit', het weekblad van de DKP, van 27 oktober jl. wordt de vakbondsactie als volgt ingeschat:

De 220.000 demonstranten waren "een teken van verzet tegen de ongeremde sociale afbraak van deze zwart-roze regering". "Pensioen met 67, Müntefering, jij smeerlap" stond op een groot spandoek op de Römerberg in Frankfurt te lezen, maar ook andere 'smeerlappen' van de regering kregen hun verdiende loon op de demonstraties van de DGB. Niet overal werd van de kant van de DGB zó gemobiliseerd als nodig was geweest om deze regering te tonen dat er grenzen zijn.

Feit is dat, zoals weer in de 'onderlaag'-discussie wordt getoond, de armoede, de werkloosheid en de lagelonensector groeien in dit land. Daarom krijgen winsten en rijkdom een steeds grotere omvang. En deze ontwikkeling wordt door het kabinet en het kapitaal steeds sterker aangewakkerd. Dat toont een geheim rapport van de CDU aan, waarin nog meer bezuinigingen in de Hartz-IV-sector en de opheffing van pensioenbetalingen voor langdurig werklozen worden geëist.

Dat wordt duidelijk in het najaarsrapport van de zes ondernemersvriendelijke economische adviesinstituten, die eisen dat de uitkeringen voor werklozen, die nu al beneden de armoedegrens liggen, met nog eens 30 procent worden verlaagd. Dit wordt begeleid door propagandaleugens. Zo zei Gebhard Flaig van het Münchense Ifo-instituut, hofadviseur van de neoliberalen, dat het er niet om zou gaan de werklozen iets af te pakken, maar dat "de voorwaarden zodanig worden veranderd dat meer mensen werk vinden". Verlaging van de uitkeringen, die een menswaardig leven onmogelijk maakt, opdat "meer mensen werk vinden". Officieel 4,5 miljoen werklozen en tenminste reëel 7 tot 8 miljoen werklozen, als men de 'geschoonde' statistieken in acht neemt, waaronder mensen in het overbruggingscircuit en mensen die het allang hebben opgegeven, terwijl er maximaal maar 600.000 vrije banen te verdelen zijn. Waar moeten ze dan werk vinden, de 2000 ontslagen BenQ-werkers, de arbeiders van Bosch-Siemens-huishoudapparaten in Berlijn die binnenkort ontslag krijgen, de duizenden ontslagenen van de Allianz-verzekeringsmaatschappij, de 74.000 van de Deutsche Telekom, die volgens de Frankfurter Allgemeine Sonntagszeitung 'boventallig' zijn, de 10.000 slachtoffers van de kostenverlaging bij Volkswagen, enz. enz.? Wat een cynisme!

Er zijn dus meer protesten nodig, om een "omslag in de politiek" op gang te brengen, zoals de voorzitter van de IG Metall, Jürgen Peters, terecht eiste. Of, nog duidelijker: er moeten nog heel andere gevechten komen, een strijd bijvoorbeeld in de bedrijven, om zich tegen deze regering en vooral het kapitaal met succes te verzetten. Daarom moet het in het vervolg beter en duidelijk anders gaan bij de verdere protesten die nu ook door DGB-voorzitter Michael Sommer werden aangekondigd.

Want deze protesten, deze strijd is hard nodig. Niet alleen in ons land,als men de resultaten van de EU-top in Lahti/Finland beschouwt. Volgens die plannen wordt het ontslagbeschermingsrecht volledig opgeheven, worden niet-collectieve arbeidsovereenkomsten tussen onderneming en werkenden overal mogelijk om de CAO's volledig te kunnen afschaffen, de arbeidstijden worden totaal geflexibiliseerd om, aangepast aan het productieritme, het uitbuitingspercentage nog meer te verhogen. Met bagatelliserende begrippen als 'flexicurity' komen absolute onveiligheid en rechteloosheid eraan. Wie gelooft dat deze plannen, die door Europese kapitalisten en politici gezamenlijk werden bekokstoofd, met drie, vier, vijf protestdemonstraties tegen te houden zijn, miskent de reële krachtsverhoudingen in Duitsland en de Europese Unie.

Het gaat erom een brede buitenparlementaire beweging, waaraan de meest veelsoortige krachten van het verzet meedoen, op te bouwen, binnen en buiten de bedrijven. Dan is er een kans dat het eens heel anders wordt in dit land.

Wolfgang Teuber in UZ 43 van 27 oktober 2006. Vertaling: Marcel de Jong.

Wolfgang Teuber maakt deel uit van het vierlanden overleg over de gevolgen van en strategieën tegen de Lissabon-agenda, waaraan, naast DKP, KPL en PTB ook de NCPN deelneemt.