V.l.n.r. John Monks - ETUC, Matti Vanhanen - Fins Voorzitterschap EU - José Manuel Barroso, Europese Commissie. (Foto ETUC)
Verklaring ETUCSociale top: ETUC eist 'flexicurity' met voordeel voor allenOp 20 oktober jl., aan de vooravond van de informele Europese top, vond een informele tripartite sociale top plaats in Lahti, Finland. Een vakbondsdelegatie, geleid door de Europese Federatie van Vakbonden (ETUC), nam aan deze vergadering deel, die zich hoofdzakelijk op de thema's 'flexicurity' en de toekomst van de Europese arbeidsmarkt concentreerde. ETUC nodigde Europese besluitvormers uit om voor een evenwichtige aanpak van de 'flexicurity' te kiezen, die zowel aan de werknemers als aan de bedrijven ten goede zou komen. De Europese Raad nodigde in maart 2006 de Europese Commissie uit om het concept van 'flexicurity' verder uit te diepen. Tijdens de tripartite sociale top, bevestigde ETUC haar bereidheid opnieuw om aan een bespreking deel te nemen over 'flexicurity'. Maar essentiële vragen zijn: waarop heeft dit concept precies betrekking? En hoe wordt het in de praktijk toegepast? "Wij zijn vóór 'flexicurity', op voorwaarde dat het een win-win situatie oplevert voor zowel werknemers als voor bedrijven - met andere woorden: een 'flexicurity' die de nadruk legt op de kwaliteit van werkgelegenheid en industriële betrekkingen. De Europese Unie heeft een 'flexicurity' nodig die een potentieel ontwikkelt voor arbeiders en banen. Dit veronderstelt een beleid gericht op het bevorderen van levenslang leren, en actief beleid met betrekking tot de werkgelegenheid, sociale bescherming en steun voor werknemers tijdens alle vormen van overgang", verklaarde algemeen-secretaris van de ETUC, John Monks. De ETUC is zich ervan bewust dat er geen eenduidige, strikte definitie van 'flexicurity' is, en benadrukte haar eigen interpretatie tijdens deze informele top. De Europese vakbeweging zal, onder geen enkele omstandigheid, aanvaarden dat de flexibiliteit belangrijker wordt dan zekerheid. De ETUC vroeg om een evenwichtige benadering die sterke sociale steun combineert met actieve maatregelen om de werknemers tijdens periodes van overgang bij te staan, zoals dat het geval is in Scandinavische landen. Een 'flexicurity' die de werknemers alleen dwingt hun fundamentele rechten op te geven en meer en meer precaire (onzekere) banen te accepteren, is onaanvaardbaar voor ETUC. Het zou niet meer zijn dan een bron van onzekerheid en averechts werken. ETUC, algemeen-secretaris, John Monks |
V.l.n.r. John Monks - ETUC, Matti Vanhanen - Fins Voorzitterschap EU - José Manuel Barroso, Europese Commissie. (Foto ETUC)
|
|
Wil van der Klift
Manifest plaatst hieronder, als start voor een discussie de komende periode, een vertaling van een standpunt van de Europese Vakbeweging ETUC over 'flexicurity'. Uit het onderstaande verhaal blijkt dat het begrip 'flexicurity' een kernbegrip vormt in het denken over verdergaande afbraak van arbeidsvoorwaarden en -omstandigheden.
Het begrip is samengesteld uit de Engelstalige begrippen flexibility (flexibiliteit) en security (sociale zekerheid) en tracht een brug te slaan tussen de onoverbrugbaar tegengestelde belangen van de ondernemers: meer flexibiliteit van de arbeid(swetgeving) en die van de werknemers; en behoud en uitbreiding van de sociale verzorgingsstaat. Een onmogelijke opgave die in de praktijk - onder het aanbidden van de zegeningen van het ondernemersdom - steeds (meer) uitmondt in verdergaande afbraak van verkregen arbeidsrechten, waarvoor generaties arbeiders hebben geknokt.
Uit het stuk blijkt ook dat de vakbondstop elke keer weer bereid is om compromissen te sluiten en nog steeds de illusie heeft dat de werknemers iets te winnen hebben bij de neoliberale afbraakplannen van de ondernemers en hun politieke spreekbuizen in de Europese regeringen en parlementen. De ETUC zegt onder geen beding te zullen aanvaarden dat flexibiliteit belangrijker wordt dan sociale zekerheid. Onbegrijpelijk! Hoe kan zo'n dreigement serieus worden genomen terwijl de ontwikkelingen al jarenlang wél die kant opgaan? Wanneer zegt de vakbondstop eens echt 'nu is het over en uit'?
In Nederland zien ondernemers, regering en een groot deel van het parlement veel in het Deense model, maar kennelijk ook de ETUC, als je de verklaring goed leest. Dat model betekent een zeer kortdurende, hogere uitkering en daarna zeer snel weer aan het werk (het uitgelekte CDA-plan past in deze politiek) of terechtkomen op de maatschappelijke schroothoop van onbemiddelbaren zonder uitkering. Elders in Europa, zoals de Duitse bondskanselier Merkel dat deed tijdens haar bezoek aan Nederland, roept men op de Nederlandse 'hervormingen' toe te passen, want in ons land lopen we aardig voorop met de afbraak van de verzorgingsstaat, met dank aan Balkenende, Zalm, Brinkhorst en een gecompromitteerde vakbewegingstop.
De ETUC roept op tot levenslang leren. Dat is echter vooral in het belang van de ondernemers die immers geen vast/structureel - voor hen duur - werk meer willen bieden. Zij willen (op hun voorwaarden) mensen die genoegen nemen met steeds wisselende baantjes op momenten dat het de werkgevers goed uitkomt, desnoods meerdere stapelbaantjes tegelijkertijd. Daarop is dat leren gericht. Snel kunstjes leren om ingezet te kunnen worden in weer een nieuw baantje. 'Flexicurity' kan en zal geen win-win-situatie opleveren. Doorgaan met de compromispolitiek zorgt alleen voor het behoud van de werkgelegenheid van topbestuurders als John Monks, de algemeen-secretaris van de ETUC, ver weg van de werkvloer.
Alleen strijd, zoals op dit moment in het openbaar vervoer (en mogelijk binnenkort in de thuiszorg en elders), kan de kwalijke 'marktconforme' ontwikkelingen, fenomenen als aanbestedingsmodellen, afbraak van werkgelegenheid, lonen en arbeidsvoorwaarden stoppen. Duidelijk wordt ook dat de werknemers in alle Europese landen te doen hebben met dezelfde Europese (Lissabon-agenda)plannen, die afhankelijk van de nationale situaties, alleen andere accenten en tempo van invoering kennen. Daar zal de komende periode de discussie over moeten worden gevoerd.
Vertaling WvdK.