Eigentijdse signalen


Duizenden namen op 17 november 2006 deel aan de jaarlijkse herdenking van de opstand van studenten en arbeiders in de Politechnische Universiteit tegen het kolonelsregime. (Foto KKE)  


 

Anna Ioannatou

Eén van de moeilijkste opgaven is om te gaan met je eigen tijd en de juiste beslissingen te nemen vanuit de omstandigheden zelf, zeker als je als doel hebt van een oude samenleving af te geraken en een nieuwe op te bouwen. Het opvangen van tijdseinen, ze op de juiste manier interpreteren en vervolgens ze politiek communicatief goed in te kleden lijkt wel onbegonnen werk, als je bovendien nog de hele propagandamachine van het 'oude' tegen je hebt.

De KKE (Communistische Partij Griekenland) houdt zich met dit vraagstuk bezig, en anderen houden zich op hun beurt regelmatig met de KKE bezig. Zoals ook de krant 'Eleftherotypia' op de laatste dag van het afgelopen jaar met een stukje getiteld 'Opiniepeiling stuurt alarmsignalen naar KKE'. Los van de vraag of de opiniepeiling wel serieus te nemen is (de naam van de peilende firma wordt niet genoemd) spreekt het hele artikeltje als tendens boekdelen, zo niet wat de percentages betreft dan wel wat de instelling van de krant (representatief voor de tendens) betreft. Opiniepeilingen worden danig ge- en/of misbruikt om het kiezerspubliek in zekere richtingen te stuwen, een verschijnsel dat in Griekenland niet zelden demagogische vormen aanneemt.

Cijfers en sociale signalen

De krant wijst op een standvastig percentage stemmers van rond de 7 procent die de partij van het kiezersvolk zou krijgen als er nu verkiezingen zouden zijn. Op het eerste gezicht zou je je kunnen afvragen wat er dan aan de hand is. Dit zou immers een stijging van zo'n 1 procent betekenen vergeleken bij de vorige landelijke verkiezingen (maart 2004).

Maar nee, volgens de analyses van de opiniepeilers houdt die gestadige geringe groei juist een risico in vanwege het "horizontale gedrag van de kiezers" wat dit dan ook wezen mag. Misschien is ook in dit geval de wens de vader van de gedachte.

Uitgangspunt voor deze conclusie is de sterke vermindering van de voorkeurcijfers voor de KKE in de leeftijdsgroep van 18-24 en 24-34 jaar, althans volgens de krant (zonder bronvermelding). Dus de leeftijdsgroep die net is begonnen te werken of zich daar (nog) optimistisch op instelt. Deze leeftijdsgroepen, aldus de opiniepeilers, "voelen zich niet aangetrokken tot de overheersende logica van de communistische partij, want ze zijn nu eenmaal gewend aan een andere snelheid..."

De leeftijdsgroep 35-44 jaar daarentegen geeft een heel ander beeld te zien: ruim 10 procent spreekt zijn voorkeur uit voor de KKE en de groep 45-54-jarigen doet het ook goed met bijna 10 procent. De leeftijdsgroep 55-64 jaar geeft een stabiel percentage van 7,5 procent te zien en de groep van 65 jaar en ouder 5,6 procent. Dit lagere percentage zou o.a. te wijten zijn aan het feit dat in die leeftijdsgroep een groot 'biologisch verloop' zit van oud-verzetsstrijders.

Voor de groep van 35-54-jarigen geven de 'opiniepeilers' weer wel een sociaaleconomische verklaring (dus niet zoiets vaags als 'horizontaal gedrag' en wat dies meer zij, zoals in de verklaring van het stemgedrag van de jeugd), namelijk dat deze groep de hardste klappen van het economisch beleid te verduren krijgt en dat deze generaties hun politieke bewustzijn hebben gevormd in de post-dictatoriale jaren na 1974, toen de KKE op scholen en universiteiten overheersend was.

Beide laatstgenoemde factoren geven ons impliciet de redenen in de hand voor de stemvoorkeuren van de jongere generatie, die wel een aanvulling behoeven. Immers, zoals ook in andere landen, is op het moment het politiek-sociale bewustzijn bij de jongere generaties op een dieptepunt gekomen. Het streven naar individuele 'oplossinkjes' wordt sterk gepropageerd, tot ver in hun dertigste levensjaar leven kinderen voor een groot gedeelte van steun van hun ouders. En op universiteiten komen steeds meer jongeren uit beter gesitueerde klassen.

Toch wordt het ergens in de buurt van het 35ste levensjaar voor de meesten serieus, als ze eindelijk echt op eigen benen moeten gaan staan en een gezin beginnen (dit is ook in Griekenland steeds later komen te liggen om redenen die we hier niet kunnen uiteenzetten). Dat is dan ook het moment om eens serieuzer te kijken naar de 'overheersende logica' van de KKE, die een antwoord vormt op de logica van het overheersende kapitalisme. Kennelijk doen steeds meer mensen dat, als de cijfers kloppen. Het 'alarmsignaal' van bovengenoemde burgerlijke krant is dan ook in werkelijkheid een sein voor het overheersende sociaaleconomische systeem.