Mager cao-akkoord in onderwijs

Ron Verhoef

Na de staking op het ROC Twente is er een cao-akkoord bereikt tussen de werkgevers en de bonden dat voorziet in een salarisverhoging van 2,4 procent vanaf 1 juli 2007 en een verhoging van 2,4 procent vanaf 1 juli 2008. Verder zal de eindejaarsuitkering verhoogd worden met 0,8 procent in 2007 en met nog eens 1,6 procent in 2008. De bonden zien dit als een grote overwinning. Veel personeelsleden denken er anders over.

Het is opvallend hoe de bonden nu opeens de nadruk leggen op het bereikte loonakkoord. Dit akkoord was immers voor de zomervakantie al bereikt. Het probleem betrof de 1200 klokuren per jaar waarin zou moeten worden lesgegeven. Het akkoord maakt nu melding van 1200 klokuren les inclusief voor en nawerk. Hoeveel tijd er voor voor- en nawerk staat moet per school besproken worden. In de cao zelf is de bepaling van 823 klokuren les komen te vervallen.

De cao voorziet wel in inspraak in het aantal te geven contacturen, maar als werkgever en werknemer er niet uitkomen dan kiest de cao voor een zogenaamde terugvaloptie die neerkomt op 1200 klokuren contact. Verder is het de werkgever die bepaalt hoeveel formatie hij op een bepaalde opleiding zet. De genoemde inspraak is dus een wassen neus.

Veel leraren uitten dan ook terecht kritiek op het behaalde resultaat. Het staat veraf van de door de bonden gestelde 'harde' eis van 823 klokuren-contact. De kritiek is bij de bonden niet goed gevallen. Een kaderlid van de ABVAKABO die zijn medekaderleden wilde uitleggen waarom hij tegen was, werd prompt door de bond op het matje geroepen met de mededeling dat hij zich positiever moest opstellen. De Unie/NFTO reageerde zelfs met scheldbrieven naar leden die kritiek hadden.

Waarschijnlijk weten de onderhandelaars maar al te goed dat ze een forse nederlaag hebben geleden en hadden ze gehoopt dat die door de leden zou worden afgedekt. Dat gebeurt dus niet, op de inspraakavonden over het akkoord lieten veel leraren duidelijk blijken dat zij het akkoord totaal niet zien zitten. Het kan niet anders of de juichstemming waarmee de bonden het akkoord aan hun leden voorlegden, moet verdwenen zijn. De hoop dat de leden zonder slag of stoot akkoord zouden gaan ligt in ieder geval in duigen. Waarschijnlijk zal er een krappe meerderheid voor het akkoord gaan stemmen, maar het aantal tegenstemmers is te groot om er een overwinningsgevoel van te krijgen. De kans is zelfs vrij groot dat ook deze cao weer zal leiden tot een daling van het ledental net als bij vorige cao's.

Het is uitermate jammer dat de bonden de stakingen al beƫindigden toen ze opnieuw werden uitgenodigd voor het overleg. De actiebereidheid was groot en de politiek is het merendeels met de leraren eens. Er is dus zowel druk vanuit het werkveld als vanuit Den Haag en nog wisten de bonden dat niet te verzilveren.

Dat wil overigens niet zeggen dat de MBO-raad nu rustig kan slapen. De 1200 klokuren contacttijd zijn namelijk, volgens de raad, nodig voor de invoering van het nieuwe leren. De raad wil dit er graag zo snel mogelijk doordrukken en dat is begrijpelijk. Politiek is het nieuwe leren geen haalbare kaart meer. Zoals het er nu naar uitziet zal de staatssecretaris in 2010 besluiten met de invoering te stoppen, zeker nu blijkt dat het in andere landen niet werkt en weer is afgeschaft. De MBO-raad probeert het nieuwecompetentieleren echter alsnog snel door te voeren om de staatssecretaris voor een voldongen feit te stellen.

Het bedrijfsleven is de lachende derde. In het nieuwe leren zal vrijwel alle lesstof afgetoetst gaan worden in de levensechte praktijk, (lees het bedrijfsleven). Om dat mogelijk te maken krijgen de meewerkende bedrijven straks een pot met geld om iemand op te leiden. Dat geld komt dan uit de vermindering van het aantal leraren. Leren, maar niet onderwezen worden, zo heet dat dan. Het is jammer dat de bonden daar aan meewerken, al beweren ze zelf van niet. Op 20 november zal duidelijk worden hoe de leden van de onderwijsbonden hebben gestemd. Tot die tijd zullen de bonden nog veel moeite moeten doen om hun leden te overtuigen.