Maarten Muis
Voormalig voorzitter van de Russische Academie van politieke wetenschappen, Joeri Pivovarov, kreeg op 7 november jl. alle ruimte in het NRC Handelsblad: "Oktoberrevolutie was historische mislukking voor volk en elite, en een mondiale catastrofe." Het was die dag precies negentig jaar geleden dat de eerste socialistische revolutie slaagde.
In het artikel behandelt hij de argumenten die linkse mensen vaak geven om de Oktoberrevolutie als een beweging van de emancipatie van het volk te zien. De revolutie voorgesteld als een moment dat de reactionaire machthebbers verjaagd moesten worden in naam van de vrede, democratie en vooruitgang. De eerste mogelijkheid dat kapitalisten en grootgrondbezitters onteigend konden worden en de economische ontwikkeling door de behoefte van de meerderheid van het volk gestuurd werd.
In de ogen van deze Russische 'wetenschapper' weegt geen enkel positief gegeven, zelfs niet de voorbeeldfunctie van oktober 1917 voor de gekoloniseerde volkeren, op tegen het nadeel: vernietiging van een oude orde. "Had Rusland na de eerste protesten van 1905 maar de weg van het klassencompromis gevolgd", betoogt hij, "dan was het een 'normaal' land geweest in de twintigste eeuw, zonder al die slachtoffers."
Deze politieke 'wetenschapper' wil echter niet expliciet aangeven wat dan een 'normaal' land was in de twintigste eeuw. Hij bazelt wat over 'evolutie' en 'opbouw van een moderne maatschappij'. U raadt het al: het woord kapitalisme komt in het artikel niet voor. De mensen kijken echt wel verder dan de winnaars in het systeem: we zien de misère in buurten vol werkloosheid waar de mensen ten onder gaan in armoede, aan drank en drugs en proeven de sociale uitzichtloosheid, we zien de bezetting van Irak en Afghanistan, we zien de slachtoffers van het imperialisme in Afrika...
Het moet voor Pivovarov pijnlijk nieuws zijn dat een recente enquête uitwees dat maar 9 procent van de ondervraagde Russen het met hem eens is dat de oktoberrevolutie een ramp was. Zestien jaar na het einde van de Sovjet-Unie ziet 31 procent van de ondervraagden, veel meer dan er op communisten stemmen, de Oktoberrevolutie van 1917 wel degelijk als een belangrijke sprong voorwaarts in de sociale en economische ontwikkeling van het land.
Naast een historische waardering van 1917 - de sociale misère, de armoede, de oorlog konden alleen door middel van een socialistische revolutie worden overwonnen - maken communisten ook een politieke balans op. Negentig jaar geleden leidde een communistische partij voor het eerst in de geschiedenis de werkende bevolking naar het centrum van de macht. Socialisme was niet meer alleen een theorie, werkenden in alle andere landen zagen de geboorte van een nieuwe maatschappij.
Dit levende bewijs van de reële mogelijkheid van een andere wereld is wellicht de belangrijkste waarde van de Oktoberrevolutie en die eindigde niet in 1991. Socialisme is niet iets typisch Russisch. Socialisme komt altijd in de gedaante van de vooruitgang, dat laten onder meer Cuba en Venezuela in onze tijd zien. Tijdens een bijeenkomst van de PVDA-België, n.a.v. de negentigste verjaardag van de Oktoberrevolutie, verwoordde Jorge Arias Diaz, lid van de Internationale Afdeling van het Centraal Comité van de Communistische Partij van Cuba, het als volgt: "Negentig jaar na de overwinning van de socialistische Oktoberrevolutie schromen wij niet aan diegene die ons dromers of mensen met illusies noemt te zeggen: het zijn juist de dromen en illusies die ons motiveerden ze om te zetten in realiteit. De consequente toepassing van de socialistische ideeën is dé weg die ons naar de efficinte oplossingen zal leiden voor de grote problemen die de wereld vandaag teisteren."