Redactioneel
Verschillende deskundigen zijn het roerend met elkaar eens. Vier specialisten van de universiteiten van Maastricht, Utrecht en Nijmegen en de directeur van het instituut 'Clingendael' (deeltijdhoogleraar Europees recht aan de Erasmusuniversiteit Rotterdam) tonen allemaal aan dat het theater rond de 'binnengesleepte punten voor Nederland' een rookgordijn is om te verhullen dat het Hervormingsverdrag identiek is aan de verworpen Europese Grondwet. Sommigen beweren zelfs dat het verdrag hier en daar zelfs verdergaat.
"Het nieuwe Europese verdrag, het zogenoemde Hervormingsverdrag, is nagenoeg gelijk aan de verworpen Europese Grondwet", volgens René Barents (Maastricht). "Verreweg de meeste veranderingen die de Europese Grondwet beoogde, keren gewoon terug in het Hervormingsverdrag", stelt Deirdre Curtin (Utrecht). "De Europese Grondwet is in het Hervormingsverdrag inhoudelijk voor 95 procent overeind gebleven", weet Tijn Kortmann (Nijmegen). En "de essentie van de verworpen Europese Grondwet is overeind gebleven", zegt tenslotte Jaap de Zwaan, directeur van instituut 'Clingendael'. De vier juridische experts betogen dat het nieuwe verdrag alleen wat betreft de vorm en de omvang anders is dan de eerder afgewezen grondwet.
De kern van de Europese Grondwet, daar zijn ze het alle vier roerend over eens, blijft in het Hervormingsverdrag recht overeind: Versterking van het Europese bestuur ten koste van de nationale zeggenschap. Het Hervormingsverdrag is qua inhoud de Europese Grondwet. Niets meer, maar ook niets minder. Vier deskundigen op het gebied van het Europees bestuur en alle vier zijn ze van mening dat de 'oude' Europese Grondwet en het 'nieuwe' Hervormingsverdrag in juridisch opzicht bijna als twee druppels water op elkaar lijken.
In het akkoord, dat CDA, PvdA en ChristenUnie in februari sloten, staat dat het kabinet-Balkenende streeft naar een Europees verdrag dat "zich in inhoud, omvang en benaming overtuigend onderscheidt" van het verworpen grondwettelijk verdrag. Dat is dus helemaal niet het geval. Vanuit democratisch oogpunt zou een afwijzing van het Hervormingsverdrag door de Nederlandse regering op zijn plaats zijn geweest. Op z'n minst zou er een referendum moeten zijn gehouden.
Niets van dit alles. De meerderheid in het Nederlandse parlement en de voltallige regering hebben andere belangen dan het verdedigen van de waarheid en het opkomen voor democratische rechten. Zij stellen, op een enkele partij na, de belangen van het Europese en Nederlandse kapitaal voorop. CDA en PvdA zijn onverkort voorstander van een vrije Europese economische en financiële markt. 'Oppositiepartij' VVD idem. De mneerderheid in de Tweede Kamer offert alles op voor de voortgang van de neoliberale koers van de EU. Dat ze daarbij, na het massale 'Nee' tegen de Europese Grondwet (in 2005 door 61,6 procent afgewezen) bang zijn voor de tegendraadse opvattingen die onder de bevolking leven, toont het feit dat ze deze keer zelfs geen referendum aandurfden. Liever geen democratische invloed die hun plannetjes kan doorkruisen. Wie durft hier eigenlijk de woorden 'parlementaire democratie' nog in de mond te nemen?
Bron: NRC, 13-9-2007.