Manipulatie instrumenten

Eén van de massale demonstraties, georganiseerd door de Griekse vakbeweging PAME, op 12 december jl. in Athene (foto KKE).
Demonstratie in Thesaloniki.

Anna Ioannatou

De uitslag van de verkiezingen van 16 september 2007 was verontrustend voor Griekenland's heersende klassen en hun politieke stelsel. Immers deze uitslag gaf een toenemende afwending te zien van de kant van de kiezers t.o.v. van de grote 'gevestigde' partijen, voorts tendensen tot meer radicalisering van het politieke bewustzijn.

Een belangrijk deel van de kiezers keerde zich af van het tweepartijenstelsel, waarvan een deel het politieke voorstel van de KKE (Communistische Partij) besloot te steunen. Voor het eerst verloor de regeringspartij Nea Dimokratia ('centrumrechts'), zonder dat dit echter winst betekende voor de 'centrumlinkse' Pasok, die ook zetels moest inboeten. Recente opiniepeilingen tonen aan dat deze tendens zich voortzet. Ook in Griekenland schijnt het einde in zicht van de eenpartijregeringen en de tijd aangebroken voor coalities.

Wat te doen?

Griekenland's leidende klassen vangen dit tijdsein duidelijk op. Vrijwel onmiddellijk na de verkiezingen werd er dan ook een wetsontwerp gebrouwen met als doel de nieuwe ontwikkelingen via het kiesstelsel het hoofd te bieden. De sociale ontwikkelingen stopzetten gaat niet, op de rem trappen wel door de volkswil nog meer te verdraaien. Het huidige kiesstelsel (dat tijdens de Pasok-regering werd aangenomen) verleent een 'bonus' van 40 zetels aan de partij met het hoogste verkiezingspercentage ten koste van de andere partijen, hetgeen vooral de kleinere partijen treft. In het 300 zetels tellende Griekse parlement heeft de regeringspartij met deze bonus nu 152 zetels (112+40). Een krappe meerderheid dus, die met de huidige zich aftekenende tendensen in de nabije toekomst tot een coalitieregering zou moeten leiden. Het voorstel in het nieuwe wetsontwerp is dan ook een verhoging van deze bonus tot 50 zetels voor de winnende partij om een wat sterkere eenpartijregering te vormen.

De regerende Nea Dimokratia wil op dit moment kennelijk nog geen coalitieconcept. Dit zou in deze fase een samengaan met het ultrarechtse LAOS (Orthodox Volks Reveil) betekenen en dat zou haar profiel van centrumrechts, dat zij in de publieke opinie wil consolideren (voorlopig), schaden. De kans bestaat echter dat de 'centrumlinkse' Pasok op een gegeven moment samengaat met de kleinere burgerlijk linkse Synaspismos (zit in de Europese Linkse Partij), die bij de laatste verkiezingen een verhoging van haar percentage te zien gaf (overigens nog onder de resultaten van 1996 bleef, deze partij schommelt tot nu toe tussen de 3 en 5 procent, maar zit volgens de laatste opiniepeilingen aardig in de lift). Vandaar dat de Nea Dimokratia de voorkeur geeft aan de bonusverhoging, want zo sluit zij (met de huidige gegevens) een eventuele 'centrumlinkse' coalitieregering uit.

Een derde punt in het bewuste wetsontwerp is het voorstel dat eenderde van de kandidaten vrouw moet zijn en dat terwijl de hele politieke lijn (zoals ook in de Europese Unie) duidelijk in de richting van meer ongelijkheid gaat. Een stukje geslachtsgerichte demagogie is nooit weg!

Het 'socialistische' voorstel

De Pasok verwerpt het voorstel en prefereert het Duitse model, aangepast aan Griekse omstandigheden. D.w.z. nog altijd zonder evenredige vertegenwoordiging en met 'sterke regeringen' via zetelroof.

Een ander scenario is het zogenaamde twee-polenstelsel. Dus een bredere'centrumlinkse' tegen de 'centrumrechtse' pool.

Topkaderleden van de Pasok en de Synaspismos (zie boven) zijn het erover eens, dat de tijd is aangebroken voor een nauwere samenwerking. Een van de kandidaten voor het nieuwe voorzitterschap van de Synaspismos verklaarde, dat een opening van zijn partij in sociaaldemocratische richting noodzakelijk is. De leiding bestormt de Pasok met voorstellen tot gemeenschappelijke actie in de kernpunten van de kapitalistische herstructureringspolitiek... De rol van de Synaspismos richt op het ogenblik veel schade aan, want het kiezerspubliek wordt met een linkse - soms zelfs aan de KKE ontleende, waar dit succes schijnt te hebben - retoriek in een logica misleid van samenwerking met krachten die een antineoliberaal beheer van het kapitalisme voorstellen. Niet toevallig dus dat de KKE, die voortdurend een streep door de rekening van 's lands electorale alchemie haalt, opnieuw steeds meer buiten het medialandschap wordt gehouden!