Wat zijn de gevolgen van het openbreken van de grens in Gaza?

Hannah Amireh (*)

Het wordt duidelijk dat het openbreken van de grens tussen Gaza en Egypte en de stroom van Gazabewoners die Egyptisch gebied binnentrok, een direct resultaat waren van de onmenselijke politiek die Israël voert ten aanzien van de Gazastrook.

Het hermetisch afsluiten van de Gazastrook en het beschouwen als vijandige entiteit, heeft tot een catastrofale situatie geleid. De stopzetting van de leveranties van brandstof, gas, elektriciteit en vele andere goederen zoals die afgelopen maanden heeft plaatsgevonden, heeft de situatie in Gaza ernstig verslechterd.

Dit Israëlisch beleid bleek ook vruchteloos te zijn. Gedacht werd hiermee Hamas onder druk te zetten en in het nauw te drijven, zodat er voor Hamas geen andere keus overbleef dan de Israëlische voorwaarden te accepteren of anders de steun van de bevolking te verliezen. De Israëlische regering had erop gerekend dat er door de blokkade van de Gazastrook een hongeroproer tegen Hamas zou ontstaan. Maar de uitweg werd gezocht richting Egypte nadat Hamas op verschillende plaatsen de grensafscheiding opblies. Meer dan een half miljoen Palestijnen trok de grens over naar Egypte.

Het was bekend dat Hamas al langer plannen had om de grensafscheiding met Egypte op te blazen maar wachtte op een geschikt moment. Dat moment werd op een goudschaaltje gepresenteerd toen Israël besloot om te stoppen met de brandstof- en elektriciteitsleveranties.

Wij hebben voortdurend tegen dit desastreuze geweld van Israël gewaarschuwd en tegelijkertijd Hamas gevraagd het afschieten van de zelfgemaakte raketten op Israël te staken. Israël grijpt de beschietingen met deze primitieve raketten aan om de agressie tegen de hele bevolking van de Gazastrook op te voeren. De PLO en president Abbas hebben Hamas ook gevraagd haar raketten-beleid te herzien en erop gewezen dat er een groot verschil is tussen zelfverdediging en zelfmoord. Het is duidelijk dat de balans, zowel politiek, militair, als op menselijk vlak niet in het voordeel van de Palestijnen is uitgevallen.

Volgens de statistieken over het jaar 2007 zijn er 1080 Qassam-raketten en ongeveer 1370 granaten afgevuurd op Israël. Ten gevolge hiervan zijn slechts twee Israëli's omgekomen. Daarentegen werden in dezelfde periode door het Israëlische leger 467 Palestijnen gedood bij aanvallen, onder het voorwendsel van zelfverdediging en als vergelding voor Palestijnse agressie. Jammer genoeg kreeg Israël met deze verklaringen internationaal begrip, terwijl het het leven in de Gazastrook tot een hel maakte.

Wij stellen dat het Palestijnse volk natuurlijk volledig het recht heeft zich tegen de bezetting teweer te stellen, maar er is verschil van mening over de methode en de timing, en of deze handelwijze ons wel of niet dichter bij ons doel brengt. Een verzet dat de vijand geen verlies toebrengt kan nauwelijks als verzet betiteld worden.

In elk geval hebben wij voortdurend de Israëlische agressie veroordeeld en de bereidheid uitgesproken om met Hamas, Fatah, en de andere organisaties samen te vechten tegen elke nieuwe Israëlische invasie in de Gazastrook. Anderzijds hebben de PLO-afdelingen (en niet alleen Fatah) de militaire machtsovername van Hamas in Gaza veroordeeld, en de avonturierspolitiek en ondemocratische acties van Hamas binnen de Palestijnse Beweging bekritiseerd.

Daarom moeten we wel onderscheid maken tussen de nationale noodzaak om de onmenselijke blokkade van de Gazastrook te beëindigen, en de pogingen van Hamas om het openbreken van de grens met Egypte te gebruiken om erkenning van de militaire machtsovername te krijgen.

Hamas probeert nu een rol te spelen in het gezag over de grensovergang bij Rafah (bij Egypte) en bedeelt zichzelf de rol toe van onderhandelingspartner tegenover de Palestijnse autoriteiten. Ze willen tenminste bepaalde voorwaarden stellen in ruil voor goedkeuring om de grens bij Rafah opnieuw te openen. De Hamas-woordvoerder verklaarde de aantijgingen tegen de Palestijnse regering in Ramallah op te voeren en deze te beschouwen als onwettige regering.

Het is geheel duidelijk dat, gezien de positie van Hamas en haar reactie op de laatste ontwikkelingen, geen rekening gehouden wordt met het Israëlische plan om de verantwoordelijkheid voor de Gazastrook over te dragen aan Egypte. Israël wil als bezettingsmacht twee tegengestelde doelen bereiken: de blokkade van de Gazastrook handhaven; en tegelijkertijd de verantwoordelijkheid voor Gaza van zich afschuiven.

De Israëlische premier Ehud Olmert heeft tot nu toe het verzoek van president Mahmood Abbas, om het gezag over alle grensovergangen met Egypte en Israël uit te oefenen, afgewezen. Tegelijkertijd verklaarde hij dat Israël de huidige situatie bij de grensovergang bij Rafah niet langer zal dulden vanwege Israël's veiligheid.

Wat betekent dit?

Dit betekent in feite dat de politieke en economische eenheid tussen de Gazastrook en de Westoever op het spel staat.

Het betekent dat hetgeen nu van het Palestijns grondgebied over is bedreigd wordt door tweedeling.

Het betekent dat de toekomstige Palestijnse Staat dan geen haalbaar doel meer zal zijn binnen een jaar, zoals op de onlangs gehouden conferentie van Annapolis beloofd werd.

Israël zal niet van zijn vijandig beleid afstappen, tenzij het onder zware druk van de internationale gemeenschap geplaatst wordt. Israël moet gedwongen worden zich aan het internationaal recht te houden en de blokkade van Gaza opheffen. Zonder die drukuitoefening zal de situatie steeds verder verslechteren en zal de onverzoenlijke opstelling van Israël aanhouden.

De hoofdconclusies van het openbreken van de grens met Egypte en de stroom van honderdduizenden die Egypte binnentrokken zijn als volgt:

De blokkade-strategie van Israël en de Verenigde Staten, met de bedoeling de macht van Hamas in te perken, heeft gefaald, heeft juist het tegendeel bereikt en moet onmiddellijk stoppen.

De Palestijnse bevolking, en niemand anders, is het slachtoffer van deze inhumane, wrede politiek. Op hetzelfde niveau moet de z.g. Amerikaanse en Israëlische "steun aan Abbas-politiek" stoppen. Deze politiek was gebaseerd op wishfull thinking, en dit werkt nooit. Deze politiek heeft geen verzwakking van de positie van Hamas tot gevolg gehad, maar juist de positie van Abbas verzwakt.

Deze conclusies worden gestaafd door een terugblik op wat er op de Westoever gaande is en door de stagnatie van de onderhandelingen tussen de PLO en Israël.

Ondanks de conferentie van Annapolis en de vredelievende verklaringen gaat Israël gewoon door met het oude beleid: het bouwen van nederzettingen in bezet gebied, de afscheidingsmuur, het isoleren van de Palestijnse bevolking d.m.v. de militaire controleposten, onteigening van land, enz. De bezetting is niet langer een gewone bezetting maar een apartheidspolitiek geworden. De kolonisten hebben bewegingsvrijheid, terwijl de Palestijnen achter muren worden opgesloten. Nog vrij recent zijn er stappen ondernomen om het bezettingsregime strenger te maken.

Zestien doorgangen tussen de Westoever en Israël worden tegenwoordig door Israëlische burgers bewaakt in plaats van door soldaten. Vergelijkbaar met de situatie aan de internationale grenzen, hoewel het een veiligheidsgrens is eenzijdig door Israël opgericht binnen het Palestijns bezette gebied.

Kan deze situatie zomaar blijven bestaan? Of zal er vroeg of laat hetzelfde gebeuren als bij de grens bij Rafah (bij Egypte) is gebeurd?

We denken dat een spoedig einde van deze blokkade-politiek nog niet in zicht is, ondanks de oproepen tot veroordeling ervan in de regio en op wereldniveau en de brede afwijzing van de Israëlische expansiepolitiek.

De vraag is nu hoe de Palestijnen moeten handelen in hun strijd voor hun nationale doelen, zodanig dat ze op internationaal niveau politieke steun verwerven die werkelijk Israël onder druk kan zetten om zijn blokkade-politiek te beëindigen.

Het openbreken van de grens bij Rafah kan mogelijk het startpunt zijn voor meer begrip omtrent de situatie. Om te beginnen zou Hamas enkele stappen moeten zetten om de Egyptische bemiddeling tussen Hamas en Fatah veilig te stellen. Dat zou ze kunnen doen door begrip op te brengen voor het standpunt van president Abbas, dat Hamas zich zou moeten terugtrekken van de grenspost Rafah, onder de garantie dat het een vrije, stabiele grenspost blijft onder gezag van de Palestijnse autoriteiten. Bovendien beter toegankelijk, zonder Israëlisch vetorecht, zoals voorheen.

Een andere belangrijke stap zou zijn: stoppen met het afschieten van raketten richting Israël, als eerste stap naar beëindiging van allerlei Israëlische acties en invallen op Palestijns gebied. Een stap die zou kunnen leiden tot een gemeenschappelijk streven naar een "staakt het vuren". Dit gemeenschappelijk streven zou door een derde partij gecoördineerd moeten worden.

Ten slotte geloven we dat bij het uitblijven van een politieke oplossing in de nabije toekomst het opnieuw versterken van de Palestijnse weerbaarheid tegenover Israël de voornaamste taak wordt die met vereende krachten uitgevoerd moet worden.

Daarom wijzen wij erop dat de Palestijnse nationale hereniging gebaseerd dient te zijn op de volgende punten:

  1. Hamas dient de militaire machtsovername in de Gazastrook te beëindigen en een nieuwe politieke koers uit te zetten in overeenstemming met de internationale resoluties en het Arabisch Vredesinitiatief.
  2. Het vormen van een tijdelijke centrale regering die de internationale verantwoordelijkheden op zich neemt en de politieke taken, inclusief de onderhandelingen, aan de PLO overlaat.
  3. Het voorbereiden van vervroegde presidentsverkiezingen en volksvertegenwoordiging volgens het evenredigheidsprincipe, onder Arabisch en internationaal toezicht, met garanties om de uitkomst van de verkiezingen te respecteren.

Ten slotte denken we dat de hoofdpunten van dit moment moeten zijn: het verbeteren van de veerkracht van het Palestijnse volk, het versterken van de weerbaarheid en het bijeenhouden van het thuisfront.

(*) Lid van het uitvoerend comité van de PLO. Lid van het politiek bureau van de Palestijnse Volks Partij, 4-2-2008. Vertaling: Ardengo Persijn.o