Macedonia forever!

Met het oprakelen van de 'kwestie' Macedonië hopen bepaalde Griekse kringen de aandacht af te leiden van de aanvallen op de sociale en arbeidsrechten. Op de foto: demonstratie op 13 maart, georganiseerd door PAME tegen afbraak van sociale voorzieningen in Griekenland. Foto Manifest/WvdK)

Anna Ioannatou

Met het Verdrag van Boekarest (1913), waarmee een einde aan de Balkanoorlogen kwam, werd de verdeling van Macedonië tussen de Balkanstaten definitief. Sindsdien is de inhoud van dit verdrag door alle verdragen die volgden (na de beide wereldoorlogen) nog eens bevestigd. Op grond van dit verdrag kreeg Griekenland 51 procent van het geografische gebied dat Macedonië heet, Servië 39 procent, Bulgarije 9,5 procent en Albanië 0,5 procent.

Als geografische term werd altijd Macedonië gebruikt, zowel voor het deel dat Griekenland toegewezen kreeg, als voor de delen die naar de andere landen gingen. Dit kan niemand ontkennen door zich te verschuilen achter het feit dat tot de oprichting van Joegoslavië onder Tito in 1945 het huidige FYROM (Former Yougoslavian Republic of Macedonie) onder Servië viel (sinds de Eerste Wereldoorlog en tot 1945 was Joegoslavië een federale staat bestaande uit Servië, Kroatie en Slowenië). Na de Tweede Wereldoorlog erkende Griekenland Tito's Joegoslavië, waaronder ook de Republiek Macedonië viel.

Het is belangrijk dit voor ogen te houden om de huidige herrie om de naam Macedonië te beoordelen, zowel in Griekenland als in FYROM. Geen enkele historicus, zelfs geen fanatiek nationalistische, had het tot nu toe (tot de jaren '90 van de vorige eeuw) gewaagd bovengenoemde geografische grenzen van Macedonië in twijfel te trekken. Officieel heeft noch Griekenland noch enig ander Balkanland iets anders bedoeld met de term Macedonië dan wat in het Verdrag van Boekarest vastgelegd was. De bewering dus van diverse hoge vertegenwoordigers van de Grieks Orthodoxe Kerk en ultra rechtse politici, zoals van de partij Orthodox Volks Reveil (6 zetels in het 300 zetels tellende parlement), dat voor FYROM de naam Macedonië niet gebruikt mag worden, is niet alleen onhistorisch maar ook gevaarlijk. In Noord-Griekenland (grenst aan FYROM) hebben deze laatsten in februari een betoging georganiseerd, waarbij niet alleen de beroepsfanatiekelingen en de kerk aanwezig waren, maar ook talloze mensen die het allemaal niet zo snappen en zich laten opjuinen.

Aan de andere kant van de grens echter verschillen de fascisten en nationalisten van FYROM - een paar jaar geleden bralden zij dat het volgende congres van hun partij in Thessaloniki gehouden zou worden (!) - weinig van hun Griekse ideologisch-politieke geloofsgenoten, die eind februari verkondigden dat het hele gebied Macedonië (dus ook dat van FYROM en Bulgarije) opgeëist kan worden door Griekenland en dat (bij monde van partijleider Karatzaferis) grenzen niet alleen van buiten naar binnen kunnen veranderen, maar ook van binnenuit naar buiten toe!

Verdeel en heers

De Macedonische kwestie blijft dus allerminst beperkt tot het gebruik van een naam, zeker niet nu Kosovo zichzelf 'onafhankelijk' heeft verklaard. Dit laatste kan een reeks van gebiedsopeisingen teweegbrengen over de hele Balkan, tot een verandering van de grenzen leiden en uiteindelijk tot de nietigverklaring van het Verdrag Van Boekarest van 1913. In die zin is het Griekse probleem met de naam die FYROM moet krijgen onderdeel van de hele stabiliteitskwestie op de Balkan en verbonden ook met de onafhankelijkheid van de Balkanlanden en hun onderlinge vriendschap en samenwerkingsverbanden.

Aan de huidige landkaart wordt echter gesleuteld door de VS, de NAVO en deEU en daarom is Griekenland's eerste probleem niet de strijd om de naam FYROM, maar zijn betrekkingen met deze partners en bondgenoten...