Olympische Spelen, maar wat voor Spelen?

Anna Ioannatou

"Dilemma 1: ja of nee tegen de Olympische Spelen? Dilemma 2: Olympisch winnaar met doping, of achteraan komen maar zonder doping? Ons antwoord luidt 'nee' tegen Olympische Spelen die gebaseerd zijn op beroepssport, op sponsors en monopolies. Wij kiezen voor massasport die voor 11 miljoen Grieken gezondheid garandeert via sportbeoefening. Wij zijn niet geïnteresseerd in zo'n 10 tot 20 'gedrogeerde' kampioenen."

Bovenstaande uitingen van Aleka Papariga, secretaris-generaal van de KKE (Communistische Partij Griekenland) laten aan duidelijkheid niets te wensen over, nadat er in april een nieuw dopingsschandaal aan het licht was gekomen. Dit keer met 11 gewichtsheffers, behorende tot het Griekse Olympische 'dream-team'. Het 'spul' zou bovendien per abuis uit China (gastland van de Olympische Spelen 2008) in Griekenland zijn terechtgekomen, waar het niet besteld zou zijn...

De impliciete verwijzingen van Aleka Papariga naar het oude gezegde 'gezonde geest in een gezond lichaam' gaven uitdrukking aan de verontwaardiging over de huidige dope-commercialisering van de topsport die rampzalige vormen begint aan te nemen.

De glamour, die gegeven wordt aan de 'onsterfelijke oude geest', heeft niets maar dan ook niets meer te maken met de idealen van vroeger. Met de opkomst van het fascisme in Europa werd de ceremonie van het ontsteken van de Olympische Vlam in 1935 nieuw leven ingeblazen. Deze ceremonie was toen geïnspireerd en op touw gezet door niemand minder dan Josef Goebbels, minister van propaganda van het Derde Rijk. Het herstarten van de Spelen in de nieuwe tijd in deze context voorspelde dus al weinig goeds. De eerste fakkel was een aanbod van een Duitse metaalindustrie, die later voor de fabricatie van nazikanonnen en -tanks zou zorgen.

Met de Olympische Spelen van Los Angeles (1984) kwam de commercialisering pas echt goed op gang. Men wilde de verliezen vermijden van Montreal (1976) en had dus een goed excuus. De gelopen kilometers kregen de naam van ondernemers, op Amerikaanse bodem kon je 3000 dollar krijgen voor het lopen met de Heilige Fakkel en COCA-COLA 'gaf' zo'n 15 miljoen dollar om officieel sponsor te worden.

Aanvankelijk sputterde het Griekse Olympische Comité tegen, maar gaf later toe. De fakkel werd rechtstreeks aan de Amerikanen gegeven, die er meteen mee naar de VS vertrokken. Daarom trokken 17 landen, waaronder ook de Sovjet-Unie, zich terug van deelname aan die bewuste Spelen. In 2004, met de Olympische Spelen in het land van herkomst, werd de Akropolis versierd met een schreeuwende Coca-Cola reclame en het oude Olympia met Adidas borden.

Een politieke dope

Het was te verwachten dat het recente Griekse dopingschandaal politiek uitgebuit zou worden. In de weken durende verhitte media-debatten en zelfs in het parlement dook het 'nieuwtje' op, eerst sporadisch, dan wat systematischer, dat doping een Oost-Duitse vinding was en dat het door de USSR en de DDR in de sport was ingevoerd! De opvallende sportsuccessen, vooral van de DDR, liggen nog pijnlijk in het geheugen van veel socialismebestrijders en men laat dan ook geen gelegenheid voorbijgaan deze landen door het slijk te halen in de hoop dat de eigen verwording wat minder opvalt.

Alle controlecomité's zijn echter door de jaren heen altijd in 'westerse' handen geweest. Waarom hebben die al die jaren van socialistische sportprestaties bijna geen dopinggevallen uit die landen geconstateerd? Een simpele vraag waarop geen antwoord wordt gegeven, want de vraagsteller (de KKE) wordt zorgvuldig buiten het burgerlijke medialandschap gehouden of zo weinig toegelaten, dat deze 'eenzame roepende in de woestijn' nauwelijks gehoord wordt.

Menselijke wrakken en superwinsten

De alles overheersende jacht op records is kapitalistisch, hoe je het ook wendt of keert. In het Oude Griekenland werd elke keer bij de Olympische Spelen de maatstaf veranderd (bv. hoe zwaar een speer of discus zou zijn). Zo werd het vestigen van een record onmogelijk gemaakt en het element van de 'edele wedijver' (het aanvankelijke ideaal van de Spelen) kon overheersend blijven in deze natuurlijk nog lang niet zo gecommercialiseerde samenleving.

Nu vinden er talloze meetings plaats, na grote sportevenementen, waar goud betaald wordt voor het breken van records en waarop meteen miljoenencontracten met 'Nike' en 'Adidas' volgen. Deze waanzinnige recorddans stuit echter op de factor mens met zijn limieten. En kijk, daar staat onmiddellijk een andere industrie klaar: die van de 'medicatie' en een nieuwe miljoenendans volgt met als resultaat uiteindelijk de vernietiging van het menselijk lichaam, steeds vaker ook met dodelijke gevolgen.

De Olympische idealen van 'edele wedijver' zijn vervangen door de onderlinge concurrentie en de superwinsten van het grootkapitaal.