Rainer Rupp (*)
Het fenomeen 'car dweller': in de VS bedreigt de onroerendgoedcrisis de middenklasse steeds meer. Door de hypotheekcrisis groeit de dakloosheid in de VS pijlsnel. En de middenklasse van dat land, die deze ontwikkeling met grote zorg volgt, wordt er steeds vaker door getroffen. Vooral in de kleinere provinciale kranten is dit fenomeen, waar men voorheen geen aandacht aan schonk, tot thema verheven.
Onlangs bijvoorbeeld herinnerde 'The Arizona Republic' haar lezers met airco's en zwembaden "aan onze minder gelukkige buren". Want "alleen al in ons dal zijn er 7000 tot 10.000 mensen, waaronder kinderen, die dakloos zijn", vervolgde het blad. Deze mensen kamperen, verspreid over het gehele dal, "onder bruggen, in schamele krotjes achter vuilnishopen, op geïmproviseerde campings, in auto's en zelfs in kuilen in de grond". Ze vallen daar ten prooi aan de extreme zomerhitte en zoeken vertwijfeld naar schoon water, voedsel, kleding en vervoersmogelijkheden.
In het bijzonder neemt het aantal voormalige huiseigenaren onder de daklozen razend snel toe. In dit proces bevindt zich ook Guy Trevor uit Californië. Als zogenaamde 'car dweller' (iemand die in een auto woont) is hij bijna aan de onderkant van het aflopende traject waaruit het sociale systeem bestaat aangekomen. Car dwellers zijn mensen die niets meer bezitten dan hun auto, die niet meer in eerste instantie gebruikt wordt om zich te verplaatsen maar als woon- en slaapkamer. Het gaat bij deze 'cars' meestal om heel gewone personenwagens, niet om comfortabele kampeerwagens. Niet lang geleden was Trevor nog een succesvolle binnenhuisarchitect. Toen kwam de onroerendgoedcrisis. Hij raakte zijn baan kwijt en kon de hypotheek op zijn huis niet meer bekostigen. Een openbare verkoping en een scheiding volgden.
Meestal vinden de betrokkenen na de onteigening eerst een onderkomen bij vrienden. Dat gaat een tijdje goed. Maar hulp van de staat bij het zoeken naar een dak boven het hoofd is er niet. Er rest alleen de dakloosheid als ze geen nieuwe baan en een betaalbare huurwoning vinden. Om deze val te vertragen proberen velen om als car dweller, zoals Guy Trevor, in hun wagen te gaan 'wonen'. De dure benzineprijzen beperken echter de mobiliteit en als er een reparatie gedaan moet worden, ontbreekt daartoe het geld. Ook dan is dakloosheid het resultaat.
Hoeveel mensen uit de middenklasse ondertussen het lot van Guy Trevor delen, weet niemand precies. Statistieken zijn er nog niet. Maar de toename van car dwellers wijst erop dat de sociale consequenties van de onroerend- goedcrisis diepgaand zijn. Landelijk gezien ligt het aantal openbare verkopingen momenteel op 8000 per dag.
Men ergert zich nu in Californië - waar de hypotheekcrisis bijzonder veel mensen getroffen heeft, vooral in toeristische plaatsen - aan de car dwellers, die langdurig gebruikmaken van de parkeerplaatsen. Te meer daar deze niet op sanitaire behoeften berekend zijn. Dus probeert men de impopulaire langetermijnparkeerders met hoge straffen te verdrijven. Als men niet betaalt, wordt de wagen weggesleept en in beslag genomen. Liefdadigheidsorganisaties zijn er nu toe overgegaan om in het hele land grote parkeerplaatsen te huren, waar de car dwellers dan tijdelijk hun toevlucht kunnen nemen.
Volgens Michael Stoops, directeur van de Nationale Bond voor Daklozen, is het aantal betrokkenen sinds de afgelopen zeven jaar (sinds het aantreden van de regering Bush) voortdurend gestegen. Vooral de combinatie van openbare verkopingen, een stagnerende economie en de hoge prijzen voor levensmiddelen en energie, zouden de laatste tijd tot een sterke toename van de dakloosheid hebben geleid. Bij hulporganisaties daarentegen, zoals bij voorbeeld het Leger des Heils, heersen er hectische toestanden. Hun lokale vestigingen, in de zomertijd gewoonlijk leeg en verlaten, zijn momenteel zo vol dat men extra bedden in de slaapzalen moet plaatsen.
Mark Jones, verantwoordelijk voor de pr van het Leger des Heils in Louisiana, Mississippi en Alabama, bevestigt eveneens dat er steeds meer mensen uit de middenklasse getroffen worden: "Steeds meer mensen, die vroeger geld gaven aan het Leger des Heils, zijn nu zelf op onze hulp aangewezen om aan een onderkomen, kleding en voedsel te komen", zei hij in een interview met de lokale krant van Mississippi, de 'Daily Journal' uit Tupelo.
De meeste mensen, "de anderen", zijn zich er helemaal niet van bewust "dat ze slechts drie tot vier maandlonen van dit lot verwijderd zijn", waarschuwt de dakloze Forrest Davis. Hij raakte het huis kwijt dat hij samen met zijn vrouw kocht. Het enige bezit dat Davis overhield was zijn Grand Cherokee. In deze jeep heeft hij eerst een paar maanden gewoond, ermee rondgereden en ermee naar werk gezocht. Daarna kon deze man, die vroeger in de bouwsector werkte, de benzine niet meer betalen, zat hij nog slechts in zijn wagen en begon hij te vervuilen. Tenslotte zocht hij hulp bij het Leger des Heils. "In nog geen miljoen jaar had ik mij kunnen voorstellen dat dit mijn leven zou zijn", zei de 25-jarige Davis.
Bron: jungeWelt, 27-6-2008 http://www.jungewelt.de/2008/06-27/index.php, vertaling Leo Schuwirth.