Annabelle Schouten
Meer dan 15.000 vakbondsleden uit heel Europa hebben op dinsdag 16 december in Straatsburg gedemonstreerd tegen de flexibilisering van de Arbeidstijdenrichtlijn. Vanuit Nederland hebben ruim 200 FNV'ers meegedaan. Een groep CJB'ers was erbij. De actie, georganiseerd door de Europese Federatie van Vakbonden, ETUC, was een groot succes: het Europees Parlement heeft de dag erna tegen meer arbeidsuren gestemd.
De Europese Commissie probeert al jaren om de Arbeidstijdenrichtlijn aan te passen aan de behoeften van de grote concerns. In deze richtlijn is het maximum aantal arbeidsuren opgenomen van 48 uur per week. Nu wil de commissie daar ruimte inbouwen om werkweken van 60 uur mogelijk te maken. Op individueel niveau zou een werknemer daarover dan afspraken moeten maken met zijn werkgever. Een dergelijke individualisering betekent dat de werkgever meer druk kan uitoefenen en dat de werknemer aan het kortste eind trekt.
Uit heel Europa gaven 43 vakbonden gehoor aan de oproep van de ETUC om hun stem te verheffen tegen deze aantasting van arbeidsrechten. De slogan van de demonstratie luidde: 'Prioriteit aan arbeidsrechten, niet aan meer arbeidsuren.' De demonstranten kwamen uit diverse EU-landen, maar ook uit landen die geen EU-lid zijn, zoals Zwitserland en Turkije. Uit Nederland was een FNV-delegatie van meer dan 200 mensen. Vooral FNV Bouw was goed vertegenwoordigd.
Het thema crisis kwam tijdens de demonstratie een aantal keren naar voren in de toespraken van vakbondsbestuurders. Aan het eind van de demonstratie, voor het Europees Parlement, spraken onder meer vertegenwoordigers van de Belgische vakbonden, de FNV, de Franse CGT en de Duitse DGB. Vooral deze laatste twee vakbonden koppelden de strijd tegen de aantasting van arbeidsrechten heel sterk aan de recessie. Een CGT-secretaris: "Het zijn niet de arbeiders die de crisis hebben veroorzaakt, wel de financiers en speculanten. Maar de arbeiders mogen er wel voor opdraaien. Zij zitten met onzekerheid en werkloosheid. Juist nu is het belangrijk dat wij voor onze rechten opkomen." FNV-voorzitter Agnes Jongerius pleitte voor "een sociaal Europa voor iedereen".
De stemming onder de FNV'ers zat er goed in. Dat er jongeren aanwezig waren, deed hen zichtbaar goed. In vergelijking met vakbondsgroepen uit andere landen is het aandeel jongeren nog wat zwak. Mobilisatie gericht op jongere generaties is zeer van belang, juist omdat jongeren te maken krijgen of al hebben met verslechtering van werkomstandigheden en arbeidsrechten.
De mobilisatie vanuit Nederland was sowieso nogal karig. Juist op het moment dat in heel Europa, Griekenland voorop, de arbeidersbeweging weer massaal de straat op komt, zou de Nederlandse vakbeweging zich veel meer mogen manifesteren op straat. Het wordt tijd om het akkoord van Wassenaar uit 1982, waarmee het gepolder is begonnen, van tafel te vegen en van onderaf weer voor een strijdbare vakbond te zorgen die voor dit soort demonstraties het onderste uit de kan haalt. Het wordt tijd dat de Nederlandse bonden wat Europeser worden.
De CJB'ers deelden het NCPN-pamflet 'Laat de veroorzakers de crisis betalen'. Deze vond gretig aftrek bij de demonstranten. Instemming alom. Aan één van de demonstranten ontlokte het pamflet de kreet "Proletariërs aller landen, verenigt u!". Waarvan akte op dat moment. Een andere demonstrant wenste één van de CJB'ers veel succes met de partij.
De arbeiders weten heel goed wie de crisis heeft veroorzaakt en ook dat ze de straat op moeten voor hun rechten, vooral nu de kapitaalinjecties voor de kapitalisten ons om de oren vliegen. Dit laat zien dat we als communisten daar moeten optreden waar de massa in beweging is, daar waar zij georganiseerd is.
Een eerste resultaat is nu behaald. Flexibilisering van arbeidstijden is (voorlopig) van de baan. De Europese arbeiders hebben laten zien dat strijd loont. Maar dat betekent niet dat we nu achterover kunnen leunen. De werkelijke macht ligt immers niet bij het Europees Parlement. De bazen van Europa zullen blijven proberen om de rekening van de crisis bij ons neer te leggen. Ze zullen niet ophouden met hun aanvallen op arbeidsrechten. In de aanloop naar de Europese verkiezingen in juni volgen meer demonstraties, waarschijnlijk in Brussel. Ook dan moeten we zeker weer aanwezig zijn en alvast nu gaan mobiliseren binnen de vakbeweging.