In memoriam - Jan Heusdens (1921-2009)

Drager van het verzetsherdenkingskruis

Medewerker van de verzetsgroep van Hannie Schaft

Annabelle Schouten,

In het bijzijn van zijn familie overleed op 26 februari op 87-jarige leeftijd Jan Heusdens na een kort ziekbed. Zijn leven lang is hij opgekomen voor de belangen van de mensen, voor sociale gerechtigheid en tegen racisme en fascisme. In de CPN heeft hij diverse functies bekleed.

Het politieke leven van Jan Heusdens ontplooide zich ten volle aan het eind van de jaren dertig. Hij werd lid van de Nederlandse Jeugd Federatie (NJF) en de CPN. Toen de oorlog uitbrak, koos hij onmiddellijk voor het verzet. In een interview met CJB-blad Voorwaarts! (november 2002) legde hij deze keuze als volgt uit: "Je pleegt verzet of je neemt genoegen met de vijand."

Het verzet tegen het fascisme was voor hem een kwestie van concrete daden... Hij nam zijn taak als verzetsstrijder enorm serieus. Truus Menger, ook lid van dezelfde verzetsgroep, herinnert zich hoe Jan Heusdens, nadat hij geschoten had op een landverrader terugreed met zijn fiets. Truus Menger: "Ik siste hem nog toe: "Jezus Jan kom op wegwezen". Maar nee, Jan reed terug om te kijken of hij hem wel goed had geraakt. Helaas werd hij toen zelf in zijn been getroffen. "Kijk", zei hij toen, "altijd kijken of je je werk wel goed hebt gedaan". Dat kenmerkte hem."

Ook na de oorlog bleef de strijd tegen fascisme en racisme een belangrijke rol spelen in zijn leven. Die maakte integraal onderdeel uit van zijn algehele politieke inzet. Hij vertelde zijn verhaal op scholen en liet zijn gedrevenheid zien om te waarschuwen tegen de gevaren van fascisme en racisme. Ook stond hij aan de basis van het Groningse comité tegen fascisme en racisme dat in de jaren tachtig onder meer optrad tegen extreem-rechtse groeperingen als het Oud Strijders Legioen.

Hoewel hij zijn communistische idealen nooit volledig afzwoer, koos hij bij de opheffing van de CPN voor het opgaan in GroenLinks, omdat hij daarin de idealen van een socialistische en duurzame samenleving het meest gewaarborgd zag. Deze keuze heeft hij - ondanks kritiek op de steeds liberalere koers van GroenLinks - tot aan zijn dood volgehouden.

Laat de herinnering aan Jan Heusdens een inspiratiebron zijn voor onze strijd nu.