Dirk Grobe
De zittende Zuid-Afrikaanse president Motlanthe heeft tijdens een vergadering van het parlement bekendgemaakt dat de verkiezing voor een nieuwe president zal plaatsvinden op 22 april a.s.
De Zuid-Afrikaanse Communistische Partij (SACP) heeft tijdens een zitting van haar commissie Partijopbouw op 28 januari jl. waaraan 100 mensen deelnamen, waaronder ook leden van het Centraal Comité, evenals de provincie- en districtssecretarissen van de SACP, op de bijzondere betekenis van de komende verkiezingen gewezen. Zij heeft de gehele partij tot een uitvoerige mobilisatie ter ondersteuning van het ANC opgeroepen. Het gaat daarbij om de verdediging van de verworvenheden van de nationaal-democratische revolutie in Zuid-Afrika tegenover de contrarevolutionaire krachten, die als doel hebben om de radicale hervorming van de Zuid-Afrikaanse samenleving terug te draaien.
Nadat het in het afgelopen jaar tot heftige debatten was gekomen binnen de leiding van het ANC over de verdere koers, gaat het bij deze verkiezing feitelijk om een beslissing over de richting. In het ANC konden de links georiënteerde krachten, met actieve ondersteuning van de vakbond COSATU en de SACP, hun wil doordrijven toen hun kandidaat, de vroegere vice-president Jacob Zuma, genomineerd werd. Hij was in juni 2005 door het toenmalige staatshoofd Thabo Mbeki wegens 'verdenking van corruptie' uit zijn ambt gezet.
Binnen de linkse vleugel van het ANC is men van mening dat de tegen Zuma gerichte corruptieverwijten, waarvoor er nu nog een rechtszaak tegen hem loopt, door Mbeki als voorwendselen aangewend en opgeblazen zijn, om zich te ontdoen van deze populaire rivaal.
Mbeki heeft zich in de loop van zijn ambtstijd (sinds 1999) steeds sterker vastgelegd op een neoliberale economische koers, in overeenstemming met het Internationaal Monetair Fonds (IMF) en overeenkomstige internationale instituten. Dit riep in brede lagen van de bevolking toenemende ontevredenheid op. Naast de in Zuid-Afrika actieve internationale concerns, profiteerden daarvan vooral een dunne laag rijk geworden zwarte kapitalisten, terwijl de meerderheid van de bevolking verder in grote armoede en onzekere verhoudingen moet leven.
Het resultaat van de scherpe, interne debatten was dat Mbeki op het ANC-congres in december 2007 een nederlaag leed. De door hem geringeloorde Zuma werd met grote meerderheid tot ANC-voorzitter gekozen. In september 2008 mondde de aanhoudende strijd tussen de vleugels uit in een aanmaning door de meerderheid van de leiding van het ANC tegen Mbeki om af te treden. Na het aftreden van Mbeki splitste zich in december 2008 een groep van tien huidige ANC-ministers onder leiding van ex-defensieminister Lekota af van het ANC en namen ontslag. Zij richtten een, door de burgerlijke kranten deels enthousiast ondersteunde, nieuwe partij op als concurrerende organisatie voor het ANC, met de naam 'Congress of the People' (Volkscongres, COPE).
De SACP wees er tijdens haar bijeenkomst op dat het er juist onder deze omstandigheden op aan komt alle krachten te mobiliseren, om de aanvallen enhet aanzetten tot splitsingen, die als doel hebben het verzwakken van het ANC, tegen te gaan en bij de verkiezing een "overweldigende overwinning van het ANC" te bewerkstelligen.
Bron: Unzere Zeit/krant van DKP, 20-2-2009, vertaling Maarten Muis.