AOW-gedrocht maakt gemeenschappelijke strijd noodzakelijk

Redactie Manifest

Bezuinigingsmotieven hebben in het AOW-akkoord een hoofdrol gespeeld. Het gaat immers niet alleen om de AOW-leeftijd die in twee stappen wordt verhoogd, maar vooral om de aanvullende pensioenen waarvoor de leeftijdsgrens ook wordt verhoogd. De fiscale aftrekbaarheid zal worden beperkt zodat het sparen om eerder te kunnen stoppen met werken minder aantrekkelijk wordt.

Een belangrijk hoofdstuk uit de Europese 'Agenda van Lissabon' uit 2000 wordt in Nederland nu doorgevoerd, op de valreep, want de Agenda wordt in 2010 geëvalueerd. Donner heeft zijn door Europa gedicteerde klus naar beste eer en geweten uitgevoerd. Alleen massaal verzet kan er voor zorgen dat ie z'n fietsje pakt en gaat genieten van z'n welverdiende pensioen.

Met Wilders werk je niet samen

De FNV is terecht niet ingegaan op een uitnodiging van Wilders voor een persoonlijk gesprek. In het weekend van 10-11 oktober ontstond even de indruk dat de FNV uit zou zijn op samenwerking met de PVV. Een interview in de Volkskrant van zaterdag is door Wilders op deze manier opgepakt. Dit is een verkeerde en onjuiste indruk die alleen maar van de noodzakelijke actie afleidt. Nu het kabinet heeft besloten de AOW toch te verhogen blijft slechts een strijdbaar antwoord over. Alleen acties aan de basis kunnen de tegenstellingen in de Tweede Kamer in de goede richting ombuigen. De FNV is uitgepolderd op dit thema en bereidt zich voor op acties eind november.

"De FNV is geen politieke partij, maar een politiek ongebonden belangenbehartiger van werknemers. In die functie mag je van ons verwachten dat wij bereid zijn te praten met iedereen. Wij willen alle politieke partijen overtuigen van de meerwaarde van het AOW-alternatief van de drie vakcentrales." "De FNV is bij uitstek een brede organisatie die steeds benadrukt dat in onze open samenleving iedereen moet kunnen meedoen. Juist op de werkvloer ervaren mensen aan den lijve dat we het samen moeten doen. Ons motto is: iedereen meedoen, ongeacht afkomst, kleur, religie of sekse. Die principes staan in onze grondslag. En die principes gaan wij niet verloochenen, voor welk politiek succes dan ook."

Van lobbyen naar harde actie

De FNV versterkt momenteel haar lobby in Den Haag, gericht op het werven van steun voor het voorstel van de drie vakcentrales voor een flexibele AOW, waarin mensen zelf kunnen kiezen of ze langer doorwerken of op hun 65e een beroep doen op een fatsoenlijke AOW-uitkering.

De regeringscoalitie zal het onheldere compromis over de verhoging van de AOW-leeftijd aan niemand kunnen uitleggen. De verplichte verhoging van de AOW-leeftijd is niet nodig en dit compromis nauwelijks uit te voeren. Het is dermate gecompliceerd, dat eigenlijk niemand nog precies weet waar hij of zij aan toe is. Die duidelijkheid zal nog geruime tijd op zich laten wachten, want voor de uitvoering is het kabinet afhankelijk van de medewerking van sociale partners en pensioenfondsen. De eerste horde die zal moeten worden genomen zijn de Staten Generaal. Gezien het onsamenhangende karakter van het besluit kun je daar al de nodige discussie verwachten. Het valt nauwelijks te verwachten dat het besluit nog dit jaar in de Tweede Kamer definitief kan worden vastgesteld. De eensgezindheid van de coalitiepartijen CDA, PvdA en ChristenUnie met betrekking tot het akkoord is waarschijnlijk van korte duur. Het politieke en maatschappelijke debat over de AOW is nog lang niet afgerond.

Oppositiepartijen en vakbeweging maken zich op voor fellere acties, maar ook in regeringspartij PvdA rommelt het. Dooddoeners over dat zoiets ook plaatsvond n.a.v. het WAO-debat, gaan voorbij aan de huidige interne crisis binnen die partij. De PvdA en de sociaaldemocraten in heel Europa hebben al veel te lang geen of nauwelijks tegenstand geboden tegen de stroom van neoliberale plannen. Voor dat beleid krijgen ze nu de rekening. Het gaat zeker niet alleen over de uitstraling van Hamer, alhoewel daar inderdaad geen enkele inspiratie vanuit gaat. Maar hoe kan het ook anders met de dubbele boodschap die de sociaaldemocraten de bevolking te bieden hebben.

Werkgevers plukken dubbel

De werkgevers, de belangrijkste lobbygroep achter de maatregel, zitten voorlopig op rozen. Hun bezwaren tegen belangrijke onderdelen van het AOW-akkoord zijn van ondergeschikt belang. Het optrekken van de leeftijd voor het aanvullend pensioen brengt miljoenen in het laatje. Alleen kleinere ondernemers zien de bui op termijn al hangen. In kleine bedrijven zal het lang niet altijd mogelijk zijn werknemers met een zwaar beroep (wat dat is, blijft trouwens nog altijd onduidelijk) na 30 jaar ander werk te geven. Een boete als stok achter de deur is belachelijk.

De werkloosheid groeit steeds harder. Langer doorwerken betekent dan ook in de praktijk dat de werkloosheid alleen nog maar verder zal toenemen. De financiële gevolgen van de operatie worden voor het grootste deel afgewenteld op de schouders van de werknemers, die gekort worden op hun premies en uitkeringen. Het gaat om een bezuinigingsmaatregel die tevens bedoeld is om de arbeidsomstandigheden en arbeidswetgeving verder uit te hollen. Twee vliegen in één klap.

Werkgevers willen helemaal geen ouderen aannemen of in dienst houden. Dat is nu al overduidelijk. Als het aantal ouderen toeneemt zal het ongetwijfeld erg druk worden bij de rechter. Velen zullen met een lagere uitkering dan waarop ze nu recht hebben naar huis worden gestuurd. Een flink deel zal aanzienlijk achteruitgaan in inkomen, met alle gevolgen voor de economie. Uiteindelijk strijken de (grote) ondernemers veel geld op door lagere premielasten en zal de bevolking de nadelige economische gevolgen moeten betalen. Dubbel winst aan de ene kant, dubbel verlies voor de werknemers/belastingbetalers.

Werkgevers zijn ouderen liever kwijt dan rijk, stageplaatsen worden onvoldoende aangeboden. Ze komen hun afspraken over verhoging van de arbeidsparticipatie niet na en steken alleen energie in het krijgen van lastenverlichting, die werkend Nederland moet betalen.

De belastingen voor de werkgevers zijn de afgelopen jaren stelselmatig verlaagd en behoren tot de laagste van Europa. Hoe meer schulden, hoe meer aftrek van belasting. Ze zijn dus op grote schaal schulden aangegaan en hebben zich daarmee kwetsbaar gemaakt in deze crisistijd. Ze gaan failliet of worden overgenomen, met alle gevolgen voor werknemers. Terecht vindt men bij de FNV dat werkgevers ook moeten bijdragen.

Werknemers de klos, vooral jongeren

Werknemers zullen straks maar liefst 20 procent minder pensioen hebben opgebouwd als zij op hun 65ste willen stoppen met werken. Dat kan voor een modale werknemer al snel oplopen naar zo'n 3.000 euro per jaar. Werken mensen door tot 67, dan nog zal hun pensioen 12,5 procent lager zijn dan wat zij nu zouden krijgen. Jongeren worden het meest gepakt. Zij moeten veel langer werken voor een veel lager pensioen.

Samen sterk en onoverwinnelijk

Kortom: een dom, kortzichtig en zeer asociaal plan. De voorbereiding voor drie regionale actiebijeenkomsten zijn in volle gang. De FNV-leiding doet er goed aan de draaiboeken voor het vervolg al klaar te maken. Het Museumplein roept, maar dat niet alleen, bij de volgende stappen horen ook stakingsoproepen. Er is namelijk wel degelijk sprake van een arbeidsconflict. Terecht gaan FNV-bonden het besluit van de rechter aanvechten dat het openbaar vervoer op 7 oktober niet plat mocht. Samen staan we sterk en zijn we onoverwinnelijk.