Nico Alexander
Dit jaar viert de Volksrepubliek China haar zestigste verjaardag. Het is niet dat er op 1 oktober werd gezwegen over de alom bekende problemen, maar op die dag zelf ging de nadruk toch echt naar de successen. Je kunt het de Chinezen niet kwalijk nemen. De Nationale Feestdag werd met meer luister dan anders gevierd.
De grote boodschappen waren: "we zijn geweldig trots op de prestaties van het 'socialisme op zijn Chinees', we hebben het vaste voornemen om dat verder tot ontwikkeling te laten komen en we streven naar nationale eenheid om verder vooruit te gaan". Dat laatste was - gezien de gebeurtenissen in Xinjiang - een actuele oproep.
De verjaardag was een hoogtepunt in de politieke loopbaan van Hu Jintao, de huidige president en partijleider, die tijdens hoogtepunten van de viering geflankeerd werd door zijn voorganger Jiang Zemin. Hun portretten werden meegedragen in de grote optocht, samen met de portretten van Mao Zedong en Deng Xiaoping. Hu Jintao houdt de traditie in ere dat de hoogste politieke leider bij grote gelegenheden het zogenaamde maopak draagt, een pak dat volgens het persbureau Xinhua "de Chinese stijl met de nodige formaliteit combineert" en "dat eigenlijk, ondanks de associatie met Mao, werd geïntroduceerd door Sun Yatsen, de nationalistische revolutionair die een einde maakte aan 2000 jaar feodaliteit."
's Ochtends trokken er twee reusachtige défilés door de hoofdstad Peking: een militaire stoet gevolgd door een massale, kleurrijke optocht van vertegenwoordigers uit alle lagen en groepen van de totale bevolking, met toespraken voor en na. Tachtigduizend schoolkinderen mochten via praalwagens uitbeelden dat "de jeugd de toekomst" heeft en dat die jeugd "het werk aan het socialisme op zijn Chinees zal voortzetten".
Om de Nationale Feestdag veilig te kunnen organiseren, waren er strenge maatregelen getroffen. De luchthaven en enkele metrolijnen werden een tijdlang stilgelegd. De belangrijkste verkeersaders in de binnenstad waren voor alle verkeer gesloten. Behalve voor de deelnemers en de 30.000 uitgenodigde toeschouwers was het Tiananmenplein en omgeving op 1 oktober onbereikbaar. Om alles in goede banen te leiden, waren 10.000 politiemensen en 800.000 burgervrijwilligers gemobiliseerd. Het grote publiek - en dat moet in het geval van China heel erg letterlijk worden genomen - kon alles op de Chinese televisie rechtstreeks volgen. Meer dan duizend buitenlandse journalisten kwamen speciaal voor de feestelijkheden naar Peking.
's Avonds was er een vuurwerk van een half uur, dat het spektakel van de Olympische Spelen nog overtrof qua overdadigheid en technische hoogstandjes.
In de Chinese huiskamers, maar verder over de hele wereld, genoten kijkers (van wie velen terugdachten aan de opening van Beijing 2008) van de reportages op straat en in de studio van de Chinese televisie CCTV.
Ook wie nieuwsgierig was naar wat woordvoerders en aanhangers van het officiële China zelf te vertellen hadden, werd bediend. Het was mogelijk de commentaren in het Westen te vergelijken met de standpunten van Beijing over 60 jaar socialisme in China en over de aanpak van de viering. De Global Times organiseerde in samenwerking met radio en tv daartoe een forum. Global Times is een Engelstalige officiële krant die inspeelt opdiscussiepunten en hete hangijzers. Deze nieuwkomer onder de Chinese media confronteert op een vrij open manier binnen- en buitenlandse standpunten met elkaar.
Het slot van de grote dag was een reusachtig feest op het Tiananmenplein met muziek, dans, een massaspektakel en een lichtshow. De Chinese president Hu Jintao en andere leiders verrasten velen aangenaam doordat ze daarbij hun onvermoede dans- en zangkunsten lieten zien.
Hu Jintao, Jiang Zemin en nog meer leden van de politieke top zoals Wu Bangguo, Wen Jiabao, Jia Qinglin, Li Changchun, Xi Jinping, Li Keqiang en vele anderen, zaten toen het gala begon op een tribune aan het Tiananmenplein. Op een gegeven moment mengde een aantal zich onder de menigte, aangemoedigd en toegejuicht door de feestvierders. Ze waagden een dansje met vertegenwoordigers van bevolkingsgroepen in klederdracht. Hu Jintao, die normaal de reputatie heeft nogal afstandelijk en stijf te zijn, maakte een fan voor het leven door hand in hand te dansen met de Oeigoerse lerares Meiha Ay. De symboliek was duidelijk en een echo van de toespraken: met zijn allen vooruit voor een welvarend China, dat uitblinkt door pluriformiteit en solidariteit.
Het viel op dat er vanuit het buitenland enorm veel gelukwensen kwamen, sommige eerder diplomatiek, de andere wat hartelijker en meer gemeend. Vele derdewereldlanden en landen met een socialistische of progressieve regering stonden hierbij op de eerste rij.
China was erg blij met de lovende woorden van de Cubaanse media en van Fidel Castro.
De op de achtergrond getreden leider van de Cubaanse revolutie schreef een speciaal artikel in de krant Juventud Rebelde onder de titel "Je kunt niet naast de geschiedenis kijken", waarin hij zich verheugt over de enorme vooruitgang die de Volksrepubliek de afgelopen 60 jaar heeft geboekt en met instemming Hu Jintao citeert: "alleen met openheid en hervormingen kan China zich ontwikkelen."