Een samenleving in beroering en cultureel erfgoed als 'road show'

Tijdens de staking van 23 juni verhinderden stakende arbeiders dat de veerboten toch uit zouden varen met behulp van stakingsbrekers. (Foto: KKE-photos/Picasa)

Anna Ioannatou

Hieronder een bescheiden greep uit de uitlatingen die regering, de partijen Nea Dimokratia en LAOS (Orthodox Volks Reveil), burgerlijke pers en groten uit het businessleven afstuurden op de Communistische Partij (KKE) en het PAME naar aanleiding van het bekende spandoek met de symbolische oproep gericht aan de volkeren van Europa op te staan tegen de catastrofale maatregelen die als het zwaard van Damokles boven hun hoofden hangen en waarvan slechts nog een begin zichtbaar is (zie Manifest 6/2010, voorpagina).

"... wat betreft de Akropolis gaan PAME en KKE nogmaals door met de vernietiging van het Griekse toerisme..." (Jorgos Petalotis, regeringsvertegenwoordiger, op 4-5-10). "Een groepje kaderleden van de KKE schonden de poort van de Heilige Rots (Akropolis, A.I.) en hingen daar een spandoek op met het standpunt van hun partij. Deze handeling is niet alleen gevaarlijk voor de monumenten en de bewakers, maar ook tegen de wet en sleurt Griekenland overal ter wereld door het slijk..." (verklaring van het ministerie van Cultuur en Toerisme, op 4-5-10). "... geen enkel verschil van mening is een excuus voor de schending van monumenten of het nu gaat om de Onbekende Soldaat of om de Akropolis. Elke schending van deze heilige plaatsen is een grove belediging voor ons. (...) diegenen die het doen dienen een toontje lager te zingen" (Antonis Samaras, voorzitter van de partij Nea Dimokratia, op 6-5-10).

Maar KKE en PAME hebben meer op hun kerfstok. Het is onmogelijk binnen de ruimte van een artikel op te sommen wat er allemaal aan protestacties en stakingen gaande is in Griekenland de laatste maanden. Frappant is o.a. de actie van de werknemers van het grootste ziekenhuis van het land - Evangelismos in Athene - plus leden van het secretariaat Gezondheidsvoorzieningen van het PAME om de vertegenwoordiger van het IMF, die voor financiële controle was gekomen, de toegang tot het ziekenhuis te weigeren.

Ilias Sioras, hartspecialist en voorzitter van de voorlopige bestuursraad van de bond van werknemers in het betreffende ziekenhuis: "Het IMF is persona non grata in ons land en zeker geldt dit voor de gezondheidssector. De werknemers maken met hun actie duidelijk dat de "troika" gekomen is om de multinationals in de gezondheidssector te steunen en van ziekenhuizen bedrijven te maken."

Vanwege de sombere voorspellingen worden KKE en PAME ook vaak met de naam Kasandra aangeduid, een mythologische priesteres uit de Oudheid die rampen kon voorspellen. Voor het gemak wordt daarbij even 'vergeten' dat Kasandra van de god Apollo weliswaar het vermogen had gekregen in de toekomst te kijken, maar met de bittere bijsmaak door niemand geloofd te worden. Dit om redenen waar we hier verder niet op kunnen ingaan.

De 'heilige' verontwaardiging heeft een diepere achtergrond. Juist in de periode van deze uitingen werd de staking in de haven van Piraeus bewaakt door het PAME. Op 31 mei zorgde een nieuwe staking ervoor dat toeristen met een dag vertraging hun cruise konden beginnen. En op het moment dat dit artikel geschreven werd ging een staking van scheepswerkers in de haven van Korinthe haar tweede week in, dag en nacht bewaakt door de arbeiders zelf, tegen de volledige liberalisering van vervoer over zee. De twee in de haven van Korinthe bezette passagiersschepen van de reder-multinational 'V-Ships' zijn een klassiek voorbeeld: de bemanning bestaat uit lagelonen-Roemenen, 'zwarte' en onverzekerde slachtoffers van "in slaven handelende huurkantoren" (uitdrukking van het PAME), die zich voordoen als agentschappen. Het ene schip telt een bemanning van 33, het andere van 29, terwijl Presidentieel Dekreet 177/74 spreekt over een vereist minimum van 48 bemanningsleden. Zelfs dat is minder dan wat nodig is. Dit betekent dat een zwaar overbelaste en dodelijk vermoeide bemanning in geval van nood niet eens in staat zal zijn alle reddingssloepen in zee te krijgen.

Van alle kanten wordt er dus al wekenlang moord en brand geschreeuwd, dat KKE en PAME het Griekse toerisme de grond inboren door voor een slechte reputatie te zorgen.

Maar wie is de ware schuldige?

Het is een feit dat het toerisme flink terugloopt. Dat is een tendens die al jaren geleden inzette en overwegend te maken heeft met de achteruitgang in levensstandaard ook in het buitenland. Maar hoezeer de Griekse overheid haar eigen culturele waarden eert, moge blijken uit het beleid van hen die zich "grof beledigd" voelen door het spandoek van de KKE op de Akropolis.

In de afgelopen jaren is er herhaaldelijk gestaakt en betoogd door werknemers in de Archeologische Dienst, door tijdelijke contractwerknemers in de sector cultuur. Nooit hebben de Griekse regeringen het de moeite waard gevonden mensen in vaste dienst te nemen om deze zo belangrijke sector in het toerisme echt de plaats te geven die hun toekomt. We schreven hier al herhaaldelijk over in Manifest.

In maart 2009 werd door de toenmalige regering van de Nea Dimokratia, waarin de huidige partijvoorzitter Samaras (zie citaat begin artikel) toen minister van Cultuur was, de Officier van Justitie de Akropolis opgestuurd om de stakende en maandenlang onbetaalde werknemers (in totaal 700) te "waarschuwen" dat hij de "wet zou opleggen". Een dag eerder had de minister van Cultuur gezegd dat deze werknemers als een kip zonder kop het grootste monument van het land, het Parthenon, veroordelen en dat ze dus nooit gelijk kunnen krijgen. Een paar weken later, toen de werknemers in de sector cultuur bleven hameren op hun recht op een vaste baan, zei de minister van Cultuur dat "de regering niet zal dulden dat onze nationale monumenten door het slijk gehaald worden terwille van onredelijke eisen".

De toenmalige regeringsvertegenwoordiger sprak van een kleine minderheid fanatiekelingen die blijft provoceren, terwijl hij de vraag om vast werk als "illegaal" en "onhaalbaar" kenschetste.

In februari 2009 maakte dezelfde minister van Cultuur duidelijk, dat hij van plan was het financieren van cultuur over te laten aan sponsors en dat hem het prototype van de "road show" (dus rondreizende presentaties van producten, zoals in het bedrijfsleven) ook voor cultuur wel aardig leek.

Dat is dus de opvatting van diegenen die het symbolische spandoek van de KKE "gevaarlijk" voor de monumenten vinden.

Het initiatief van de KKE op de Akropolis (net als een paar jaar geleden het spandoek op de Akropolis met de tekst "Powell, killer go home" naar aanleiding van het aanstaande bezoek toen van de toenmalige minister van Buitenlandse Zaken van de VS) wijst integendeel op de werkelijke waarde van dit monument, als deel van het wereld cultureel erfgoed: de boodschap tegen de oorlog (Irak, toen met Powell) en de oproep aan de volkeren van Europa te strijden voor hun klassenbevrijding geven de 'Heilige Rots' zijn eigentijdse betekenis. Tevens maakt ze het zogenaamde 'superpatriottische'en cultureel 'o zo gevoelige' Griekse kapitalistische establishment duidelijk dat deze monumenten maar één eigenaar kennen: de bevolking zelf.