Interview met Eugene McCartan [1] over situatie in Ierland

vlag van CP van Ierland (Foto CPI).

Eugene McCartan houdt toespraak (Foto CPI).

Ali Ruckert [2]: Het Ierse parlement heeft verschillende beslissingen genomen m.b.t. tot omvangrijke bezuinigingen. Wat zijn de belangrijkste gevolgen voor het Ierse volk?

Eugene McCartan

De diepe economische crisis, die de Ierse economie heeft getroffen, is onderdeel van een wereldwijde crisis van het kapitalistische systeem zelf, met specifieke Ierse kenmerken. De begroting voor 2011 is een voortzetting van de 'versoberingspolitiek' van de drie voorgaande jaren. Deze begroting werd onder controle en met aanwijzing van de EU, en in het bijzonder de Europese Centrale Bank, in elkaar gezet. De EU-IMF-strategie eiste bezuinigingen van 6 miljard euro over de komende vier jaar op een begroting van 15 miljard en in een economie die al moet vechten om het hoofd boven water te houden, terwijl 14,5 miljard al bij de drie eerdere begrotingen is weggenomen. De politiek en economisch vastgestelde prioriteiten van de afgelopen drie jaar en in de toekomst maken dat de financiële crisis en de diepe structurele problemen die het hart raken van de economie van dit land afgewenteld worden op de werkende klasse: de armen, zij die afhankelijk zijn van sociale voorzieningen, kleine winkeliers, kleine zelfstandigen en boeren familiebedrijven.

Terwijl de EU dit proces stuurt en nu direct toepast vanuit Brussel, is er geen strategie voor het scheppen van arbeidsplaatsen voor de bijna 500.000 werklozen, noch voor de tienduizenden werkzoekende emigranten. De huidige belastingstrategie is niet vol te houden, evenmin als de schulden van de private banken die door de staat zijn overgenomen en daarmee staatsschulden zijn geworden, of wat Ierse communisten onwettige schulden noemen.

Meer dan 2,2 miljard euro werd uit de huidige regeringsuitgaven gesneden, ongeveer 27 procent van de totale financiële uitgaven, geconcentreerd in sectoren als de gezondheidszorg, onderwijs en sociale zekerheid. Het wettelijk minimumloon werd met 11,5 procent gekort, (van 8,65 naar 7,65 euro per uur), als inleiding voor een krachtige aanval op bestaande cao's, waarin vastgelegd zijn: de minimumlonen en sociale normen voor werknemers in een breed gebied van bedrijfstakken - inclusief de bouw, hotels en cateringbedrijven en de kleinhandel - velen van hen zijn reeds laagbetaalde werknemers.

De werkelijke details van de begroting zullen slechts duidelijk worden als de financiële wetgeving, die een wettelijke basis legt onder butgettaire beslissingen, in februari wordt gepubliceerd. Dan zullen de werkelijke ingrepen zichtbaar worden. Pas dan worden de daadwerkelijke ingrepen bekend, en niet door de geopenbaarde stukken van de Dáil Éireann, het Ierse parlement (zoals in de meeste burgerlijke parlementen).

Wat betekent dit voor een normale arbeidersfamilie?

E.M.

Driekwart van de geplande bezuinigingen van 1,8 miljard euro komt voor rekenong van het ministerie van Sociale Zaken (873 miljoen), het ministerie van Volksgezondheid en Kinderen (746 miljoen) en het ministerie van Onderwijs (170 miljoen), waarbij de rest komt van een combinatie van andere ministeries. Ook het college- en schoolgeld is verhoogd, waardoor de moeilijkheden en obstakels groter worden voor jonge mensen uit arbeidersgezinnen. Nieuwe belastingmaatregelen zullen de mate van ongelijkheid nog verder vergroten. Dit houdt in een korting op de bijstandsuitkering van acht euro per week en de voorgestelde korting op het minimumloon. De kinderbijslag wordt met 312 euro per jaar verminderd. De reductie op de belastingteruggave, zoals aangekondigd in de begroting, is regressief, want het vermindert het inkomen van alle mensen die meer dan 18.000 euro per jaar verdienen met 12 procent en zal daardoor een grotere invloed hebben op de lagere en middeninkomens dan op de groepen met een hoger inkomen. De kortingen op de sociale uitgaven betekenen dat families die een sociale uitkering ontvangen zullen worden gekort tussen de 619 en 1.115 euro per jaar.

Meer dan 14 procent van de bevolking van de Republiek leeft onder de armoedegrens en meer dan 18 procent van alle kinderen groeit op in armoede. Dit aantal neemt toe, evenals het aantal werkende armen, terwijl diegenen die 75.000 euro of meer verdienen er 1.185 euro per jaar op vooruitgaan. (Daarbij moet men weten dat het gemiddelde jaarinkomen tussen 30.000 en 35.000 euro ligt. nvdr).

Verwacht de Ierse regering echt dat dit helpt om uit de crisis te raken?

E.M.

Nog voor de overheidsbegroting heeft de regering haar 'nationale herstelplan' gelanceerd, waarin een zogenaamd 'vierjarenplan' voorkomt dat de prioriteiten beschrijft. Zoals meestal in het monopoliekapitalisme komt wat in het belang is van de bevolking ver onderaan deze prioriteitenlijst. Na de openbaarmaking drongen zowel de EU als de buitenlandse financiële bedrijven eropaan dat alle politieke partijen in het parlement akkoord zouden gaan met het plan, waarmee ze wilden bereiken dat elke toekomstige regering zich zal moeten houden aan de strategie die nu wordt doorgevoerd.

De grootste drie partijen - Fianna Fáil, Fine Gael, en de Labour Party - hebben de economische en maatschappelijke prioriteiten die door de EU en het IMF doorgedrukt zijn, min of meer geaccepteerd, ofschoon zij de gebruikelijke rituele dans uitvoeren van meedoen of niet meedoen met het akkoord.

Door de bankgarantie van de regering werd de bedrijfsschuld van zes Ierse banken en financiële instellingen 'gesocialiseerd'. Dat kan er makkelijk toe leiden dat de Ierse bevolking wordt opgezadeld met een onbetaalbare schuld van 240 miljard of uiteindelijk zelfs in de buurt van 500 miljard euro, op een bevolking van 4,5 miljoen mensen. Deze strategie werd bedacht en uitgevoerd door de Europese Centrale Bank (ECB) en de EU-commissie. De kern van deze strategie heeft tot doel het Duitse bank- en financiële systeem te behouden, evenals de Britse en Franse banken. Kortgeleden werd duidelijk dat de banken van de Ierse Republiek de op vier na grootste leningverstrekkers zijn aan Portugal, Spanje en Griekenland en de 17e van de wereld. De Ierse industrie van 'financiële dienstverlening' werd gebruikt als kanaal voor speculatieve investeringsproducten door Europese financiële bedrijven, met name het Duitse financierskapitaal. Geschat wordt dat de Ierse banken bij de Duitse banken in het krijt staan voor een bedrag van ongeveer 130 miljard euro. En het Ierse volk wordt nu gedwongen dit te betalen. Dit heeft allemaal tot doel de euro te redden. De Ierse communisten hebben campagne gevoerd tegen de toetreding tot de eurozone. Nu roepen wij openlijk op met de euro te breken.

Wat zijn de gevolgen voor de ontwikkeling van de Ierse nationale economie?

E.M.

Vanaf het allereerste stadium was de economie van heel Ierland (de Republiek zowel als het door de Britse staat bezette noordelijke deel van het land) zodanig gestructureerd dat zij de belangen van het Britse wereldrijk zou dienen. Deze afhankelijkheid was een van de hoofdoorzaken van de splitsing van het land in 1922, omdat het meest ontwikkelde deel van het land het Noorden was, terwijl het Zuiden diende als reservoir van goedkope levensmiddelen en arbeidskrachten. Sinds de vorming van deze staat werd vooral een politiek gevoerd om deze afhankelijkheid op een of andere manier in stand te houden. In de late jaren '50 en in de 60-er jaren was het prioriteit om transnationale concerns aan te moedigen zich in de Republiek Ierland te vestigen. Dit vormde een nieuwe afhankelijkheidsrelatie met de VS en later met West-Europa, nadat Ierland toegetreden was tot de EEG.

De Ierse heersende klasse heeft steeds geprobeerd om een balans te vinden tussen deze drie betrekkingen - VS, EU en Groot-Brittannië - om haar eigen klassenbelangen te dienen. Deze ernstige structurele zwakte is de kern van onze problemen. Het Ierse kapitaal had niet de mogelijkheid, en was soms ook onwillig om te investeren in de economische en sociale langetermijnontwikkeling van het land. Dat leidde ertoe dat we met een zeer speculatieve, parasitaire heersende kliek te maken hebben, nauw verbonden met de wensen en belangen van het internationale kapitaal.

De groeiende schulden van de staat heeft tot 'uitverkoop' geleid van publieke aandelen waarbij de buitenlandse kopers proberen een zo groot mogelijke winst te maken. Dit opkopen van aandelen werd actief gestimuleerd door de overeenkomst met de EU en het IMF. De Ierse regering is verplicht wekelijks en per kwartaal rapporten voor te leggen aan deze beide instellingen, om te controleren of de doelen, aan de Ierse staat gedicteerd, gehaald zijn. Zeer strikte en harde sancties zijn overeengekomen, voor het geval de Ierse staat onder het zogenaamde 'solidariteits'pakket uit zou willen.

Wat stelt de communistische partij voor om het probleem om te lossen?

E.M.

Sinds het begin van de crisis hebben de Ierse communisten zich verzet tegen de beschermende staatsgarantie aan de bankindustrie en voerden campagne om de privébanksector te laten bestaan volgens de wetten van de 'markt', d.w.z. toe te staan dat ze ook falen. Wij eisten de oprichting van een staatsontwikkelingsbank onder democratische controle en gegarandeerd door de grondwet, om de spaartegoeden en pensioenen van de mensen veilig te stellen. Naast een nieuwe staatsbank hebben we de oprichting van een Economisch Ontwikkelingsbedrijf voor heel Ierland voorgesteld, om de staatssector uit te breiden in de gebieden van de nieuwe technologie, en om alle natuurlijke bronnen te beheren en te ontwikkelen, speciaal olie en gas (de Ierse staat schat dat er reserves liggen voor de westkust met een waarde van 500 miljard euro), evenals de natuurlijke bronnen in zee. We eisten ook de controle op de visserij. De staatsbank en het staatsontwikkelingsbedrijf kunnen het kapitaal en het gebruik ervan consolideren en concentreren op een socialere manier die ook het milieu beter beschermt. Omdat het nationaal zou zijn, zou het ook een essentiële basis vormen voor de ontwikkeling van een economie voor heel Ierland die een grotere eenheid zou brengen tussen de arbeidersklasse van Noord en Zuid.

Wij definiëren het huidige stadium van de strijd als een nationaal-democratische transformatiestrategie. Dat is een strategie waarin de eis tot verandering doorgetrokken wordt naar de strategische noodzakelijkheid die de weg bereidt voor een verdieping van de strijd voor nationaal-democratische en economische soevereiniteit en op den duur voor socialisme. Wij zijn er van overtuigd dat hierdoor ook de wens voor het socialisme gerealiseerd kan worden.

De veranderingskrachten nemen langzamerhand aan gewicht toe gezien de deelname van meer dan 100.000 arbeiders en ambtenaren aan een massademonstratie eind november. Een conferentie in oktober bracht meer dan duizend activisten samen onder de leus 'Wij eisen onze toekomst op'. Een nieuwe grote conferentie is gepland voor eind januari. Na het besluit over de staatsbegroting hebben duizenden aan een straatcarnaval deelgenomen, onder de leus 'jullie snijden, wij bloeden'.

De antwoorden van de vakbonden waren zeer zwak als gevolg van het decennialange 'sociale partnerschap', of dat wij klassencollaboratie zouden noemen. Oschoon het de vakbeweging was die opriep tot de grote demonstratie in november, circuleerde er een brief van de leiding waarin stond dat zij dat alleen deden omdat zij 'iets moesten doen'.

Kort voor kerst hield de Communistische Partij van Ierland een openbare vergadering met als thema 'Nu de begroting heeft plaatsgevonden - Wat doen we nu?' Enkele vakbondsleiders namen daaraan deel, een duidelijke breuk met de anticommunistische ideologie, die al decennialang grote delen van de vakbeweging besmet heeft. De Ierse communisten voeren nu hun campagne verder onder de leus: 'Bouw het volksverzet op - Bouw het volksalternatief op'.

Noten

[1] Eugene McCartan, secretaris van de Communistische Partij van Ierland. De in 1933 opgerichte Communistische Partij van Ierland organiseert de Ierse communisten in heel Ierland, dus zowel in de Republiek Ierland als het door Groot-Brittannië bezette Noord-Ierland.
[2] Ali Ruckert, voorzitter KPL (CP van Luxemburg). Het interview is het resultaat van afspraken in het vierpartijen-overleg.

Bron: Zeitung vum Letzebuerger Vollek/KPL, vertaling Maarten Muis.