Herdenk de Februaristaking van 1941

De Dokwerker, symbool van arbeidersverzet tegen de nazibezetting van ons land.

Op vrijdag 25 februari 2011 wordt in Amsterdam herdacht dat 70 jaar geleden de toen illegale CPN (Communistische Partij van Nederland) de bevolking opriep in verzet te komen tegen de jodenvervolgingen. In de tweedaagse staking die daarna volgde, op 25 en 26 februari 1941, speelde het overheidspersoneel een zeer belangrijke rol. Voorafgaand aan het officiële defilé organiseert het Amsterdamse comité van Abvakabo FNV een eigen bijeenkomst.

(Uit de oproep van Abvakabo FNV) "Eind 1940 en begin 1941 werd de Duitse pressie op het hele politieke en economische leven steeds brutaler. Er tekende zich een verscherpt antisemitisme af. Anti-joodse maatregelen kregen een steeds grimmiger karakter. In het weekend van 22 en 23 februari trapten SD-ers en WA-ers in de jodenbuurt de deuren van huizen in. Er werden bloedhonden op joodse mensen losgelaten. Jonge joodse mannen werden naar het Jonas Daniël Meijerplein geranseld en 427 van hen, in de leeftijd van 18 tot 35 jaar, werden als gijzelaars meegenomen. Zij werden naar Buchenwald en Mauthausen gedeporteerd, waar ze binnen een jaar aan mishandeling en ontberingen stierven.

In de avonduren van 24 februari 1941 vond op de Noordermarkt een korte openluchtbijeenkomst plaats, waaraan door talrijke gemeentearbeiders werd deelgenomen. Zij werden toegesproken door onder meer de gemeentearbeider Dirk van Nimwegen. Het stakingsparool werd bekendgemaakt. Op de plaquette aan de buitenmuur van de kerk op de Noordermarkt wordt herinnerd aan deze bijeenkomst. Nog dezelfde nacht werd op vele adressen in de stad het door de illegale CPN vervaardigde manifest 'Staakt, staakt, staakt !!!' gestencild. In de vroege ochtenduren werd dit manifest aan de poort van talrijke bedrijven verspreid. De gemeentetram ging die ochtend in staking, andere gemeentediensten volgden. De tram verdween uit het stadsbeeld en al spoedig werd het voor zeer vele Amsterdammers duidelijk dat er gestaakt werd. De staking werd begonnen door gewone tramconducteurs, stratenmakers en vuilnismannen. Hun voorbeeld werd gedurende die twee dagen gevolgd door meer dan 300.000 mensen. Ambtenaren, arbeiders, winkeliers, studenten en scholieren in Amsterdam, Utrecht, de Zaanstreek, het Gooi en Kennemerland kwamen in verzet tegen de vervolging van onze joodse landgenoten. Zij streden, met gevaar voor eigen leven, tegen onderdrukking, fascisme en rassenwaan.

Als represaille zijn ettelijke werknemers van het overheidspersoneel gestraft en sommigen zijn zelfs geëxecuteerd. De Februaristaking staat symbool voor de strijd tegen fascisme, rassenwaan en onderdrukking en vóór solidariteit, saamhorigheid, tolerantie en gelijkwaardigheid. Door hier bij stil te staan, herdenken we de stakers van toen. Tegelijkertijd geven wij aan dat de waarden waar de stakers voor stonden van groot belang blijven, ook in deze tijd. Want ook nu is de kans groot dat er weer een tweedeling ontstaat en mensen tegen elkaar uitgespeeld worden." (einde tekst oproep).

Traditiegetrouw organiseert het Amsterdamse Abvakabo FNV-comité, voorafgaand aan het defilé, een eigen bijeenkomst. Deze vindt plaats in de Boekmanzaal (Stopera) Waterlooplein 28. De zaal gaat open om 14.30 uur. Einde 16.45 uur. Na de opening van Guus Duppen, zal Meindert van der Berg, penningmeester Abvakabo FNV, het woord voeren. Daarna vindt een cultureel intermezzo plaats door Lotte Dunselman, waarna Emile Roemer (fractieleider SP) het woord zal voeren. De kranslegging zal dit jaar plaatsvinden door Max van den Berg. Het Amsterdamse Abvakabo FNV-comité 'Herdenk de Februaristaking' roept op om aanwezig te zijn bij deze bijeenkomst, voorafgaand aanhet defilé langs de Dokwerker. Kom naar de herdenking en laat zien dat u niet onverschillig staat ten opzichte van uw medeburgers en de waarden van een democratische samenleving.

(Uit de oproep van het Comité Februariherdenking) "Zeventig jaar later heeft deze verzetsdaad nog niets aan betekenis ingeboet. Velen beseffen dat discriminatie en het tegen elkaar opzetten van bevolkingsgroepen tot ontwrichting van de samenleving leidt. Als racisme en onverdraagzaamheid de kop opsteken is waakzaamheid geboden. Juist in de huidige tijd is daarom de houding van overheden en burgers van groot belang. Om te kunnen leven in vrijheid is, ondanks verschillen in geloof, politieke overtuiging, afkomst en seksuele geaardheid, respect voor elkaar en elkaars opvattingen nodig. Vooroordelen moeten niet gevoed worden, maar tegengegaan. We moeten het samen rooien in dit land en daarvoor is de inzet van alle mensen hard nodig." (einde)

De NCPN roept iedereen op deel te nemen aan beide herdenkingen van de Februaristaking 1941 op vrijdag 25 februari 2011.

Het defilé bij de Dokwerker op het Jonas Daniël Meijerplein in Amsterdam begint om 16.45 uur. Burgemeester Eberhard van der Laan van Amsterdam zal een korte toespraak houden. Daarna draagt theatermaakster Jetty Mathurin enkele gedichten voor. Het defilé langs de Dokwerker start om 17.00 uur. Bij de Dokwerker kunnen bloemstukken en bloemen worden neergelegd die vanaf 12.00 uur kunnen worden bezorgd bij de Mozes en Aäronkerk aan het aangrenzende Waterlooplein en daar tot 17.00 uur worden afgehaald voor het defilé."