Vakbonden in verzet tegen nieuwe wetgeving. Op de affiche: "Kwijtschelding voor kapitalisten, aanval op arbeiders. Keur de verzamelwet af" (Foto: http://www.sol.org.tr).
Eda Yenil
Juristen, advocaten, vakbonden, organisaties, partijen en burgers in Turkije houden zich de laatste tijd bezig met nieuwe wetsvoorstellen. Zij krijgen te maken met een verzamelwet en verschillende regelingen waardoor de wetgeving op heel gemakkelijke manier kan worden gewijzigd.
Een verzamelwet is een wet waarmee verschillende zaken tegelijkertijd geregeld worden in één wetsvoorstel. Uiteenlopende regelingen worden in één keer door middel van een verzamelwet geregeld.
Welke wetsvoorstellen zijn er zoal de afgelopen maand in Turkije met een razend snel tempo aangenomen?
De nieuwe wet voor de RTÜK maakt alle media makkelijk toegankelijk voor buitenlanders. Deze investeerders mogen zelfs tot 50 procent van de mediamarkt overnemen. Voorheen was dat maar 25 procent. Dit houdt in dat de buitenlandse investeerders, wanneer zij reclame willen maken voor hun producten, middels hun media-aandelen invloed kunnen uitoefenen. Zo bestaat er geen belemmering meer voor buitenlandse investeerders om de Turkse gemeenschap te kunnen beïnvloeden middels hun eigen propaganda.
De media-aandelen zullen verhandeld worden op de beurs op basis van aandelen aan toonder waardoor zij gemakkelijk doorverkocht kunnen worden, wat tot gevolg heeft dat de regels van de kapitaalmarkt voor de betrokken arbeiders veel zwaarder zullen zijn.
Tegelijkertijd krijgt de regering alle bevoegdheden om de programma's die op radio en televisie komen te censureren. Zo mag de minister-president een programma laten stopzetten om wat voor reden dan ook.
Het was bovendien tot nu toe niet toegestaan om reclame voor politieke partijen te maken in televisieprogramma's. Dit verbod is opgeheven waardoor de AKP haar gang kan gaan met behulp van de media. Dit zal gaan betekenen dat kleinere kanalen bijvoorbeeld reclame van de AKP zullen gaan uitzenden om hun eigen werk te kunnen runnen. Bovendien zullen partijen die geen staatssteun krijgen omdat zij veel te klein zijn, nooit een kans hebben om in de media te komen en zullen langzamerhand worden gemarginaliseerd.
Het wetsvoorstel voor een verzamelwet in Turkije bestaat uit verschillende arbeidsrechtregelingen en het recht op sociale verzekeringen. De wet betekent een aanval op de rechten van de arbeidersklasse. Dagenlang hebben de vakbonden, beroepsorganisaties en politieke organisaties hiertegen geprotesteerd (zie foto). Helaas nog steeds zonder succes. De AKP-regering wil heel graag alles onder deze verzamelwet gaan regelen. De politie is inmiddels alweer heftig bezig om de arbeiders tegen te houden tijdens de protesten. De arbeiders willen dit niet aanvaarden, omdat het juist om verworven rechten gaat.
Volgens de verzamelwet wordt bijvoorbeeld de proefperiode voor jonge werknemers in plaats van twee maanden zoals op dit moment wettelijk is geregeld gewijzigd in vier maanden. Er is ook sprake van een korting op het minimumloon. In het wetsvoorstel wordt de leeftijdgrens voor het minimumloon bovendien verhoogd, van 16 naar 18 jaar. Tegenwoordig wordt het minimumloonvoor werknemers onder de 16 jaar anders bepaald dan voor werknemers ouder dan 16 jaar. Door het wijzigen van deze regeling zal het minimumloon voor werknemers tussen de 16 en 18 jaar afnemen van 599 TL (Turkse Lira) naar 519 TL (van 280 naar 244 euro per maand).
Mensen die werkzaam zijn bij lokale overheden mogen dankzij deze verzamelwet worden overgeplaatst of ontslagen als men denkt dat ze overbodig zijn. Gemeenteambtenaren kunnen worden gedwongen om in andere steden te gaan werken, zonder hun mening hierover te vragen. Het is niet bekend wat er met boventallige krachten zal worden gedaan. Als werknemers worden overgeplaatst, bijv. naar een andere stad, kunnen zij niet-betaald loon bovendien niet terugvorderen. Dezelfde regeling bepaalt ook dat de medewerkers binnen vijf dagen nadat zij overgeplaatst zijn op de nieuwe werkplek moeten beginnen anders wordt het besluit vernietigd, waardoor zij werkloos zullen zijn.
De wijzigingen in het arbeidsrecht leiden ook tot nieuwe arbeidsmarktverhoudingen. De werknemers krijgen te maken met een nieuw soort arbeidsrelatie, de oproepkracht. Werknemers zullen alleen werk krijgen als de bazen zeggen hen nodig te hebben. Deze beslissingen worden dagelijks genomen, zodat mensen geen zekerheid meer hebben over het aantal werkdagen en hun loon.
De nieuwe wet bepaalt onder reglement 657 dat ambtenaren te maken zullen krijgen met een wijziging in het arbeidsrecht, waardoor de acties die gevoerd worden onder leiding van vakbonden als reden gebruikt kunnen worden om mensen te ontslaan. Stakingen worden verboden, omdat deze zogenaamd de dienstverlening aan de bevolking zouden beperken.
Intussen heeft de AKP-regering ook de wetten betreffende alcoholverkoop en wapenlicentie gewijzigd. De regelgeving voor het gebruik en verkoop van alcohol verbiedt de consumptie van alcohol op bepaalde plaatsen. Kleine winkels mogen zelfs geen beperkte hoeveelheden alcoholhoudende drank verkopen en bij evenementen waarbij mensen jonger dan 24 jaar aanwezig zijn mag geen alcoholhoudende drank geserveerd worden. Zo wordt iemand die jonger is dan 24 jaar niet meer toegelaten tot uitgaansgelegenheden. Aan de andere kant wordt de leeftijd om een wapenlicentie te kunnen aanvragen verlaagd naar 18 jaar. Zij kunnen zelfs een licentie krijgen om twee wapens in hun bezit te hebben.
De nieuwe wetsvoorstellen betekenen een nieuwe aanval op de rechten van de arbeiders en burgers. Mensen protesteren ertegen. Zij zullen al hun kracht inzetten om deze wetswijzigingen tegen te houden.
[1] RTÜK is de instantie die de media controleert op bepaalde punten die aan de hand van een wet is vastgesteld.