Anna Ioannatou
Een PAME-demonstratie tijdens de nationale stakingsdagen op 27 en 28 juni jl. in Griekenland. (Foto KKE)
Anna Ioannatou
Vorig jaar mei vond in Athene en andere steden een van de grootste betogingen plaats sinds 1974 (jaar waarin de militaire junta 'viel') in antwoord op het memorandum (ter afbetaling van de Griekse schulden). Er werd vrijwel niets van uitgezonden in medialand. Een paar dagen tevoren was het spandoek uitgehangen (initiatief van de communisten) met de tekst "Peoples of Europe, rise up". Daar werd hevig op gereageerd door de spreekbuizen van de gevestigde orde.
Schandalig! De Akropolis geschonden! Zelfs werd de kwestie van legaliteit van de communisten weer opgerakeld. Hoge pieten van de grote particuliere zender 'Sky' kwamen zelfs met een voorstel tot afschaffing van zekere grondwetsartikelen om betogingen buiten de wet te stellen.
Toen in mei jl. de mensen in Spanje massaal gingen betogen, waarbij een spandoek met dezelfde oproep duidelijk zichtbaar aanwezig was, waren de Griekse massamedia heel opgetogen over de "wakkere" Spanjaarden, die tonen te reageren op een beleid dat in hun nadeel is. Een paar dagen daarna begon in Griekenland wat ondertussen 'beweging van verontwaardigden' is gedoopt. Volgens de Griekse media werd de Griekse bevolking eindelijk wakker in navolging van de wakkere Spanjaarden...
Die beweging wordt ook wel "het plein" genoemd, omdat aan het centrale Syntagma Plein (Grondwetsplein) het parlement gelegen is met zijn 300 leden: "dieven" en "leugenaars", zoals de verzamelde massa in spreekkoor bij tijd en wijle roept voor de parlementsgebouwen. Andere veelgehoorde leuzes zijn: "weg met de partijen" en "weg met de vakbonden". Daar verzamelen veel mensen zich nu al een paar weken, vooral in de namiddaguren.
Ze worden al een paar weken elke dag uitgezonden via alle zenders en kanalen. Een massale PAME-betoging (het klassenbewuste "Strijdfront van Werkers") eind mei werd echter vrijwel niet getoond. Hooguit even summier vermeld. Hetzelfde gebeurde op de algehele stakings- en betogingsdag 15 juni jl. met een bijna geheel verzwegen massale PAME-betoging. Wel werden de woedende 'massa's van verontwaardigden', die probeerden het parlement te blokkeren, uit den treure getoond. Er moest door de politie een speciale toegangsweg gemaakt worden voor de parlementariërs, die op die dag de gewraakte nieuwe maatregelen zouden bespreken. De gevestigde (kapitalistische) orde en haar politieke partijen houden duidelijk meer van spontaan dan van (klassen)bewust. En dat wordt ook flink bevorderd.
Het is een heel goede zaak dat zoveel mensen eindelijk het gemopper in de huiskamer voor de tv vaarwel zeggen en de straat opgaan. In dit opzicht kunnen we van een stap vooruit spreken.
Ooit waren de woorden niet van de lucht van de vertegenwoordigers van beide grote establishmentpartijen over betogingen die het verkeer hinderen (die "mode" van dat maar de straat opgaan), stakingen (vooral PAME, een ramp voor de economie en het toerisme), "onverantwoordelijk", "onpatriottisch", "sociale onrust", "ondermijnend voor de redding van het land" enz. enz. met altijd duidelijke insinuaties in de richting van PAME en 's lands communistische Partij (KKE). Dit was de houding van het politieke, uitgevers- en massamedia establishment t.o.v. volksprotesten. En toen gebeurde het!
Sinds de massabijeenkomsten op het Syntagmaplein begonnen, sloven de voormalige tegenstanders van het straatgebeuren zich uit in het bewonderen van "de beweging van de verontwaardigden" (waar hun eigen politiek de oorzaak van is...). Zij "zijn er ook bij". Premier Papandreou: "Ik zou ook gaan, als ik werknemer was". Jorgos Petalotis, tot voor kort regeringsvertegenwoordiger en nu opgewaardeerd tot staatssecretaris van Justitie, verklaarde "aanbidder van de verontwaardigden" te zijn. Ze zouden inderdaad graag "het plein" willen maken tot het zo fel begeerde "symbool van nationale consensus", nodig om de vijfde portie lening los te krijgen van de troika. "Op het plein is de hele samenleving, op het plein zijn ook de ondernemers" bazuinde eerdergenoemd kanaal Sky rond.
"... het spontane element is in wezen niets anders dan een embryonale vorm van het bewuste" zei Lenin meer dan 100 jaar geleden in "Wat te doen?". (p. 30 in de Griekse vertaling van de brochure). En dus wordt er zorgvuldig, herhaaldelijk en met aandrang op gewezen hoe spontaan de "pleinbeweging" is, hoe heerlijk partijloos, hoe zalig zo zonder vlaggen, plakkaten en naamkaartjes, die wijzen op bestiering door 'zekere' partijen. De beweging moet spontaan blijven, niet georganiseerd zijn (wel wordt er elke avond vergaderd op het plein, waarbij niet wordt verteld door wie dan! Misschien wordt 'spontaan' toch gestuurd... in georganiseerd ongeorganiseerde richting?). Geen doelstellingen, alleen de hele regering weg, het parlement de laan uit en zo. Hou je verontwaardiging ver van welke organisatie dan ook. Bouw elke brug, die eventueel geslagen is naar de georganiseerde arbeidersbeweging, af.
De leider van het Orthodoxe Volks Reveil zei al: "Als deze beweging in handen van de georganiseerde minderheid komt... God sta ons dan bij, God sta ons bij, God sta ons bij..." (dat zei hij echt tot drie keer toe). Er is weinig kennis voor nodig te begrijpen over welke georganiseerde minderheid hij het had... De steeds gecoördineerdere aanvallen van de laatste jaren op PAME en KKE kunnen elk goed verstaander aan zijn conclusies helpen.
Elke dag lopen journalisten op het Syntagmaplein rond en houden verontwaardigde mensen de microfoon voor de neus. Afgezien van de trieste verhalen over werkloosheid, derving van inkomen, peperdure gezondheidszorg (of goedkoop en slecht), geen vakantie meer, peperduur onderwijs (of goedkoop en slecht), het algehele klimaat van uitzichtloosheid, worden diegenen er uitgehaald die zeggen, dat alle partijen, alle 300 parlementsleden slecht zijn (hier wordt voortdurend van alle kanten op gehamerd) alsof er geen KKE en geen PAME bestaan, die zich - zelf integer - al jaren met hand en tand verzetten tegen het rampzalige beleid van een rampzalig economisch stelsel.
Maar misschien is die jarenlange strijd om mensen bij de tv weg en de straat op te krijgen dan toch een succes, zij het ook in embryonale vorm? Een gevolg van het jarenlange gehamer van PAME en KKE om de straat op te gaan, ook al komt dit bij mondjesmaat door via het medialandschap? Uiteindelijk groeien de betogingen van PAME en KKE ook en je kunt niet verwachten dat iedereen meteen (klassen)bewust wordt. De tactiek van PAME en KKE zou dan op twee niveau's gevolg hebben: een 'embryonaal' (spontaan, de 'partij van de partijlozen') en een volgroeid kind (bewust). 'Blijf partijloos' staat hier recht tegenover 'wordt (communistisch) partijlid', met een eventuele tussenstap van het PAME.
Zeker is dat het politieke systeem de situatie niet meer aankan. Op het moment van schrijven van dit artikel zijn de scenario's om de situatie te redden niet van de lucht: verkiezingen (daar zijn alle partijen voor, ook de communisten, alleen de regeringspartij niet), een technocratische voorlopige regering bestaande uit 'persoonlijkheden', verandering van de hele ministersploeg. Uiteindelijk is het alleen maar (voorlopig) een verschuiving binnen de ministersploeg geworden, een van de vele met een motie van vertrouwen, die het haalde. Als de 'bovenliggers' niet meer kunnen, de 'onderliggers' niet meer willen en er is een sterke subjectieve factor (bewust volk en een sterke communistische partij) dan zijn de drie voorwaarden aanwezig voor een nationale crisis, die tot een omwenteling kan leiden. In Griekenland gaat het die kant uit, meer dan in de andere Europese landen. Een nieuwe zwakke schakel in de kapitalistische keten?