Griekenland: "De schuld is niet de oorzaak, maar het gevolg van de crisis"

pame.jpg
Strijdbare jongeren van PAME zetten zich met een picketline in om te mobiliseren voor een algemene staking. (Foto: KKE Communist Party/Picasa/cc/by-nc-nd)

Cécile Chams en Jean Pestieau

Voor de crisis kende Griekenland, net als tal van andere landen, een sterke kapitalistische ontwikkeling. Een ongelooflijke rijkdom kwam terecht bij een handvol superrijke bourgeois. Tussen 1990 en einde 2007 vervijfvoudigde het Griekse bnp en vermenigvuldigden de winsten met 28.

Toen de crisis in 2009 in Griekenland losbarstte, boekten de op de beurs genoteerde bedrijven 11,8 miljard euro winst en zagen 55 groepen hun winsten nog altijd stijgen in vergelijking met 2008.[1] De bezittingen van de grote banken stegen van 275 miljard euro in 2004 tot 579 miljard euro in 2009. In dezelfde periode bleven de lonen van de werkende mensen hangen op 60 procent van het gemiddelde loon in Europa, terwijl de productiviteit steeg tot 93,5 procent van het gemiddelde in de eurozone.

Het grootkapitaal kon die superwinsten realiseren dankzij subsidies, belastingvrijstellingen en andere voordelen. De vennootschapsbelasting werd de voorbije jaren teruggebracht van 19,9 naar 15,9 procent (het gemiddelde voor de Europese Unie is 33 procent) en toch steeg de fiscale fraude van de 6.000 grote bedrijven tot 15 miljard euro.

Het aandeel van de lonen van de werkende mensen in de rijkdom die in een jaar in Griekenland werd geproduceerd (het bnp) is het laagste van alle landen van de Europese Unie (EU). Volgens de meest recente statistieken van de OESO zijn de inkomens uit arbeid maar goed voor 36,3 procent van het Griekse bnp, terwijl de brutowinsten van de bedrijven 53 procent van het bnp uitmaken. "De Griekse economie is veruit de meest uitbuitende van de eurozone", onderstreept de Britse economist Michael Burke.[2]

Die statistieken tonen hoezeer de Griekse werkende klasse uitgebuit wordt en in welke mate de meerwaarde die de werkende mensen voortbrengen op een volkomen wettige manier wordt gestolen. Zeggen dat 'de Grieken' boven hun stand hebben geleefd, is boerenbedrog. Die leugen moet de werkende mensen en de andere bevolkingslagen doen geloven dat ze zonder morren moeten aanvaarden dat zij de lasten van de crisis op hun schouders gelegd krijgen: verlaging van de loonkosten en van de sociale uitkeringen (pensioenen, gezondheidszorg, enzovoorts).

Vaak zijn die maatregelen al jaren geleden vastgelegd en voorbereid. Eerste minister Georges Papandréou heeft dat zelf toegegeven: "Door de crisis hebben we maatregelen kunnen treffen, die we anders ook hadden genomen". De maatregelen werden ook in andere landen van Europa getroffen en zijn vastgelegd in de verdragen van de EU[3].

De stijging van de schuld en van het begrotingstekort is het gevolg en niet de oorzaak van de crisis. De crisis is uitgelokt door de vermindering van de koopkracht van de volkeren door de maatregelen die de voorbije dertig jaar zijn genomen om de loonkosten te doen dalen, de sociale uitkeringen te verminderen en door de deregulering van de arbeidsovereenkomsten... De daling van de koopkracht is jarenlang verborgen gebleven door de creatie van een schuldeneconomie.

Maar vandaag is die illusie voorbij. We kennen vandaag een crisis waarin de productie geen afzet meer vindt. De crisis vindt haar oorzaak in het feit dat de rijkdom die in de maatschappij wordt voortgebracht niet ten goede komt aan degenen die haar hebben geproduceerd, maar geconcentreerd blijft bij de monopolies, bij een alsmaar kleiner aantal kapitalisten. Dat is de reden waarom de crisis onvermijdelijk is in een kapitalistische manier van ontwikkeling.

De sociaaldemocratische regering van de PASOK heeft zelf de hoofdverantwoordelijkheid voor de maatregelen op zich genomen, maar de liberale partij Nieuwe Democratie gaat er volmondig mee akkoord, net als de andere burgerlijke partijen. Sommige partijen, die zich links noemen (Synaspismos/SYRIZA van de Partij van Europees Links, enzovoorts) concentreren hun kritiek op de rol van het Internationaal Monetair Fonds (IMF) en de Europese Unie, hoewel de EU duidelijk de politieke uitdrukking is van de multinationals van de landen die de EU hebben gemaakt.

In Griekenland komen steeds meer werkende mensen in verzet, vooral onder leiding van de vakbondsbeweging PAME (het Militante Front van de werkende mensen) die aanleunt tegen de Communistiche Partij van Griekenland (KKE). Zoals de KKE in maart 2010 al duidelijk maakte, zal "de PASOK alles doen wat in haar macht ligt om de beweging aan te vallen en te ondermijnen. Ze verandert zichzelf in een voertuig van een gevaarlijk anticommunisme.

Vooral dankzij haar steunpunten in de vakbeweging (GSEE - de belangrijkste vakbond in de privésector, ADEDY - de grootste vakbond in de openbare sector, enzovoorts) en met haar steun in de EU, zal de PASOK proberen de werkende mensen en de volkskrachten in de val te lokken met nieuwe reformistische illusies over een 'sociale dialoog', over raadplegingen en de sociaaldemocratische theorieën over een reglementering en een humanisering van het kapitalistische systeem."[4]

Wij danken de Internationale afdeling van het Centraal Comité van de KKE, die ons een groot deel van de gegevens van dit artikel heeft bezorgd.

Griekenland: paradijs voor de rijken

De Griekse reders bezitten de grootste handelsvloot ter wereld, of 16 procent van de wereldhandelsvloot (nog voor Japan en China).[5] Maar de Griekse grondwet geeft hun een totale fiscale onschendbaarheid. De fiscus kan de rekeningen van hun bedrijven niet controleren, zodat die in feite het statuut van extraterritorialiteit hebben. Het volstaat dat een reder garandeert dat deze of gene persoon een deel van het kapitaal van zijn bedrijf bezit, opdat ook die persoon aan de fiscus kan ontkomen.[6]

De rijke Grieken zetten hun miljoenen veilig weg op rekeningen in Zurich, op Cyprus, in Liechtenstein en in London. Griekse privépersonen zouden zo al meer dan 560 miljard euro naar het buitenland hebben overgebracht, zo meldt de krant Handelsblatt van Düsseldorf, die zich baseert op bronnen uit de Griekse en Zwitserse financiële kringen. (Ter vergelijking, het Griekse bnp was in 2010 230,2 miljard euro.)[7] Zoals de secretaris-generaal van de KKE, Aleka Papariga, zei, "heeft de Griekse staat misschien een schuld van 350 miljard euro, maar de Griekse kapitalisten hebben al bijna 600 miljard euro belegd in Zwitserse banken".

Helemaal boven aan het lijstje superrijken staat de familie van Spiros Latsis, met een geschat fortuin van 3,41 miljard euro, evenveel als de Belgische families Colruyt of Frère.[8] Naast de scheeps- en de petroleumhandel bezit de familie Latsis ook de bankholding EFG Eurobank. Spiros Latsis is goed bevriend met José Manuel Barroso, de voorzitter van de Europese Commissie. In 2005 heeft die nog een week vakantie doorgebracht op het jacht van zijn Griekse vriend. Een maand later keurde de Commissie een uitkering van 10,3 miljoen euro hulp van de Griekse staat aan de scheepswerven van Latsis goed. Nog beter, van 1999 tot 2004 werd EFG Eurobank door de Commissie uitgekozen om het geld van de Europese financieringen naar Griekenland over te brengen.[9]

Noten

[1] Nationale Conferentie van de Communistische Partij van Griekenland, 6-7 maart 2010.


[2] Michael Burke, The Greek Crisis, Socialist Economic Bulletin, 23 juni 2011. http://socialisteconomicbulletin.blogspot.com/2011/06/greek-crisis.html
[3] Vooral de Lissabonagenda sinds 2000 (Nu Europa 2020, nvdr)
[4] Nationale Conferentie van de Communistische Partij van Griekenland, 6-7 maart 2010.
[5] Review of Maritime Transport 2010, United Nations Conference of Trade and Development. http://www.unctad.org/Templates/webflyer.asp
[6] Jean Quatremer, Libération, 2 juli 2010. http://bruxelles.blogs.liberation.fr/coulisses/2010/07/le-paradis-fiscal-grec-des-armateurs-et-de-leurs-amis.html
[7] Die Zeit, 5 juli 2011.
[8] The World's Billionairs, Forbes, 2011.á http://www.forbes.com/wealth/billionaires/list
[9] Le Canard Enchaîné, 25 mei 2005.

Bron: http://www.pvda.be/nieuws/artikel/griekenland-de-schuld-is-niet-de-oorzaak-maar-het-gevolg-van-de-crisis.html