Demonstratie KKE op 15 november jl.
Algemeen-secretaris Aleka Papariga aan het woord tijdens de meeting op 15 november jl. (Foto KKE).
Anna Ioannatou
Dilemma's zijn oud en in Griekenland als begrip al gefixeerd in de oude tragedies. Het betekent: wat je ook kiest uit twee mogelijkheden, het sowieso in je nadeel is, later enigszins verwaterd tot 'moeilijke keus'. De huidige Griekse bevolking wordt met dilemma's gebombardeerd. In dit geval geen tragische dilemma's, zoals in de Oudheid, maar als middel om de bevolking een mening af te persen.
Met het zo'n maand geleden door de regering Papandreou voorgestelde referendum, dat zoveel negatieve reacties opriep bij de Europese 'partners', werd in feite een poging gedaan dilemma's te institutionaliseren: ben je voor of tegen het leenakkoord (als je 'tegen' antwoordt, krijgen we de zesde dosis niet en dan kunnen we geen lonen en pensioenen uitbetalen). Wil je de euro of de drachme (als je de drachme kiest, gaan we zeker bankroet, dan is het land verloren). Wat de inhoud van het referendum zou worden, is niet officieel geformuleerd. Het kwam er niet van. Maar het idee loopt als een rode waarschuwende lijn door het hele nationale denken en gebeuren. Daar heeft het kapitalistische propaganda-apparaat voor gezorgd. De grote dreiging waarmee gezwaaid wordt is het al of niet krijgen van de benodigde geldporties (leningen) van de troika.
"De euro, de euro!" wordt van alle officiële kanten geroepen. De euro begint te lijken op het spiegeltje, dat ooit in kolonies de inboorlingen werd voorgehouden... Maar de euro - evenals elke munt - is niet meer dan een instrument, zeker geen doel. Het niveau van de economie, de productie, de plaats binnen de wereldeconomie en de werkverdeling zijn de factoren die de betekenis van een munt bepalen. Bij voorbeeld, als Tanganjika morgen de dollar als officiële munt neemt, is het land daarmee nog niet Amerika geworden.
Toen Argentinië bankroet ging, had het land de dollar. China neemt een steeds belangrijker plaats in in de kapitalistische globalisering zonder euro of dollar en Zwitserland heeft geen euro's of dollars nodig om te functioneren als wereldwijde spaarpot. Dus voor een bevolking gaat het er niet om of zij haar armoede telt in dollars of euro's of wat dan ook, of dat in haar pensioenen en lonen gesnoeid wordt in euro's, drachmes of dollars. Het gaat erom een eind te maken aan de uitbuiting en de armoede.
Er is iets veranderd in de benadering van de Europese Unie. Waar aanvankelijk het hele politieke spectrum, behalve de communisten, zich opstelde als voorstander van de Europese Unie en voor het lidmaatschap van Griekenland, is er een steeds duidelijker interne strijd merkbaar met betrekking tot de EU. Dus binnen de burgerlijke partijen, waar steeds meer twijfels geuit worden met betrekking tot de Unie. Niet zozeer over Griekenlands deelname, maar via de eurozone t.o.v. van het Europese bouwwerk op zich.
Het kapitalisme wordt daarbij niet in twijfel getrokken, maar wel zijn management of de vorm waarin het zich organiseert. Dus o.a. de euro. Het is een verschil vergeleken bij het buiten alle twijfel staande eerdere 'ja' tegen 'Europa'. Dit sluit aan bij de steeds regelmatiger verschijnende berichten over de 'sterke' en de 'zwakke' schakels in euroland. Waarbij als de sterksten regelmatig Duitsland, Nederland, Oostenrijk en Finland genoemd worden. De zwakken worden niet verder gespecificeerd, behalve dan in termen als 'het moeilijke Zuiden'.
Het lijkt erop of er scheurtjes gekomen zijn in een van de pijlers van het systeem. Is Griekenland een weerspiegeling van algemenere intra-kapitalistische Europese en wereldwijde tegenstellingen? Of specifieker een soort slagveld op economisch en geopolitiek gebied tussen Washington en Brussel? (Een breuk in de eurozone zou in het voordeel van concurrent dollar zijn). Het land wordt steeds vaker 'zwakke schakel' genoemd en dat boezemt vrees in, want uit een zwakke schakel is ooit in de geschiedenis de grootste antikapitalistische revolutie voortgekomen. Ergens leeft die kennis in de achterhoofden van de bourgeoisie.
Ondanks alle tegenstellingen is het wereldwijde establishment eensgezind wat betreft zijn tegen de volkeren gerichte politiek. De mensen moeten onderdrukt blijven en het uitbuitingsmechanisme moet intact blijven. Maar de cohesie is verbroken in deze (slot?)fase van het kapitalistische economisch/sociale stelsel. De enorme tegenstellingen vervat in zijn DNA zijn niet meer beheersbaar en dit verklaart de enorme labiliteit in de bovenbouw van instellingen, wetten, bestuur enz., waar alles voortdurend schijnt te glijden, te veranderen en niets meer echt lukt om tot een oplossing van de moeilijkheden te komen.
Ex-premier Papandreou klaagt erover, dat bankiers en grote belangen hem de oorlog verklaard hebben. Een blik op de afgelopen jaren geeft het volgende beeld te zien: in maart 2009 vroeg Papandreou om verkiezingen (de Nea Dimokratia regeerde nog) en op het avondmaal van diezelfde dag dineerde hij met kopstukken van de Eurobank, de Bond van Griekse Industriëlen, van Aegean Airlines, reders en nog een paar andere magnaten. De avond voor de verkiezingen kwam de krant 'To Vima' met de volgende mededeling: "Het is zeker geen toeval, dat dezer dagen alle bankiers en bedrijfsmensen, groot en klein, wensen dat de Pasok als enige partij aan de macht komt..."
En een paar dagen na de verkiezingen van oktober 2009 in dezelfde krant: "De voorzitter van de Pasok heeft zijn eerste motie van vertrouwen gekregen van de bedrijven en de markten... Voorop lopen de vertegenwoordigers van de Bond van Industriëlen, de Grieksamerikaanse Handelskamer, de Bond van Industriëlen van Noordgriekenland, die niet verhelen dat ze zeer ingenomen zijn met de nieuwe regering..."
Interessant zijn ook de verklaringen van iets oudere datum (2006) van de voorzitter van de Bond van Griekse Industriëlen: "Ik was verbaasd over mezelf, hoe ik als man van het harde establishment erin slaag door te dringen in sociaaldemocratische standpunten, toen ik de studie van het ISTAME (studiecentrum van de Pasok, A.I.) over de strategie van Lissabon en de uitdaging tot veranderingen in Griekenland las. Onze standpunten stemmen overeen. We zouden zelfs kunnen denken aan een fusie van het ISTAME met de Bond van Industriëlen... Dat betekent dat er geen scheidingslijnen meer zijn. Het wijst op Europese rijpheid. Ik ben het er helemaal mee eens!"
En dan die 128 miljard euro, die sinds 2008 (dus ook nog sinds de vorige regering) cadeau werd gedaan aan de banken? Waarom zouden de 'grote belangen' Papandreou de oorlog verklaard hebben? Niets wijst erop dat het om meer zou gaan dan een communicatieve leugen, waar de Griekse regering bol van staat. Tenzij het een uiting is van de onderlinge strijd tussen de 'grote belangen' die het in elk geval eens zijn over de onderdrukking van de bevolking, waarvan een duidelijke demonstratie op 20 oktober met als slachtoffer een bouwvakker van het PAME, die overleed aan de gevolgen van de 'chemische troep' door de politie gebruikt, plus tientallen gewonden na een georganiseerde aanval van een knokploeg, die stukken marmer gooide in de richting van het PAME-cordon en zelfs midden in de menigte betogers.
Na vijf dagen onderhandelen kwam er dan eindelijk de lang verwachte interimregering die tot de verkiezingen van 19 februari 2012 opruiming moet houden in de beerput van de afgetreden Pasok-regering, die het verloederingsproces van het Griekse economische leven (en dus samenleving) naar een climax leidde. Spottend merkte een journalist op, dat er witte rook uit het Vaticaan opsteeg: habemus... regering. Internationaal wordt het land door het slijk gehaald en er wordt veel gesproken over een schande, die op rekening van Papandreou en kornuiten komt te staan.
Drie partijen doen mee aan het nieuwe tussentijdse gouvernement: de twee 'grote' (zijn allang niet meer zo groot, er schijnt werkelijk een eind te komen aan tientallen jaren van éénpartij-regeringen) en het ultrarechtse Orthodoxe Volks Reveil.
De premier is een zeer ervaren kopstuk uit de wereld van bankiers. Nieuwe koppijn voor regeerders: de Communistische Partij is nu de grootste (en echte) oppositiepartij...