Handen af van passend onderwijs

Stop prestatiebeloning

actiearena2_2317438a.jpg
Demonstratie in de Arena op 6 maart jl. (Foto: Stentor).

Ron Verhoef

Op 6 maart vond er voor de derde keer dit jaar een onderwijsstaking plaats. Er heerst onrust in het onderwijs. De redenen waarom zijn al regelmatig in Manifest aan de orde geweest. Hoewel de staking van afgelopen 6 maart vooral ging over de bezuinigingen op het passend onderwijs, gaat de ontevredenheid in het onderwijs verder.

Hoewel de minister heeft aangegeven vooral rust in het onderwijs te willen en daarom alles bij het oude te laten, is er in principe toch sprake van een stelselwijziging. De staking betrof met name de korting van 300 miljoen euro op het passend onderwijs. Deze bezuiniging zal ertoe leiden dat de begeleiding van leerlingen met een beperking zal afnemen. Nu nog heeft elke leerling die van het speciaal onderwijs naar het regulier onderwijs gaat een ambulant begeleider. Dit is een persoon die de leerkrachten begeleidt bij het omgaan met de beperking van de leerlingen.

De kosten voor deze ambulante begeleider worden nu nog betaald vanuit het zogenaamde rugzakje, maar dat wordt afgeschaft. Dit betekent dat scholen straks minder vaak, of wellicht helemaal geen, beroep meer kunnen doen op ambulante begeleiding. Hoewel het onderwijs tegelijk de opdracht heeft iedereen passend onderwijs aan te bieden wordt dat dus een stuk moeilijker met minder geld. Wellicht zal dat ertoe leiden dat klassen groter worden en de werkdruk van het personeel zal toenemen.

De bezuiniging van 300 miljoen is extra wrang als we bedenken dat de minister wel 250 miljoen extra heeft uitgetrokken voor het uitreiken van bonussen aan leraren die bovengemiddeld functioneren. In het onderwijs zelf bestaat er geen behoefte aan deze prestatiebeloning. Immers, hoe moet de school bepalen wie beter functioneert? Wat is het effect van de lessen van een leraar? De populaire leraar is niet altijd de beste. Leerlingen blijken bovendien nogal eens van mening te wisselen. Wie regelmatig ex-leerlingen spreekt weet dat deze groep er vaak pas later achter komt aan welke kennis en vaardigheden ze het meest heeft gehad. Het beoordelen van leraren is dus per definitie een momentopname.

Het is jammer dat de minister weinig oog heeft voor de echte problemen. Het goede nieuws is echter dat actie wel blijkt te helpen. Zo heeft de minister inmiddels besloten de vakanties met rust te laten. Meer dagen werken hoeft inmiddels niet meer. Ook besloot de minister onlangs dat het aantal profielen in het onderwijs gelijk blijven, nadat vanuit het onderwijsveld protest was ontstaan tegen de eenzijdige aandacht voor taal en wiskunde. Hoewel de minister keer op keer laat weten niet gevoelig te zijn voor kritiek bindt ze na acties vaak wel degelijk in.

De geweldige opkomst van de leerkrachten uit zowel basisonderwijs, speciaal onderwijs, voortgezet onderwijs en middelbaar beroepsonderwijs gaf iedereen een duidelijk signaal. Het moet voor de minister nu eindelijk eens duidelijk zijn dat de bodem in het onderwijs is bereikt. De kwaliteit in stand houden kost nu eenmaal geld; 50.000 leraren, toch professionals op hun vakgebied, mogen niet genegeerd worden.

Voorlopig is de Tweede Kamer akkoord gegaan met de bezuinigingen op het passend onderwijs. Nu dient de Eerste Kamer er nog een beslissing over te nemen. Ook tijdens de behandeling van de maatregelen in de Eerste Kamerzullen de onderwijsbonden weer in actie komen.