De strijdbaarheid van de Portugese bevolking is zeer groot. De oproep van 'communistische' vakbond CGTP kreeg veel gehoor (Foto: PCP).
Wil van der Klift
Een week eerder dan in Spanje, op 22 maart jl., vond in Portugal een succesvolle algemene staking plaats. Het was een krachtige demonstratie van de Portugese werknemers en anderen uit onvrede, protest en de vraag naar verandering, volgens Jerónimo de Sousa, secretaris-generaal van de Portugese Communistische Partij. Dit artikel is gebaseerd op zijn analyse.
De PCP verklaarde zich solidair met de CGTP-IN en alle andere vakbonden en werknemersorganisaties die deelnamen aan deze grote demonstratie van kracht en strijdlust. De algemene staking, waarvan de deelname vergelijkbaar was met de vorige algemene stakingen, waaraan werknemers deelnamen uit alle sectoren en van alle regio's van het land. De staking was massaal en collectief, maar kende ook meerdere voorbeelden van individueel initiatief en persoonlijke moed.
De algemene staking was in sommige regio's hoger dan bij de vorige algemene stakingen, maar ook in bepaalde sectoren zoals in het lokaal bestuur, met name op het gebied van afvalinzameling en andere gebieden van het openbaar bestuur, maar ook in de industrie en dienstverlening.
Er was sprake van een sterke deelname in de industriële sector zoals aangetoond in verschillende sub-sectoren, zoals Portucel (Viana do Castelo), Centralcer, Exide, Valorsul, Sakthi, Groz Beckert, Browning, Funfrap, de scheepswerven van Viana do Castelo, Lisnave, Arsenal van Alfeite, Vestion, Parmalat, Eical, Paulo de Oliveira, de kurk industrie, mijnen van Panasqueira, Impormol, INCM, Cavan, Saint-Gobain/Sekurit. Ook in de dienstensector was de impact groot: een hoge participatie in de postsector, in de contactcentra van de EDP (elektriciteit van Portugal) en belangrijke opkomsten in andere sectoren, ook in de handel, hotels, catering en de visserijsector.
In het openbaar en lokaal bestuur was de deelname hoog, soms wel 90 procent of meer, met name in de vuilophaal en afvalverwerking, het gemeentelijk en stedelijk vervoer, in de arbeidsbureaus en de sociale diensten, de regeringscentra. Ook sloten honderden scholen van verschillende niveaus van onderwijs en kleuterscholen. Maar ook in de gezondheidszorg en op tal van andere plaatsen werd gestaakt. De deelname in de transportsector over land en water, stedelijk en nationaal, was hoog. Het luchtvaartpersoneel staakte minder.
De grote betrokkenheid van jongeren en van werknemers met flexibele en tijdelijke arbeidsverhoudingen, de hoge deelname aan picketlines en de sterke deelname aan de massademonstraties is verheugend. Meer dan 1.200.000 werknemers zijn werkloos en waren dus verhinderd te gaan staken, omdat hun werkgelegenheid was vernietigd. Velen van hen namen deel aan de demonstraties, ook gepensioneerde werknemers, evenals kleine en middelgrote ondernemers en jonge studenten.
De algemene staking was des te belangrijker omdat hij plaatsvond onder de harde voorwaarden van de hoogste werkloosheid sinds de fascistische dictatuur, waardoor er grote onzekerheid heerst en er sprake is van aanzienlijke verarming van de massa, waardoor het gemis van ieder dagloon een grote impact heeft op de gezinsbegroting. Bovendien vond de staking plaats tegen de achtergrond van geavanceerde vormen van ideologische druk en dwang, bedreigingen, willekeur en schending van het stakingsrecht, van verzwijgen van stakingsacties en het criminaliseren ervan. Onder deze omstandigheden is de grote deelname aan deze staking een onmiskenbaar bewijs van de onvrede, een onmiskenbaar protest.
De algemene staking is een duidelijke afwijzing van het agressiepact van de PS, PSD en CDS-PP, met steun van het IMF, de EU en de ECB en de steun van de president, waarvan de gevolgen zich iedere dag meer verdiepen en de verslechteringen door de uitbuiting en de verarming een regelrechte ramp veroorzaken in het land. Een duidelijke afwijzing van de aanvallen tegen de arbeiders, van de bezuinigingen op de lonen, subsidies, rechten, sociale uitkeringen en in de openbare diensten. Een duidelijke afwijzing van de economische recessie, die de productiecapaciteit, werkgelegenheid en welvaart vernietigt. Een afwijzing ook van de roof van miljarden euro's door de banken en de grote bedrijven en de aanvallen op het arbeidsrecht, de verlaging van de lonen en andere arbeidsvoorwaarden, het uithollen van het stakingsrecht en het versoepelen van ontslagmogelijkheden. En bovendien een afwijzing van de aanval op de collectieve onderhandelingen.
Hoe herkenbaar allemaal. Eerst Griekenland, Spanje en Portugal, dan volgen de noordelijker landen. Hier past maar één antwoord, zoals in de genoemde landen al plaatsvindt: strijd, aangevoerd door een sterke vakbeweging.