Speech Sake Barelds tijdens openbare vergadering fusiegemeenten te Joure

namens de NCPN-fractie gemeente Lemsterland

Een politieke omschrijving van de bezuinigingsvoorstellen laat zich het best en eenvoudigst geven in een antwoord op een vraag van het CDA. Dat antwoord gaat over 'kanteling' van wat men het 'sociaal domein' noemt. Die kanteling, die omslag dus, vertaalt zich in de eigen verantwoordelijkheid van iedere inwoner. In de vraag: 'wat kunt u zelf?'. Kijken naar wat 'echt' nodig is... En dat alles in een gemeente De Friese Meren, waarin, ondanks dat alles, tóch iedere inwoner kan participeren...

Dit is dé kans die de slopers van het 'sociaal domein' grijpen om de filosofie en de doelstelling van de WMO (Wet Maatschappelijke Ondersteuning) versneld uit te voeren.

'Kijken naar wat écht nodig is'. Daarmee is dus bedoeld heel veel ondersteuning qua zorg, qua deelname aan het maatschappelijk en sociaal verkeer (sport, cultuur, verenigingsleven enz.), waar de onderscheiden gemeenteraden met hun volle verstand, met een zuiver geweten, vaak ook met goedkeuring van de grootste politieke slopers, hun stem aan hebben gegeven.

Dat betekent dat heel veel van wat men nu officieel nog steeds nodig vindt, aanstonds, na politieke besluitvorming, niet meer nodig is. Dat betekent dat men vindt dat al die nu nog bestaande ondersteuning eigenlijk nooit nodig is geweest; met andere woorden: nooit echt nodig was. Dat men ten onrechte gestrooid heeft met gemeenschapsgeld. Dat men maar lukraak scootmobiels heeft uitgedeeld, dat men met de ogen dicht, vanuit een vals sociaal sentiment, alsmaar geld voor huishoudelijke hulp bij ziekte en invaliditeit heeft rondgedeeld. Dat men de mensen steeds ten onrechte financieel gesteund heeft, omdat ze het zelf best konden betalen.

Dat, nu er bezuinigd moet worden, de grote kans er is orde op zaken te stellen. Dat er nu eens aan al dat onrecht - het helpen van mensen - een eind gemaakt kan worden. En dat de mensen, jawel, je zult het zien, na het werk van de sloophamer, er gelukkiger van zullen worden...

Kantelen, omslag, betekent nu: niet de noodzaak tot bezuinigen is de oorzaak van de voorgestelde maatregelen, maar de politieke wil tot het nemen van die maatregelen. Bezuinigingen scheppen slechts de politieke gelegenheid, het schijnargument tot een sloopbeleid waar men al langer voorstander van was. Het politiek klimaat is er naar om nu het ware gezicht te laten zien. Wie de schoen past trekke hem aan...

Onze fractie vindt dat - gezien de meest kwetsbare groepen mensen die ook eerder nogal wat over zich heen gekregen hebben en die nu door de opeenstapeling van ingrepen nog verder de vernieling in geholpen dreigen te worden - de meeste insprekers op 10 april jl. veel te lief voor de politiek waren.

Hierbij wil ik die van de cliëntenraad van Skarsterlân en van Miks-Welzijn er positief uitlichten als zeer informatief en betrokken.

De meesten echter waren te vol van begrip voor de bezuinigingsvoorstellen en vonden ze passen in deze tijd, of de politiek werd veel wijsheid toegewenst, of men was overtuigd van de politieke wil tot een prettig maatschappelijk klimaat. Er was de wil tot het meedenken met hen die de sloophamer in handen hebben.

Men zag ook kansen, maar dat het hier nu wel een beetje te hard gaat, enzovoort. We zouden tot al die insprekers willen zeggen dat van begrip voor de gevolgen van de ingrepen van de andere kant - de politiek - tot nu toe niet zoveel te merken is...

Opmerkelijk is dat er bij de presentatie van de voorstellen nogal wat waarde wordt gehecht aan de op 16 september 2011 in de Oorsprong, Huisterheide, gehouden landdag. Een bijeenkomst waar gedane uitspraken geen enkele democratische legitimatie hadden.

Maar ook daar al bleek dat de voorstellen tot de ingrepen bij sport, cultuur, sociaal beleid, de openbare ruimte, geen afschuw bij de aanwezigen veroorzaakten. Terwijl, zoals nu ook weer blijkt, dat wat er nu staat te gebeuren zijn weerga in de gemeentelijke geschiedenis niet kent.

De NCPN heeft, gezien haar jarenlange standpuntbepaling en strijd voor de positie van de minder draagkrachtigen, gezien ook de vele waarschuwingen voor een stelselmatige sloop van wetten en voorzieningen, alle reden en het moreel recht deze voorstellen die voortkomen uit landelijk afknijpen van de gemeenten én de gemeentelijke fusie, categorisch af te wijzen.

De NCPN-fractie is nu nog heel voorzichtig als het gaat om het in het vooruitzicht stellen van eventuele voorstellen c.q. amendementen waar het de onderscheiden bezuinigingsvoorstellen betreft. Landelijk weten we nog niet waar we aan toe zijn. Wat de effecten van nog komende circulaires voor de gemeente zullen zijn.

Bovendien hoort het zo te zijn dat de gemeenten, zolang ze zelfstandig zijn, zelf over belangrijke zaken moeten kunnen beslissen. Dat gemeenteraden, in ons geval de raad van Lemsterland, besluiten moeten kunnen nemen die invloed op de begroting van de nieuwe gefuseerde gemeente zou moeten hebben.

En niet, zoals reeds al te lang gebeurt, in omgekeerde richting, waar geprobeerd wordt de standpuntbepaling in de gemeenten zelf, in ons geval Lemsterland, te dicteren en dicht te timmeren.

Daar waar we kansen en mogelijkheden zien de verslechterende positie van de minst bedeelden enigszins af te remmen, zullen we dat niet laten. Ook niet als er voorstellen in die zin van andere fracties zouden komen.

In het vrijwel verdwijnen van de minimaregelingen, die toch vooral ingegeven waren door participatie van het weinig inkomen hebbende bevolkingsdeel, komen zeer veel andere bezuinigingsvoorstellen samen. Met andere woorden: juist het nog bestaande sociale vangnet voor deze mensen, een vangnet dat na alle andere bezuinigingen meer dan nodig is - om die reden zelfs drastisch verbeterd zou moeten worden - wordt in de voorliggende voorstellen gewoon afgetuigd.

Onze NCPN-fractie zal zich erover beraden of het in deze tijd van asociale verruwing, in deze tijd waarin empathie ook bij volksvertegenwoordigers over het algemeen ver te zoeken is, zin heeft om op dit punt voorstellen in te dienen.

Hetzelfde geldt ook het schoolzwemmen wat voor de hele nieuwe gemeente afgeschaft dreigt te worden. En dat in een gemeente die zich, vooral omdat het over een groot watergebied zal beschikken, de 'Friese Meren' wil noemen...