Speech van Robert Reich (*)
Als voormalig Amerikaans minister van Arbeidszaken en als huidig professor aan de universiteit, voel ik me verplicht jullie de waarheid te vertellen over de diploma's die jullie straks behalen. Jullie zullen flink gepakt worden! Jullie zullen het niet makkelijk krijgen.
Ten eerste zullen jullie het knap moeilijk krijgen om straks een baan te vinden. De arbeidsmarkt waarin je terecht gaat komen is nog steeds slecht. Minder dan de helft van de afgestudeerden van het vorige examenjaar heeft tot nu toe een fulltime baan gevonden. De meesten zijn nog steeds zoekende. Dit is het patroon dat we de laatste drie jaar zien bij de afgestudeerden. Het heeft hen gemiddeld meer dan een jaar gekost om hun eerste baan te vinden. En diegenen die nog steeds geen baan gevonden hebben zijn straks jullie concurrenten op de arbeidsmarkt, zodat jullie het nog moeilijker krijgen.
Dit is geheel anders dan bij de afgestudeerden van 2008, die hadden nog het geluk om rechtstreeks op de arbeidsmarkt terecht te kunnen komen vóór de economische crisis aanbrak. Van hen vond bijna driekwart een baan binnen een jaar na afstuderen. Jullie zijn echter nog wel steeds beter af dan jullie leeftijdgenoten die geen hogere opleiding volgden.
Het gemiddelde werkloosheidspercentage onder jongeren (21-24 jaar) met een vierjarige universiteitsopleiding is 6,4 procent. Onder jongeren met alleen een middelbare schoolopleiding is dat percentage tweemaal zo hoog.
Maar zelfs wanneer je wel een baan vindt, wordt die waarschijnlijk slecht betaald. Volgens een nieuw onderzoek van het Instituut voor Economisch Beleid, verdienden de pas afgestudeerden van vorig jaar, althans diegenen die het geluk hadden een baan te vinden, een gemiddeld uurloon van 16,81 dollar. Dit is een jaarloon van ongeveer 35.000 dollar. Dit is minder dan de eerste lonen van pas afgestudeerden in 2007, vóór de economische recessie. De inkomens van net afgestudeerde universiteitsstudenten zijn tussen 2007 en 2011 met 4,6 procent gedaald, de inflatie is hierin al verwerkt.
Dat zal vermoedelijk betekenen, dat als we het dieptepunt van de recessie gepasseerd zijn en we de weg omhoog weer opgaan, jullie inkomsten weer zullen stijgen. Maar er is een lange-termijn-ontwikkeling waarover jullie je zorgen moeten gaan maken. De daling van jullie lonen is al ruim 10 jaar geleden ingezet. Nu zijn jullie lonen al 5,4 procent lager dan in het jaar 2000, inclusief inflatiecorrectie.
Jullie moeten me niet verkeerd begrijpen. Nog steeds is een vierjarige universiteitsopleiding erg waardevol. In jullie leven zullen jullie 70 procent meer verdienen dan mensen zonder universitaire opleiding. Maar dit diploma heeft niet meer de waarde die het vroeger had. Heel veel werk dat vroeger werd bestempeld als "wetenschappelijk werk", waarin universitair geschoolden zich gingen specialiseren, kan nu goedkoper gedaan worden door computersoftware, of door universitair geschoolden in India of Oost-Azië, verbonden door internet.
Voor velen van jullie is de torenhoge schuldenlast het directe probleem. Als jullie binnenkort hier van de universiteit afzwaaien, zullen degenen die met studieleningen studeerden gemiddeld een schuld van 25.000 dollar hebben. Het laatste jaar had 10 procent van de afgestudeerden die een studielening hadden een gemiddelde schuld van 54.000 dollar. Jullie ouders hebben vaak ook leningen afgesloten om jullie te kunnen helpen. Sinds het academiejaar 2005-2006 zijn de leningen aan ouders van studenten aan universiteiten met 75 procent omhooggeschoten. De studieleningen die nu in totaal uitstaan, bedragen meer dan 1000 miljard dollar. Dit is meer dan het totaal van alle creditcardschulden in de Verenigde Staten.
Deze buitensporige toename van studentenschulden wordt veroorzaakt door twee verschillende zaken, die wel met elkaar te maken hebben:
Maar dit kan zo niet verdergaan. Als de werkloosheid nog vele jaren zo hoog blijft en de lonen van de afgestudeerden zo blijven dalen, en als de studiekosten zo blijven stijgen terwijl de bijdragen van de overheden per student blijven dalen, waardoor de studieschulden explosief groter worden, kun je op je klompen aanvoelen wat de gevolgen zullen zijn.
Op een bepaald moment in de niet eens zo verre toekomst gaat dit volkomen vastlopen. Dan is een universitaire studie geen interessante investering meer. Dan is dat een probleem voor jullie en voor al diegenen die na jullie komen, maar zeker ook een probleem voor de maatschappij van de Verenigde Staten in het geheel. Een universitaire opleiding is namelijk niet slechts een persoonlijke investering, het is ook van maatschappelijk belang. Deze natie zal niet langer wereldwijd kunnen concurreren, en kan ook geen levendige en verantwoorde democratie in stand houden zonder een groot aantal goed opgeleide mensen.
Dus niet alleen jullie worden met deze slechte ontwikkelingen opgezadeld, maar als het zo op deze manier doorgaat worden wij allen flink gepakt.
(*) Professor Publiek Beleid aan de universiteit van Californië te Berkeley. Hij was minister van Arbeidszaken in de regering Clinton. Time Magazine noemde hem één van de tien effectiefste ministers van de Verenigde Staten uit de vorige eeuw. Hij heeft 13 boeken geschreven, waaronder de bestsellers "Aftershock" en "The Work of Nations". Zijn laatste boek is een digitaal boek "Beyond Outrage" Hij is ook de oprichter/uitgever van The American Prospect Magazine, en voorzitter van Common Cause. www.robertreich.org.
Bron: Information Clearing House, 19 mei 2012, vertaling: Ardengo Persijn.