Leiders van SCO-landen en waarnemers bijeen op 6 en 7 juni 2012 in Beijing (Foto: Xinhuanet.com).
Redactie buitenland
Rusland en China hebben hun strategisch partnerschap verstevigd. Een reactie op de drastische veranderingen in de geopolitieke situatie in Noord-Afrika en het Midden-Oosten. De VS hebben in de gehele regio een beleid ingezet dat er op gericht is om Rusland en China uit dit strategische gebied te verwijderen. Een reactie van de twee andere grootmachten kon dan ook niet uitblijven.
De leden van de Sjanghai Cooperation Organisation (SCO) hebben grenzen gesteld aan het optreden van de VS in de regio. De SCO bestaat uit Rusland, China, Kazachstan, Oezbekistan, Kirgizië en Tadzjikistan. De status van waarnemer hebben Iran, India, Pakistan en Mongolië. De organisatie omvat in feite het gehele Euraziatische continent en heeft als meest dominante leden Rusland en China.
De leden keren zich tegen het Amerikaanse raketschild en hebben ten aanzien van de situatie in het Midden-Oosten en Noord-Afrika het standpunt ingenomen dat gewapende conflicten moeten worden voorkomen of beëindigd. Dit geeft duidelijk het standpunt van Rusland en China weer, maar ook de andere leden willen de invloed van de VS indammen en de VS weghouden uit Centraal-Azië.
De SCO ontwikkelt zich dus als tegenwicht tegen de Amerikaanse dominantie in de regio. Ook de Collective Security Treaty Organisation (CSTO) kan als tegenhanger van de NAVO in de regio worden gezien. Rusland is de drijvende kracht achter deze organisatie. De leden van de (CSTO) zijn Rusland, Wit-Rusland, Armenië, Kazachstan, Oezbekistan, Kirgizië en Tadzjikistan. China is geen lid van de organisatie maar houdt in het kader van de SCO en bilaterale afspraken geregeld oefeningen met Rusland en is dus via deze weg verbonden met de CSTO.
Het strategisch partnerschap van China met Rusland omvat ook nauwe militaire samenwerking en zal de CSTO in de nabije toekomst een aanzienlijke militaire slagkracht kunnen geven. Iran heeft de status van waarnemer bij de CSTO en is tot nu toe niet toegelaten als lid om niet meteen een confrontatie met het Westen aan te gaan. Als Iran lid zou zijn en zou worden aangevallen door de VS dan zou dat meteen een oorlog inhouden tussen de CSTO en de NAVO. Maar het feit dat Iran niet is toegelaten als lid van de CSTO wil nog niet zeggen dat het niet beschermd wordt door China en Rusland. Iran wordt door beide landen als een belangrijk strategisch element gezien in de afscherming van Centraal-Azië tegen de VS. En beide grootmachten zien Iran als een voorpost in hun verdediging die onder geen beding mag worden opgegeven.
Dat de situatie in Syrië verbonden is met de controverse rond Iran wordt geïllustreerd door het optreden van de Westerse landen in de pogingen de Syrische regering uit te schakelen. Iran wordt openlijk beschuldigd van militaire steun aan Syrië bij het optreden tegen de oppositie. Voor de VS, Engeland en Frankrijk zijn de beide 'problemen' verbonden. Dat geldt ook voor Rusland en China en ook voor Iran. Voor Iran vormen Syrië en Libanon belangrijke voorposten in de verdediging van Iran tegen een aanval door de VS en Israël. We zien dus dat in de regio Syrië en Libanon voor alle betrokkenen diverse geopolitieke belangen op het spel staan. Voor de VS gaat het om regime change en uitbreiden van invloed door andere geopolitiekespelers - Rusland en China - te stoppen. Voor Iran, Rusland en China gaat het om het verdedigen van strategische voorposten.
Het valt te verwachten dat geen van de betrokken partijen zonder conflict deze voorposten zal opgeven en het is ook duidelijk dat de VS niet zullen stoppen met het ingezette beleid. Het ziet er dus naar uit dat er in de komende periode steeds hardere confrontaties in de regio zullen gaan plaatsvinden tussen de VS en Rusland. De interne tegenstellingen in Libanon blijven bestaan en het door Hezbollah gesteunde en gevormde kabinet is op zijn zachtst gezegd niet populair bij de VS dat Iraanse invloeden weg wil houden uit Libanon, waar de situatie nog steeds dreigend is.
De laatste tijd tekent zich steeds duidelijker een verslechtering af in de betrekkingen tussen Syrië en Turkije. Turkije oefent steeds duidelijker kritiek uit op Assad ten aanzien van het optreden tegen de oppositie. Syrië op zijn beurt heeft kritiek op het toelaten van vluchtelingen in Turkije. Volgens Syrië gaat het hierbij ook om het bieden van een veilige haven aan bewapende terroristen. De gevechten van Syrische veiligheidstroepen met gewapende groeperingen hebben steeds meer gevolgen voor de verhoudingen tussen beide landen. Deze waren vóór de onrust in Syrië nog goed, nu is daar duidelijk verandering in gekomen.
De aanwijzingen worden sterker dat Turkije overweegt een bufferzone in te richten in Turkije zelf of in Syrië. Deze bufferzone zou moeten dienen als een veilige haven voor vluchtelingen. Mocht Turkije dit doen op Syrisch grondgebied dan is het daarbij onvermijdelijk dat het tot gevechten komt met Syrische troepen. Dat zou dan een oorlog inhouden tussen beide landen en aangezien Turkije een NAVO-lid is betekent dit dat Syrië in oorlog is met het bondgenootschap. De deur staat dan open voor een grondoffensief van de NAVO in Syrië, wat in Libië ook is gebeurd.
Het leek er de afgelopen maanden op dat de westerse landen niet onmiddellijk wilden ingrijpen. De erkenning van de Franse sociaaldemocratische president Hollande van de Syrische oppositie zou echter een nieuwe fase kunnen inleiden, nu ook Obama na de gewonnen verkiezingen zijn handen weer vrij heeft. De aanvallen van Israël op Gaza wijzen ook in dezelfde richting. Een Lybisch scenario is niet langer uitgesloten. Een dergelijke ontwikkeling zal dan de verhoudingen met Rusland en China nog meer op scherp zetten en Iran is in dat geval zijn vooruitgeschoven verdediging kwijt en zou wel eens de volgende op de lijst kunnen worden. Het Midden-Oosten blijft een gevaarlijk kruitvat, zolang de imperialistische machten dit strategisch gelegen aardoliegebied blijven zien als behorend tot hun invloedssfeer en zich blijven bemoeien met de interne aangelegenheden van de landen in dat gebied. Van een Arabische lente is allang geen sprake meer. Het imperialistische monster kruipt weer uit de goot.
Het artikel is mede gebaseerd op: Geopolitiek- en economisch nieuws: (zie ook:http://geotrendlines.nl/).