Communisten en vakbeweging

"Daarnaast wijzen een heleboel tekens er op dat de Engelse arbeidersklasse tot het bewustzijn komt dat ze gedurende geruime tijd een verkeerde weg heeft gevolgd; dat de bewegingen van tegenwoordig - uitsluitend voor hogere lonen en kortere arbeidstijd - haar tot een noodlottige kringloop veroordelen, waaruit geen ontsnappen mogelijk is; dat het voornaamste kwaad niet besloten ligt in de lage lonen, maar in het loonsysteem zelf. Als dit inzicht eenmaal in de arbeidersklasse in ruime mate veld heeft gewonnen, zal de positie van de vakverenigingen een wezenlijk andere moeten worden. Ze zullen niet langer het voorrecht genieten de enige organisaties van de arbeidersklasse te zijn. Naast de bonden in de afzonderlijke industrietakken of als overkoepeling daarvan moet er een algemeen verbond ontstaan, een politieke organisatie van de arbeidersklasse in haar geheel."

"De vakverenigingen zouden er dan ook goed aan doen met twee dingen rekening te houden: Ten eerste, dat de tijd snel dichterbij komt dat de arbeidersklasse van dit land met een onmiskenbare stem haar volledige aandeel in de vertegenwoordiging in het parlement zal opeisen; ten tweede dat even snel de tijd nadert, dat de arbeidersklasse zal begrijpen dat de strijd voor hoge lonen en een korte arbeidstijd en heel het werk van de vakverenigingen in zijn huidige vorm geen doel op zichzelf zijn, maar een middel, een zeer noodzakelijk en effectief middel, maar toch slechts één van de diverse middelen naar een hoger doel, namelijk het afschaffen van het loonsysteem in het algemeen."

Friedrich Engels, 'Loon, vakbond, arbeiderspartij', blz. 20-21. Pegasus, 1972.