Het belangrijkste nieuws de afgelopen periode was ongetwijfeld het overlijden op 58-jarige leeftijd van de president van de Bolivariaanse Republiek Venezuela, Hugo Rafael Chávez Frías, op 5 maart jl. Onmiddellijk daarna begon ook de vuilspuiterij in de burgerlijke media. Maar Hugo Chávez was geliefd bij de grote meerderheid van de bevolking en bij alle progressieve volkeren die strijden tegen imperialistische onderdrukking en voor menselijke waardigheid. De Bolivariaanse Revolutie wordt massaal gedragen en zal zeker worden voortgezet. De NCPN stuurde een condoleancebericht (zie www.ncpn.nl) en tekende het condoleance-register. Uit eerbied voor deze grote staatsman blijft het hierbij in deze krant. Nu passen slechts verdriet en rouw. In de komende nummers gaan we dieper in op de komende periode. Zonder de inspiratie van deze warme en strijdbare leider.
De loon- en uitkeringsafhankelijke Nederlanders draaien voor ruim 30 miljard euro op voor de steun aan vier zogenoemde systeembanken. Intussen maken multinationals steeds vaker winst door massa-ontslag. Het (bank)kapitaal slaagt er nog steeds in om het werkende en uitkeringsafhankelijke deel van de bevolking te laten opdraaien voor de gevolgen van zijn crisis. Het rijkste deel van de bevolking wordt echter ontzien. De kloof tussen arm en rijk, tussen bezitters van productiemiddelen en de meerderheid van de mensen die alleen maar aangewezen zijn op hun arbeidskracht neemt gestaag toe. Onder kapitalistische verhoudingen onvermijdelijk. De rijken kunnen alleen nog rijk blijven, de heersenden alleen nog de macht uitoefenen door de werkende mensen voortdurend meer te ontnemen. Bij de minste geringste poging om te nivelleren breekt een storm van protest los van 'ondernemend Nederland' en wordt de gang naar de rechter gemaakt. Hoelang wordt dit onrecht nog geaccepteerd?
Gezinnen met kinderen die van de bijstand moeten rondkomen, hebben bijna geen geld voor sociale participatie. Een gezin met twee kinderen heeft per maand na aftrek van de vaste lasten en huishoudelijke uitgaven zo'n vijf euro over voor cadeautjes, sporten en uitgaan. Dit blijkt uit cijfers van het Nibud. Het Nibud ziet dat er de afgelopen vijf jaar nog nooit zo weinig ruimte in het budget van bijstandsgerechtigden is geweest. In 2008 had een gezin met 2 kinderen nog 7 procent (121 euro) van het totale budget over voor sociale participatie. Nu is dat 0,3 procent (5 euro). Dit betekent letterlijk, niet naar verjaardagen kunnen, geen geld om te sporten en de extra bijdragen voor schooluitstapjes niet kunnen betalen, of geen geld hebben voor andere onvermijdbare uitgaven. De bijstandsuitkering voor een stel met kinderen is even hoog als de uitkering voor een stel zonder kinderen (1256,- euro). De kosten van kinderen moet worden gedekt uit de kinderbijslag en het kindgebonden budget. In de praktijk blijkt deze ruimte niet voldoende om de extra uitgaven ermee te dekken. Een groeiend aantal kinderen leeft - in een van de rijkste landen van de wereld - in armoede. Een op de negen Nederlandse kinderen leeft op of onder de armoedegrens. Bovendien blijft het aantal huisuitzettingen groeien. Steeds meer gezinnen met kinderen komen terecht in de noodopvang.
Steeds meer Nederlanders worden de komende jaren persoonlijk door de crisis geraakt. Tot en met 2017 staan er nu voor zo'n 50,3 miljard euro aan bezuinigingen en lastenverzwaringen voor de boeg (Rutte 1: 18, Lenteakkoord: 12, Rutte-2/2012: 16 en Rutte-2/2014: 4,3). Per inwoner staan de Nederlanders voor zo'n 26.000 euro in het rood, alleen al vanwege de oplopende staatsschuld die sinds 2007 met 60 procent steeg tot ruim 415 miljard euro. Die schuld neemt toe, maar daar blijft het niet bij. De huren gaan met sprongen omhoog, eigen bijdragen, onder meer medische kosten, stijgen aanzienlijk en het voorzieningenniveau wordt uitgehold. Onderwijs, gezondheidszorg en openbaar vervoer worden duurder en ontoegankelijker. Met een inflatie van drie procent en stagnerende lonen neemt de koopkracht steeds meer af. Wat rest zijn snel toenemende werkloosheid, versobering van pensioenen, afbraak van sociale, arbeids en democratische rechten... Je kunt moeilijk nog van mening zijn dat communisten doemdenkers zijn. Omdat we al jaren wijzen op deze ontwikkeling komt ons eerder het predicaat vooruitzien toe. In werkelijkheid is de snelheid van de afbraak nog nauwelijks bij te houden. We beweren echter ook dat er aan het einde van deze donkere tunnel licht valt te bespeuren. Vergeet het maar!
Meer en meer mensen raken hun baan kwijt en kunnen rekeningen niet meer betalen. De kans om werkloos te worden stijgt met de dag. In 2013 zullen dat 525.000 mensen zijn. Volgens het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) is nu een derde van de Nederlanders bang dat de crisis hem komend jaar persoonlijk gaat raken. Verzekeringen worden opgezegd of massaal uitgekleed en overgesloten. Twee op elke vijf huishoudens heeft amper nog een financiële buffer. De tweedeling in de samenleving groeit met de dag. De koopkracht staat in toenemende mate onder druk. De bevolking besteedt steeds minder aan duurdere uitgaven en tracht zich in te dekken voor de financiële tsunami die nog te wachten staat. Dat het ernst is bewijst de teruglopende omzet in de autobranche (met ruim 5 procent in 2012). De particuliere aankopen komen dit jaar uit op het niveau van twaalf jaar terug. Die teruglopende binnenlandse bestedingen leiden ertoe dat economische groei ook in 2013 en daarna zal uitblijven. In veel sectoren, zoals banken en energiebedrijven, staan de lonen en de werkgelegenheid onder druk. Ouderen hebben hun pensioen de afgelopen vijf jaar gemiddeld met 6,3 procent zien achterblijven bij de inflatie. De woningbouw staat op het laagste punt ooit. Het aantal faillissementen is vorig jaar tot recordhoogte gestegen. Bovendien zijn het allang niet meer alleen de laagste inkomens die geconfronteerd worden met de kapitalistische geldhonger.
Terwijl er weer 4,3 miljard bovenop de eerdere bezuinigingen dreigt in 2014 zoekt de verzwakte vakbeweging naar een passend antwoord. Snelle successen lijken echter niet mogelijk. Het duurt nog wel even voor er een nieuwe krachtige FNV in Beweging zal zijn. Zeker nu alle verschillende 'bloedgroepen' binnen de FNV nog een plek moeten vinden en niet duidelijk is hoe de nieuwe vakbeweging in wording zich zal gaan opstellen. Tussen de verschillende 'achterbannen' bestaan grote cultuurverschillen, maar ook materiële verschillen. Tussen rijksambtenaren en havenwerkers gaapt een - overigens prima te overbruggen - kloof als het gaat om strijdbaarheid en strijdmogelijkheden. Er is bovendien sprake van een andere samenstelling van de arbeidersklasse dan voorheen. Er bestaan talloze tegenstellingen tussen verschillende soorten arbeidscontracten en werkrelaties die worden uitvergroot en misbruikt. De eenheid onder de werkenden staat voortdurend onder druk door valse tegenstellingen te creëren. Vooral de generatieverschillen worden tot het absurde opgeblazen. De hoge werkloosheid maakt intussen echter wel veel groepen werknemers kwetsbaar (niet allemaal en overal). De lage organisatiegraad in veel sectoren maakt strijdbaarheid er ook niet gemakkelijker op. Intussen vindt de ene aanval na de andere plaats op de vakbeweging. Rel na rel wordt in de media breed uitgemeten. De kern is echter simpel. Het kapitaal heeft een meegaande vakbeweging nodig. Dus wel een democratische schaamlap, maar die mag niet echt sterk zijn.
Het zal dus gaan om een langdurige consequente (her)opbouw van een activerende vakbeweging, om het zoeken naar eenheid en het voorkomen van links-radicalisme. Het zal ook gaan om het verbinden van het verleden met het heden. Dat is goed tot uitdrukking gebracht in de speech van Ruud Kuin (secr. Abvakabo FNV) tijdens de februariherdenking (website www.ncpn.nl).
Het belang van een sterke vakbeweging wordt juist in crisistijd zichtbaar. De gekste dingen vinden plaats. Cao-afspraken worden massaal niet nagekomen. Met name FNV Bouw kreeg de laatste maanden veel signalen. Ingehouden vakantiedagen, plotseling voor eigen rekening komende werkkilometers. Werkgevers dreigen met ontslagen als werknemers het niet eens zijn met de verslechteringen. De vakbondsbestuurders horen de gekste dingen. "Alsof je ontslagen kunt tegenhouden met dit soort constructies. Vaak krijgen ze een paar maanden later alsnog ontslag," stelt FNV-bestuurder Mieke van Veldhuizen.
Geduldig doorgaan met de zorgvuldige heropbouw van de vakbeweging. Zoeken naar eenheid en gezamenlijke kracht. Geen illusies koesteren in de lieden die denken met deze regering iets te kunnen bereiken. De duizenden kiezers die hun hoop nog steeds vestigen op de PvdA-leiding zullen bedrogen uitkomen. Centraal staat de opbouw van een brede democratische linkse beweging die zich richt tegen het Europa van het kapitaal. Dat betekent op dit moment vooral: de klassenstrijd in eigen land versterken, zoeken naar eenheid en linkse samenwerking. De discussie moet gaan over de noodzaak van de versterking van een strijdbare en brede vakbeweging. Over de noodzaak van solidariteit en collectiviteit in plaats van de individualistische jungle die het kapitaal voor ons in petto heeft. Uiteindelijk zullen de belangrijkste veranderingen in het denken van de mensen plaatsvinden op basis van hun eigen ervaringen en waarnemingen. Er zullen door de ontwikkelingen en vooral in de strijd tegen de verslechteringen nieuwe fundamentele vragen worden gesteld. Vragen waarop communistische partijen antwoorden moeten kunnen formuleren. Een prachtige uitdagende en nuttige taak!
Manifest zal ook dit jaar weer zaken verhelderen en een basis leggen voor de praktische strijd in buurten en bedrijven en een bijdrage leveren aan het omzetten van de opkomende spontane elementaire beweging (als gevolg van het brutale optreden van het kapitaal) in georganiseerde maatschappelijke strijd, met name in de vakbeweging.
Manifest houdt u op de hoogte van de werkelijke ontwikkelingen in de wereld. Lees de waarheid in Manifest.
We plaatsen deze keer weer een aantal artikelen alleen op de website. Wie niet over internet beschikt kan ons verzoeken die artikelen uitgeprint te laten opsturen. Graag melden aan de redactie. Lees de Waarheid niet alleen in de papieren Manifest, maar ook digitaal op de website.(zie www.ncpn.nl).
Op de website staat sinds kort een rubriek 'Marxistische analyses'. Daarop plaatsen we deze keer:
Deze keer alleen op de website:
Manifest nummer 04/2013 verschijnt op donderdag 11 april 2013.