40 jaar protest tegen de praktijk van de beroepsverboden in Duitsland

Een grote hulp: de internationale solidariteit van communistische partijen

Redactie buitenland

Op 28 januari 1972 werden in de Bondsrepubliek Duitsland (BRD) door de minister-presidenten van de voormalige Bondsrepublieken en de Duitse kanselier Willy Brandt besloten tot het aanvaarden van de "principes in de kwestie van de anticonstitutionele krachten in het ambtenarenapparaat" die tot op heden funest uitwerken. Het Duitse woord 'berufsverbote' is sindsdien in alle talen van Europa ingeburgerd. In Nederland als 'beroepsverboden'.

Er werden 3,5 miljoen kandidaten door de binnenlandse inlichtingendienst 'grondwettelijk' doorgelicht. Alle levensgebieden werden compleet onderzocht, de werkplek evenals de politieke en heel persoonlijke betrekkingen. Daarop volgden 11.000 officiƫle beroepsverbodaanklachten, 2200 tuchtprocedures, 1250 afwijzingen en 265 ontslagen. De beroepsverboden waren gericht tegen leraren, postbodes, ingenieurs, advocaten, ambtenaren, en werknemers op het niveau van de federale, bonds- en lokale overheden. Beroepsverboden werden ook uitgesproken in de economische sector.

Slachtoffers waren communisten, socialisten, leden van linkse groepen, antifascisten, linkse sociaaldemocraten en vredesactivisten, maar ook ongeorganiseerden, die zich kritisch tegenover de heersende verhoudingen in de Bondsrepubliek hadden opgesteld. De beroepsverboden zijn in de meeste gevallen tot op heden niet wettelijk afgeschaft. Tot op heden duurt ook de discriminatie door de financiƫle gevolgen van de strafvervolging. Talrijke slachtoffers worden door levenslange massieve pensioenkortingen aanzienlijk beperkt in hun levensmogelijkheden. Niet door de federale regering, noch door besturen van bondslanden werden tot op heden excuses aangeboden voor de schending van de grondwet door de autoriteiten.

Gedurende deze lange periode was de internationale solidariteit een grote hulp voor de getroffenen. Met uitzondering van de dictaturen in Griekenland, Spanje of Portugal, waren de beroepsverboden in alle andere landen (in Europa, nvdr) in deze vorm niet denkbaar. De stellingname in het buitenland gaf de slachtoffers van de beroepsverboden de kracht om de politieke aanvallen en de bijbehorende sociale declassering aan te kunnen. Van veel communistische partijen van over de hele wereld kwamen er tekenen van solidariteit. Dat betekende een grote hulp, in het bijzonder voor de slachtoffers uit de rangen van de Duitse Communistische Partij (DKP), want het was niet alleen steun aan de kameraden, maar ook een duidelijk teken tegen een dreigend verbod van de DKP.

Een nieuwe, ruimere betekenis kregen de beroepsverboden tegen communisten na de overname van de Duitse Democratische Republiek (DDR) door de BRD. Ontelbare werknemers uit de DDR, die verdacht werden te dicht bij hun staat te hebben gestaan, werden door de nieuwe heersers ontslagen. Ook hier werden op grote schaal onderwijsgevenden getroffen; van de rector van de Humboldt Universiteit tot de directrice van een polytechnische middelbare school.

In Duitsland hebben de activiteiten van de Unie van Onderwijs en Wetenschappen (GEW) de beweging tegen de beroepsverboden nieuw leven ingeblazen. Het is gericht tegen de voortdurende uitgebreide binnenlandse spionage door de inlichtingendienst 'Ter bescherming van de grondwet', die nog steeds grotendeels de openbaarmaking van haar aantekeningen verwerpt. Deze dienst beweert zelfs ten onrechte dat er geen 'bestanden' zouden zijn. De slachtoffers konden echter vaststellen dat ze nog steeds worden geobserveerd, dat de uitoefening van hun politieke burgerrechten nog steeds wordt gecontroleerd.

De eis is dan ook dat de dienst (Bundesamt) ter 'Bescherming van de grondwet' moet worden afgeschaft. Deze eis heeft een extra betekenis gekregen nu bekend werd dat deze inlichtingendienst samenwerkt met neonazi's, die zelfs voor een deel betalen.

De DKP is verheugd over de bereidheid van de verschillende communistische partijen om voort te bouwen op de vroege solidariteit tegen de verbodsbepalingen in de jaren '70 en '80, en het in de beroepsverboden uitgedrukte anticommunisme van de heersende klasse te bestrijden.

Voor meer informatie: http://www.berufsverbote.de/index.html