Anna Ioannatou
Nog maar twee jaar geleden beweerde de huidige Griekse regeringsvertegenwoordiger, Simos Kedikoglou, dat de plannen van zijn voorganger desastreuze gevolgen zouden hebben voor het publieke eigendom. Zo zei hij bijvoorbeeld: "... wat kan eigenlijk het nut zijn van het sluiten van de ERT (Griekse Radio en Televisie, heeft drie zenders, A.I.)?" "Eerlijk, ik begrijp deze logica niet. En helemaal begrijp ik de logica niet van het sluiten van de zendfrequentie vooral in grensgebieden, waar het risico bestaat dat buitenlandse zenders, Turkije en Fyrom bijvoorbeeld, hiervan gebruikmaken om hun eigen programma's uit te zenden."
... "De ERT is openbaar bezit en ... haar inkrimping en degradatie is in het voordeel van particuliere, maar ook buitenlandse belangen. Wij zullen dit niet toestaan".
Dit soort veranderingen, zo beweerde hij ook, wijzend op de plannen van zijn voorganger, gaan in een verkeerde richting, want mensen worden ontslagen en openbaar bezit komt in diskrediet. Ook de ERT kan een positieve betalingsbalans te zien geven, financieel onafhankelijk zijn en aan de kwalitatieve eisen van de Griekse burger voldoen.
Destijds, twee jaar geleden, was de man parlementslid voor de Nea Dimokratia, nu regeringsvertegenwoordiger. Dinsdag 11 juni jl. was het zover: hij kondigde precies aan wat hij toen zo verfoeide, namelijk het sluiten van de Griekse Radio en Televisie, ERT, met ontslag van haar 2.650 werknemers.
Sinds die dinsdag in juni speelden zich heel interessante taferelen af. De werknemers bij de ERT startten een eigen uitzending met gesprekken en veel gasten om te protesteren tegen deze rigoureuze ingreep. Van alle politieke partijen verklaarde alleen de nazistische Gouden Dageraad het eens te zijn met het regeringsbesluit. Zelfs de andere twee regeringspartners Pasok en Democratisch Links durfden hiermee niet publiekelijk in te stemmen en verscholen zich achter wazige nietszeggende termen en (al of niet gespeelde) verontwaardiging.
Bovendien verzamelden zich duizenden mensen op het plein bij de gebouwen van de ERT: toespraken, concerten, betogingen in de dagen die daarop volgden, met het PAME als zeer actieve organisator. Speciale troepen van de politie werden ingezet om de digitale uitzendmogelijkheid te sluiten en in zeer korte tijd was het scherm zwart. De zender van de KKE (Communistische Partij), 902 TV, heeft daarna met behulp van ERT-technici haar solidariteit met de getroffen werknemers in de praktijk getoond door deze protestuitzendingen life uit te zenden. Dat duurde bijna twee dagen, voordat ook dit onderbroken werd door een onderneming, 'DIGEA' genaamd (aanbieder van elektronische diensten), met het excuus dat 902 TV verboden uitzendingen doorgaf.
Wel mocht de zender zijn eigen uitzendingen voortzetten. Dit spelletje herhaalde zich enkele dagen: uit, aan, uit, aan, al naargelang wat er uitgezonden werd, want 902 TV zond telkens opnieuw de protesterende ERT-werknemers uit. Deze laatste zijn er een paar dagen in geslaagd toch weer in beeld te komen met internationale hulp, totdat ook hieraan een eind gemaakt werd door de regering.
Het interessante was dat gedurende bijna twee dagen de Griekse kijker alleen nog maar aan nieuws kon komen door de communistische zender aan te zetten (alle andere zenders staakten) hetgeen voor de laatste even een ongekende kijkdichtheid betekende. Maar ook de radiozender van de KKE en het portaal van 902 TV werden druk beluisterd en bezocht.
De premier haastte zich aan te kondigen, dat er geen sprake is van sluiting, maar van een noodzakelijke stap voor de herstructurering van een instelling die slecht functioneerde. Helemaal dus in strijd met de formulering van zijn regeringsvertegenwoordiger en naaste medewerker. De ERT zal blijven, heet het, als publieke omroep, niet particulier, maar dan wel flink gesaneerd.
De parlementaire fractie van de KKE heeft een amendement ingediend voor de algehele afschaffing van de beruchte Acte met Wetgevende Inhoud, die de basis vormt voor de onteigening, op totaal ondemocratische wijze, van openbaar eigendom en dus de deur openzet voor het sluiten van overheidsinstellingen en hun uitverkoop aan particulieren. Let wel: dit mag plaatsvinden per ministerieel besluit, zonder dat het parlement er iets over te zeggen heeft. Zoals ook gebeurde met de publieke omroep, waaronder de president van de Republiek meteen zijn handtekening zette. De Nea Dimokratia weigerde dit amendement van de Griekse communisten, gesteund door drie partijen waaronder ook Syriza, ter discussie te stellen.
Solidariteitsverklaringen van over de hele wereld stroomden binnen, terwijl Dimitris Koutsoumbas, secretaris-generaal van de KKE verklaarde, dat de ERT een sociaal goed is, dat eigendom is van de Griekse bevolking, waar zeker verbetering nodig was. Maar uitlevering van publieke informatie, van radio en tv, aan privé-kapitaal is een zeer krasse stap. Niet dat met een publieke omroep objectieve berichtgeving is gegarandeerd. Dat hangt van die overheid af en Griekenland's publieke omroep was allerminst onpartijdig. Bovendien heerste ook bij de staatsomroep de, in Griekenland zo sterk aanwezige, vriendjespolitiek. Echter op particuliere omroepen is nog veel moeilijker vat te krijgen.
In de week die op de sluiting volgde werd - naar men zegt - druk onderhandeld door de drie regeringspartijen over welke vorm (en hoeveel werknemers!) de nieuwe omroep gaat krijgen. Of nee, geen nieuwe omroep, aldus de premier, het is de oude in een nieuw jasje. Wie had het toch over sluiten? Op de achtergrond werd gezwaaid met de 'verkiezingsdreiging' (als ze het niet eens zouden kunnen worden). Toen op vrijdag 21 juni plotseling aangekondigd werd dat er druk onderhandeld werd over een nieuwe regeringsformatie, omdat regeringspartner Democratisch Links geweigerd had mee te doen aan de nieuwe plannen en om het land te behoeden voor nog weer eens verkiezingen (de trojka wil die ook niet), begonnen veel mensen te geloven, dat de hele ERT-kwestie een smoes was en dat het in werkelijkheid ging om het vormen van een nieuwe regering van Nea Dimokratia en Pasok met een paar 'gedogers' om aan de vereiste 157 parlementaire zetels te komen.
Uiteraard doet dit niets af aan de algehele tendens. Voor een goed verstaander is duidelijk dat het gebeuren in Griekenland een stap is in de al jaren ingeslagen bekende richting en niet alleen in Griekenland: een, vanuit de kapitalistische logica, niet te vermijden privatiserings- en concentratieproces binnen het bestaande economische stelsel in crisis, waarbij de hele politieke bovenbouw van representanten van het grootkapitaal voortdurend aangepast moet worden aan de problemen van een kapitalistische economie in nood.
'Niet te vermijden' mag echter voor de werkende klasse niet betekenen de zaken dus maar gewoon op zijn beloop laten. Integendeel, dit proces met zijn massale ontslagen en afbraak van sociale rechten vormt weer een gelegenheid om een nieuwe politieke les te worden voor de getroffen overgrote meerderheid van de wereldbevolking.