Economen slaan massaal plank mis

Sociaaleconomische redactie

Niemand kan in de toekomst kijken, ook analisten en marktvolgers niet. Economen trachten allerlei invloeden op macrocijfers te peilen. Vorig jaar zat het gros der analisten volstrekt scheef met hun valutavoorspellingen. Afgelopen zomer rekende ABN Amro erop dat een euro aan het eind van 2013 op 1,20 dollar zou staan. Dat was ook de consensus in de markt. Op 31 december stond de euro op 1,35 dollar.

Miskleunen met taxaties blijven zeker niet beperkt tot valuta's. De voorspellingen van gorilla's voor een mandje AEX-fondsen zijn herhaaldelijk beter geweest dan de ramingen van erkende beursvolgers. De verdediging van iemand die verslagen is door een aap laat zich raden: het is maar een gimmick, de AEX is een figurant op wereldschaal, en een handvol aandelen is een wel heel beperkte keuze. Maar toch.

Overeind blijft dat niemand in de toekomst kan kijken. Ongeacht de tijd, moeite en kennis die economen, analisten en marktvolgers erin steken: uiteindelijk weten zij het ook niet. Waarmee ondanks een evolutie van duizenden jaren het verschil tussen een over de wereld vliegende fondsmanager en de Romeinse haruspex met diens schapenlever, soms angstaanjagend klein is.

Het voorspellen van iets met zoveel variabelen als de economie is nagenoeg onmogelijk, schreven obligatiestrategen Joshua McCallum en Gianluca Moretti van UBS Global Asset Management in hun eerste commentaar van 2014. Volgens hen is de complexiteit van de economie vergelijkbaar met die van het weer. Hun kijk op het verschil tussen weermannen en economen is evenwel ontnuchterend. 'Meteorologen vinden zichzelf al dapper als ze een weersvoorspelling geven die een langere horizon heeft dan een paar dagen. Economen geven taxaties voor de duur van een jaar of langer', aldus McCallum en Moretti. 'En zelfs het lastig te voorspellen weer kan van invloed zijn op de economie.'

Waarmee een econoom dus per definitie iets probeert te doen wat onmogelijk is. Geen wonder dat er vaak wat fout gaat.

Dit is een deel van een artikel van C. Grol in het FD, 05-03-2014.