In de VS wordt al jaren geprotesteerd tegen de milieuvervuiling die gaswinning middels 'fracking' teweegbrengt, zoals hier in Medina, Ohio op 24 februari jongstleden. (Foto: bilb1961/Flickr/cc/by-nc-nd)
Rainer Rupp
Volgens de officiële propaganda gaan de Verenigde Staten dankzij de enorme winning van olie en gas door middel van fracking (*) een stralende energietoekomst tegemoet. Al zeer binnenkort zou de Amerikaanse gasexport Europa onafhankelijk kunnen maken van Russisch gas. Tegelijkertijd haalde op 8 april een ander energiesprookje de Amerikaanse voorpagina's.
In opdracht van de Amerikaanse marine waren wetenschappers erin geslaagd om zeewater om te zetten in goedkope brandstof. In de toekomst hoeven Amerikaanse oorlogsschepen die de wereldzeeën bevaren zich geen zorgen meer te maken over hun brandstofbevoorrading: deze alternatieve brandstof kunnen ze overal zelf produceren. Het ontbreekt er nog aan dat wetenschappers voor het Amerikaanse leger een 'zandvergasser' uitvinden zodat de Amerikaanse tanks die vrijheid en democratie naar de oosterse woestijnen brengen met een onbeperkte reikwijdte kunnen opereren.
De transatlantische euforie over het Amerikaanse energiewonder wordt veroorzaakt door het wensdenken van de politici en van de media die hen ter wille zijn. Ze zijn absoluut immuun geworden voor de feiten, zelfs als deze feiten afkomstig zijn van hun eigen regering. Zo publiceerde de federale Energy Information Administration (EIA) onlangs in haar jaarverslag 2013 een tabel waaruit bleek dat wanneer de huidige schattingen rond de olie- en gaswinning bewaarheid worden en wanneer er allerlei energiebesparende maatregelen worden genomen de Verenigde Staten op zijn vroegst in 2037 zelfvoorzienend zouden kunnen zijn op energiegebied.
Maar zelfs dit doel in de verre toekomst kan alleen bereikt worden als er omwille van een dreigende milieuramp geen eind gemaakt wordt aan het uiterst giftige en grondwatervervuilende fracking. Op dit probleem wordt in het verslag van de EIA natuurlijk niet ingegaan.
Ook Charif Souki, de directeur van Cheniere Energy, het eerste Amerikaanse concern dat volgend jaar Amerikaans gas exporteren mag herinnerde op 11 april in de Financial Times aan de feiten. De capaciteit van de VS om Europa onafhankelijk te maken van Russisch gas wordt volgens hem zwaar overdreven: "Het is vleiend dat er zo over ons gesproken wordt maar het is onzin. Het is zodanige onzin dat ik me niet voorstellen kan dat iemand er daadwerkelijk geloof aan hecht."
Nog een reden waaruit blijkt dat het vervangen van Russisch door Amerikaans gas slechts een luchtkasteel is zijn de noodzakelijke gigantische investeringen die volgens kenners "om te beginnen op zijn vroegst over tien jaar" een vergroting van de Amerikaanse export mogelijk maken. Daarvoor moeten allereerst in Amerikaanse havens fabrieken aangelegd worden die het aardgas omzetten in vloeibaar gas ('nlg', natural liquid gas). Er moet een tankervloot gebouwd worden, evenals hervergassingsinstallaties in de Europese havens en gasleidingen naar de gebruikers. Hierbij staan echter bijna onneembare horden in de weg. Op de eerste plaats zullen de hoge investerings- en transportkosten het Amerikaanse gas veel duurder maken dan het Russische. Als dit niet het geval was zou Europa zijn gas allang in Qatar kopen, dat over grote gasreserves en lng-fabrieken beschikt en nu al naar Japan exporteert.
Op de tweede plaats worden de zeer hoge begininvesteringen pas vanaf een zeer groot gastransportvolume in economisch en politiek opzicht zinvol. Pas bij zeer grote hoeveelheden dalen de kosten per eenheid en in kleine hoeveelheden. Ook draagt de spreiding van kleinere hoeveelheden over verschillende leveranciers niet bij aan een gegarandeerde voorziening. Volgens de EIA is een verhoogde Amerikaanse gasexport pas vanaf 2037 mogelijk. Bovendien moeten er op de 'vrije markt' van het westen investeerders gevonden worden die de enorme kosten voor dit project, dat politiek gemotiveerd maar in economisch opzicht niet concurrerend en dus onaanvaardbaar is.
Niet op de laatste plaats dringt de vraag zich op of door gasimport uit de VS of Qatar de Europese energiezekerheid daadwerkelijk versterkt wordt. Leveringen uit het instabiele en feodale Qatar zouden bepaald niet beter gegarandeerd zijn dan uit Rusland en voor de Verenigde Staten horen economische boycotten en sancties tot het gebruikelijke instrumentarium voor de buitenlandse politiek om andere landen hun wil van Washington op te dringen.
Blijkbaar onderkende ook vicebondskanselier Sigmar Gabriel deze samenhang toen hij vorige week tegenover de Neuen Osnabrücker Zeitung toegaf dat "Rusland zich zelfs in de donkerste dagen van de Koude Oorlog aan de verdragen hield". Hij voegde eraan toe dat er "geen verstandig alternatief" is voor de import van aardgas uit Rusland. Dat hij desondanks aan de zijde van de neoconservatieven tegen de belangen van de Duitse industrie en de economie in meedoet aan deze Rusland-bashing is volkomen irrationeel.
(*) Fracking, ofwel hydraulisch fractureren is een zeer controversiële vorm van het winnen van olie en aardgas waarbij een mengsel van miljoenen liters water met giftige chemicaliën in de grond geïnjecteerd wordt.
Sgb, vertaling Frans Willems.