Kemal Okuyan (Foto: TKP)
Enige maanden geleden vond een splitsing plaats in de TKP in CP van Turkije en HTKP. De NCPN onderhield banden met de TKP en zet die voort met de CP van Turkije. Tot onze grote spijt werd Eda Yenil lid van de HTKP. Wij zien ons nu genoodzaakt afscheid van haar te nemen. Wij spreken onze grote waardering uit voor haar langdurige trouwe inzet voor Manifest. Het kost ons ook veel moeite dat wij dit besluit moesten nemen. Met de Turkse kameraden in Nederland van de CP van Turkije proberen wij de rubriek van Eda Yenil zo goed mogelijk verder vorm te geven. Wij richten ons daarbij op de ontwikkelingen binnen Turkije, de rol van Turkije in het Midden-Oosten en de vormen van samenwerking van links in Turkije. Hieronder een eerste bijdrage.
Kemal Okuyan
"Turkije is seculier, en blijft seculier", "een buitengewoon slechte slagzin", hoor je tegenwoordig steeds minder. De slagzin is voor mij door de jaren heen steeds meer een inhoudsloze noodkreet geworden, een soort duiveluitbanning. Verder geeft deze slagzin de indruk dat niemand Turkije kan schaden en dat Turkije gesteund werd door een grote macht.
Een slagzin kan natuurlijk een verwoording zijn van hoop en een verlangen, maar het is natuurlijk geen garantie voor succes. Tijdens de Spaanse burgeroorlog bijvoorbeeld is de slagzin van 'No Pasaran' ('Geen doorgang voor het fascisme') veelal onjuist gebleken door terugslaande, moordende fascisten.
"Turkije is seculier en blijft seculier!" geeft helaas niet de kracht en de vechtlust om het secularisme te beschermen weer, maar is meer een heilige oproep van de regering om een van de artikelen van de grondwet te handhaven waardoor je hoop vestigt op de regering om die handhaving te beschermen.
Het is ook als een legale slagzin beschouwd. Jarenlange regeringen van nationalistische, conservatieve partijen en militaire ingrepen hebben er echter toe geleid dat men is gaan inzien dat de slagzin tot een inhoudsloze luchtballon is verworden, want al die regeringen - terwijl ze dat riepen - lieten het secularisme steeds meer los en lieten een religieuze regering steeds meer toe.
Turkije was zo'n 40 jaar geleden meer seculier dan vandaag. Maar gedwongen door het kapitalistische systeem, waarin het volk wordt uitgebuit en doordat de religie de overhand kreeg in de regeringen, kon het secularisme niet langer standhouden, en zich dus ook niet verder ontwikkelen.
Als we kijken naar de mensen die zich in Turkije in het verleden afzijdig hebben gehouden van de discussies over het secularisme, valt op dat ze vandaag de dag lijken te zijn vergeten dat ze zich afzijdig hielden. Veel marxisten reageerden op deze discussies met de opmerking: "In Turkije dreigt geen gevaar voor de invoering van de Sharia. Wij zijn niet zoals Iran."
Later, toen we de brochure 'Wat bedekt een hoofddoek eigenlijk?' hadden uitgegeven, werd ons gezegd dat we het gevaar overdreven. Maar het was duidelijk wat een hoofddoek bedekte. Met deze brochure openbaarden wij de schadelijke, onverschillige houding van menig marxist.
Eigenlijk zaten deze 'onverschillige marxisten' in die tijd op dezelfde lijn als degenen die door hen belachelijk werden gemaakt, de mensen die de slagzin gebruikten: "Turkije is seculier en blijft seculier". Turkije zou immers volgens hen geen risico lopen om te worden overgenomen door de religie!
Want laten we eerlijk zijn, de één vertrouwde op het leger en de ander vertrouwde op het kapitalistische systeem om Turkije seculier te houden. Het ironische is, dat wanneer wij aangaven dat het Turkse kapitalisme de religie nodig heeft en dus niet in staat zal zijn om de macht ervan te stoppen, er werd gereageerd met "Stop hiermee en begin deel te nemen aan de strijd van de arbeiders tegen het kapitaal!"
Kemal Okuyan (Centraal Comité Communistische Partij van Turkije), vertaling Meltem Yildiz.