Interview Ambassadeur van Cuba in Nederland: Fermín Quiñones Sánchez

21-05-2015

i-006-009.jpg
Dit jaar was zoals altijd een grote 1 mei-parade in Havana, waar de bevolking massaal haar toewijding aan de verworvenheden van de Cubaanse socialistische revolutie toonde. (Foto: Maxence/Flickr/cc/by)
i-007-010.jpg
H.E. mr. Fermín Gabriel Quiñones Sánchez (Foto: OPCW)
1. U bent nu al één jaar ambassadeur hier in Nederland, nadat u 10 jaar geleden ook al een functie aan de ambassade in Nederland had. Wat wilt u kwijt over uw verblijf hier nu?
Fermín
Terugkomen naar Nederland is een grote kans, niet alleen voor mij persoonlijk, maar voor elke diplomaat is het een goede gelegenheid om terug te keren naar het land waar hij/zij ooit zijn/haar diplomatieke carrière begon. Ik heb hier veel vrienden gemaakt, en ook veel bilaterale en multilaterale ervaring opgedaan. Ik heb ook zeer veel positieve contacten met de solidariteitsbeweging (voor Cuba) hier in Nederland.

De relatie tussen de Cubaanse en de Nederlandse regering is de afgelopen jaren beter geworden. We werken er hard aan om op verschillende terreinen onze samenwerking voort te zetten en te versterken. Dit nieuwe scenario heeft mij de kans gegeven om te helpen met het versterken en verbeteren van de betrekkingen tussen onze landen. Dit is een grote uitdaging: er is een hoop werk te doen na enkele jaren van laag profiel.

Er vonden twee bezoeken plaats van twee verschillende ministers van Buitenlandse Zaken van Nederland in minder dan 1,5 jaar tijd. Het bezoek van voormalig minister Frans Timmermans in 2014 was zeer positief. Dit was de eerste keer dat een minister van Buitenlandse Zaken uit Nederland Cuba bezocht. Het bezoek werd later herhaald door (huidig) minister van Buitenlandse Zaken, Bert Koenders. Beide bezoeken werden zeer gewaardeerd door het Cubaanse volk en de Cubaanse regering.

Er is dus een hoop werk aan de winkel, maar wij zijn meer dan bereid om zaken, investeringen en samenwerking te promoten. Het is goed dat de Nederlandse regering op dezelfde lijn zit, wat onze banden zeker ten goede zal komen.

2. Het is een spannende tijd voor Cuba nu: wereldwijd, op Europees gebied, en ook met betrekking tot de relaties tussen Cuba en Nederland. We zien hierbij het ontplooien van samenwerking, in het bijzonder in de handel.
Fermín
Dit zijn zeer belangrijke tijden voor de buitenlandse betrekkingen van Cuba. De situatie laat ons zien dat Cuba nooit echt geïsoleerd is geweest en altijd veel steun heeft gekregen. Een overweldigende meerderheid van de internationale gemeenschap steunt elk jaar de eis de blokkade van de VS tegen het Cubaanse volk te beëindigen, en de solidariteit met Cuba is toegenomen.

Cuba bevindt zich in een nieuwe fase wat betreft zijn relaties met de EU. Cuba heeft op meerdere momenten zijn bereidheid getoond om hierin vooruitgang te boeken. Nu is het tijd om door te gaan met het opbouwen van een goede relatie met de EU. Eén van de grootste hindernissen in deze relatie is de onrechtmatige Common Position van de EU ten opzichte van Cuba. Cuba heeft deze Common Position nooit geaccepteerd als basis voor samenwerking en verhouding tot het blok. De Common Position heeft bewezen een onbruikbaar instrument te zijn, omdat Cuba niet heeft toegelaten zichzelf van de wereld te isoleren. Dit was een politiek vol van tegenstrijdigheden.

Zoals bekend zijn Cuba en de EU aan het onderhandelen over de 'Overeenstemming over Politieke Dialoog en Samenwerking' die de leidraad moet zijn voor de verhouding tussen beide zijden. Enkele besprekingen hebben al plaatsgevonden en beide zijden willen dit proces zo snel mogelijk gaan afsluiten. De dialoog heeft plaatsgevonden op een respectvolle en constructieve manier, en wij gaan er vanuit dat dit zo blijft tot het einde van de onderhandelingen.

Voor veel Europese landen kan het nauwer samenwerken met Cuba belangrijk zijn voor verschillende sectoren: Cuba kan een belangrijke handels- en investeerderspartner zijn vanwege zijn strategische ligging op allerlei verschillende aspecten zoals economie, defensie, etc.

3. Kunt u ons wat vertellen over de actuele ontwikkelingen in de onderhandelingen tussen Cuba en de VS na de besprekingen in Panama?
Fermín
Op 21 mei begon de derde ronde van onderhandelingen tussen Cuba en de VS. Het belangrijkste is dat er een nieuw momentum is gecreëerd om de banden tussen onze landen te herstellen en te repareren. Het herstellen van relaties tussen onze landen betekent echter niet dat de relaties tussen de twee landen genormaliseerd zijn: de relaties tussen onze landen zijn nooit 'normaal' geweest als zodanig. Het zal tijd kosten om een normale verhouding te hebben. Eerst moeten enkele zaken opgelost worden, zoals:

Het is duidelijk dat het opheffen van de blokkade de grootste prioriteit heeft en omdat de blokkade nog van kracht is zullen wij doorgaan met het aanbieden [aan de Algemene Vergadering van de VN, nvdr] van onze conceptresolutie genaamd 'De Noodzakelijkheid van het beëindigen van het Economische, Commerciële en Financiële Embargo, opgelegd door de Verenigde Staten van Amerika, tegen Cuba' die elk jaar gepresenteerd wordt aan de Verenigde Naties.

De blokkade heeft politieke doelen van de Verenigde Staten op geen enkele manier naderbij gebracht. President Obama geeft dit nu zelf toe. Eén van de resultaten van de nieuwe politieke situatie is dat de regering van de Verenigde Staten beloofde dat zij Cuba van de lijst zouden schrappen van landen die terrorisme steunen. Dat gebeurde inmiddels op 29 mei 2015.

Cuba heeft nooit terrorisme gesteund: Cuba en de Cubaanse bevolking zijn zelf slachtoffer van terroristische aanslagen. In totaal zijn 5577 mensen op Cuba door deze aanslagen gewond geraakt of gedood. De stap die is gezet om Cuba van deze lijst af te halen is een zeer recente ontwikkeling, naast de nagestreefde en mogelijke opheffing van de blokkade.

President Raúl Castro benadrukte tijdens de conventie van de Amerika's in Panama, en ook tijdens andere momenten, dat internationalisme, solidariteit, en de principes van de Cubaanse Revolutie altijd leidend zullen zijn voor de Cubaanse bevolking, en dat we deze principes nooit zullen verloochenen. Geen transitie, maar het versterken van de Revolutie. Cuba zal altijd zijn soevereiniteit en recht op zelfbeschikking verdedigen.

Een van de sterkste punten van dit proces van het herstellen van de relatie is in elk geval dat beide zijden hun verhaal op een zeer respectvolle manier naar elkaar hebben kunnen uitwisselen. Er zijn geen voorwaarden of andere soort drukmiddelen gebruikt en dat betekent dat we op gelijkwaardige en soevereine basis aan het onderhandelen zijn, volgens het VN Handvest en het internationaal recht.

4. Is de kans aanwezig dat de Amerikanen Guantánamo zullen verlaten? Hoe zit het precies met de opheffing van de blokkade?
Fermín
Guantánamo is een belangrijk punt, omdat het hier om een belangrijk grondgebied gaat dat onrechtmatig aan de VS is gegeven. Guantánamo Basis moet teruggegeven worden aan wie het toebehoort: aan het Cubaanse volk en het Cubaanse territorium, en dat is zeer belangrijk in het proces van het normaliseren van de relatie tussen onze beide landen. Cuba zal de de strijd voor de teruggave van Guantánamo niet opgeven, en dit moet zeer duidelijk zijn voor de internationale gemeenschap.

Wat betreft de blokkade, in lijn met wat ik al eerder zei: er zijn slechts kleine maatregelen getroffen. De blokkade is nog steeds intact. President Barack Obama moet nog meer stappen nemen in het licht daarvan. Hij kan meer maatregelen treffen om de blokkade te verminderen, terwijl er een serieuze discussie plaatsvindt in het Congres om dit onzinbeleid te beëindigen.

Na 17 december is de implementatie van de blokkade tegen Cuba onveranderd gebleven. Eén van de meest schrikbarende voorbeelden daarvan blijkt uit de boete van 1710 miljoen dollar tegen de Duitse Commerzbank, en de boete van 7.658.300 dollar tegen het Amerikaanse bedrijf PayPal.

Onder de regering van president Obama is de blokkade verder verscherpt en zijn haar territoriale maatregelen versterkt door het uitdelen van boetes aan 42 Amerikaanse en buitenlandse bedrijven, alles bij elkaar met een waarde van 13.279.148.196 dollar.

Alhoewel president Obama met zijn beslissing om Cuba van de zogenaamde lijst van staten die internationaal terrorisme steunen af te halen een daad van historische rechtvaardigheid beging, een lijst waarop Cuba in de eerste plaats niet hoorde te staan, betekent dit nog niet het einde van alle moeilijkheden die komen kijken bij alle verboden en restricties door de blokkade tegen ons land.

De blokkade is een illegale en een vijandige daad. Het is het hoofdobstakel voor de normalisatie van de verhouding tussen Cuba en de VS. Cuba kan niet vrij exporteren, noch kan het producten en diensten importeren van en naar de VS, die een natuurlijke markt zijn omdat het zich in onze geografische regio bevindt. We kunnen geen gebruikmaken van de dollar in onze internationale financiële transacties of bankrekeningen hebben in deze valuta in derde landen. Ik kan veel voorbeelden geven die de wreedheid van de blokkade aantonen en hoe schadelijk het is geweest voor de bevolking van Cuba, maar dan zouden we uren verder zijn, en waarschijnlijk niet stoppen met praten.

Het is ongelooflijk dat de internationale gemeenschap al 20 jaar pleit voor het opheffen van de blokkade, en dat er nog steeds niets is gebeurd.

Op 27 oktober, niet ver in de toekomst, zal Cuba zijn jaarlijkse roep aan de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties, om de economische, commerciële, en financiële blokkade van de Verenigde Staten op te heffen, herhalen. Wij verwachten wederom de steun van de meerderheid van de landen over de gehele wereld.

De nieuw opgestelde resolutie die gepresenteerd zal worden houdt er rekening mee dat er nieuwe bilaterale omstandigheden zijn waarin Cuba en de Verenigde Staten zich begeven. Wij verwelkomen hierin het herstellen van diplomatieke betrekkingen en erkennen de bereidheid van de president van de Verenigde Staten om de blokkade op te heffen.

Wij zijn ervan overtuigd dat vroeg of laat dit beleid aan zijn einde zal komen, en dat wanneer dat moment zover is, de mensheid nooit het heldhaftige verzet van de Cubaanse bevolking zal vergeten.

5. Weet u zeker dat Raúl "terug naar de kerk gaat als de paus zijn progressieve weg verder vervolgd?" Is dit een van de stappen om de confrontatie te verminderen?
Fermín
Het belangrijkste is de rol van de paus te erkennen bij het scheppen van een heldere en respectvolle omgeving voor de dialoog tussen de VS en Cuba. Wij zijn de paus zeer dankbaar voor wat hij heeft gedaan om beide regeringen dichter bij elkaar te brengen en de bilaterale relatie te herstellen. Ondanks wat sommigen beweren heeft Cuba geen conflict met de Katholieke Kerk, noch met andere religies in en buiten Cuba. De samenwerking tussen religieuze en niet-religieuze mensen in en buiten de Communistische Partij van Cuba is altijd heel goed geweest.

Het idee van onze kant is om de paus te blijven steunen in het helpen van de armen en het bevechten van honger en armoede. Het bezoek van de paus aan Cuba in september was een groot succes en had grote betekenis voor het Cubaanse volk.

Paus Franciscus was zeer welkom in ons land en hij uitte zijn dank voor de manier waarop hij werd verwelkomd. Op Cuba worden alle bezoekers altijd warm ontvangen.

6. Hoe is de politieke en economische situatie op Cuba zelf op het moment? Verloopt het 'updaten' van de Revolutie succesvol?
Fermín
Cuba moet zichzelf zien te plaatsen in een toenemend complexere wereld die nieuwe standaarden van duurzame economische groei en structurele veranderingen voorstaat. Bovendien moeten we dat proces in overeenstemming brengen met de socialistische concepten waarin wij geloven.

Het updaten van de Revolutie is zeer succesvol geweest op Cuba: de situatie is ten goede veranderd voor de bevolking en voor de economie. Er zijn nog steeds veel problemen, maar de Cubaanse bevolking realiseert zich dat zij zelf een belangrijke rol moet spelen in het verbeteren van de situatie op Cuba.

Er is kortgeleden een wet ingevoerd die het makkelijker maakt voor bedrijven om te investeren op Cuba: dit is de nieuwe Cubaanse Investeringswet, die geüpdatet is met het doel onze economie op te bouwen. Toen ik kortgeleden Nederlandse toeristen en ondernemers vroeg wat hen opviel aan de Cubaanse maatschappij, zeiden ze dat ze vonden dat het land elke keer als zij terugkwamen ten goede was veranderd.

Op dit moment verwachten we op Cuba 4 procent economische groei. Dit is goed, hoewel we nog steeds interne en externe problemen moeten overwinnen.De blokkade van de VS tegen onze bevolking blijft nog steeds van kracht. Deze blokkade doet ernstige schade aan het materiële, psychologische, en spirituele welzijn van de Cubaanse bevolking en belemmert de economische, culturele, en sociale ontwikkeling. Er is geen enkel deel van de economische en sociale activiteiten van het Cubaanse volk dat geen last heeft van de vernietigende en destabiliserende werking van dit illegale beleid.

We moeten zorgvuldig de verworvenheden van de Revolutie blijven verdedigen zoals: onderwijs, publieke gezondheidszorg, en vele andere zaken waar onze bevolking voordeel bij heeft. Economische groei, echter, is een absolute noodzaak. Dit is waarom voor de Cubaanse economie de sleutelwoorden 'duurzaamheid' en 'welvaart' zijn, naast modernisatie en toegenomen productiviteit.

Toerisme is een belangrijk deel van onze economie. Het aantal toeristen dat naar Cuba is gekomen is gegroeid met 14 procent sinds het eerste kwartaal van 2015. Afgelopen jaar bezochten meer dan 3 miljoen mensen ons eiland - een record.

In de context van goede bilaterale betrekkingen tussen Nederland en Cuba, namen er afgelopen april 20 Nederlandse bedrijven deel aan een handelsmissie naar Cuba. Sommige van deze bedrijven onderzochten de mogelijkheden hun banden te versterken op het gebied van onder meer de toerismesector, de agrarische sector en infrastructuur. Ik denk dat dit een nieuwe positieve stap is tussen Nederlanders en Cubanen met positieve resultaten voor beide zijden. Ik ben ervan overtuigd dat er veel gebieden zijn waarin we kunnen samenwerken.

In andere sectoren is de eigendomsstructuur op Cuba veranderd. Er zijn meer kleine bezitters, en meer coöperatieven in de agrarische en dienstensectoren, alhoewel de planeconomie nog steeds de focus is van de Cubaanse economie. Industrialisatie en modernisering blijven een zeer belangrijk perspectief voor de hedendaagse Cubaanse economie. Daarom is een andere focus het ontwikkelen van hightechmachines en apparatuur. Dit is voor de toekomst zeer belangrijk. Daarnaast is de productie van voedsel op de boerderijen, om zelfvoorzienend te zijn, een strategische prioriteit voor Cuba.

7. Hoe zit het met de politieke steun van de meerderheid van de Cubaanse bevolking? We zagen op 1 mei een zeer grote demonstratie op Cuba. Hoe zit het met de gecompliceerde situatie van de steun van de Cubaanse jeugd voor de Revolutie?
Fermín
De steun voor de Cubaanse Revolutie is nog steeds erg groot: er was een opkomst van 88,3 procent bij de afgelopen gemeenteraadsverkiezingen. Dit gebeurt in een land waar kiezen niet verplicht is. De bevolking maakt actief deel uit van de politieke activiteiten, en zijn actoren in de politieke en economische processen van ons land. Op 1 mei was er een hoge opkomst: grote demonstraties tonen aan dat de bevolking nog steeds de Revolutie steunt; 1 mei is ook altijd een goede gelegenheid voor mensen om iets te vieren en zichzelf te vermaken. De resultaten van de maatregelen zullen zichtbaar zijn. Cuba heeft buitenlandse investeerders nodig, maar deze ontwikkeling zal gecontroleerd door de staat plaatsvinden, en op basis van de noodzaak en strategieën ondersteund worden door de natie.

De jeugd op Cuba is zeer geïntegreerd in onze samenleving. Zij participeert in het regerings- en het beslissingsproces door middel van de verschillende sociale structuren en organisaties. Op Cuba speelt de jeugd een zeer belangrijke rol in het opbouwen van een nieuwe samenleving. Er is bijvoorbeeld de Communistische Jongeren Liga. Het lidmaatschap hiervan is vrijwillig, en dat is correct. Onze benadering van de jeugd is van het grootste belang, omdat zij de toekomst is van ons land.

Desondanks staan we voor ingewikkelde kwesties, zoals in elk land. Met betrekking tot de jeugd kunnen we niet werken met oude structuren: de wereld is veranderd op allerlei manieren, en we moeten onze benadering gericht op de jeugd updaten. Het is heel makkelijk voor mensen om informatie te verkrijgen vandaag de dag: informatie kan zich snel verspreiden, en daar moeten we gebruik van maken. Ik geloof dat de geschiedenis de jeugd de basis geeft om een succesvolle toekomst op te bouwen: kennis van haar geschiedenis geeft haar de controle over de toekomst. Het is noodzakelijk om onze structuren te veranderen. Om met nieuwe, maar ook met oude methodes te werken.

8. Heeft u nog een speciale boodschap voor de lezers van Manifest?
Fermín
Aan al onze kameraden en lezers van Manifest: wij vragen jullie om door te gaan met jullie steun voor Cuba en de Cubaanse Revolutie, en de waarheid en realiteit te verspreiden over Cuba. Stop niet met het promoten van de sociale idealen van de Revolutie, die niet slechts voor het Cubaanse volk gemaakt zijn, maar voor iedereen die gelooft dat een betere toekomst mogelijk is.

Interview door Wil van der Klift.